Ik kan de lezers van de website van Crescas aanraden de blik eens te richten op een Amerikaans blad, Tablet genaamd, dat tevens online wordt gepubliceerd. Tablet is een van de vrij talrijke Amerikaanse publicaties (Mosaic is een andere favoriet van mij) die op heel originele en intelligente wijze aandacht besteedt aan vele aspecten van het Joodse leven: aan Israël en zijn ontstaansgeschiedenis, aan het Amerikaanse jodendom en nog veel meer boeiende onderwerpen. Artikelen die altijd in helder en prachtig Engels zijn geschreven.
Tablet publiceerde kort voor Jom Kipoer een prachtig artikel over de wijze waarop in Amerika beruchte Joodse gangsters met de Joodse zaak omgingen. De naam Meir Lansky ken ik al vele jaren, omdat hij een misdadiger was die asiel kreeg in Israël en zich daarbij beriep op de Wet op Terugkeer. Hij zei simpelweg: ik ben Joods en als zodanig heb ik het recht mij in Israël te vestigen. Dat deed hij dan ook en het verzoek om uitlevering van de Amerikaanse justitie is in mijn herinnering jarenlang afgewezen. De grote boef Lansky bleek met een beroep op zijn zionistische opvattingen lange tijd de machtige Amerikaanse justitie de baas. Ik geloof niet dat de Israëlische justitiële autoriteiten zich bij de Amerikaanse collega’s erg populair hebben gemaakt!
Die groep Joodse criminelen bleek aanzienlijk in aantal en was groot genoeg voor de journalist Robert Rockaway om naar de Joodse kant van hun leven te kijken. Ik had natuurlijk nooit van deze lieden gehoord (ik bevind mij nooit, voor zover ik weet, in het gezelschap van Amerikaanse criminelen!), maar toch ken ik nu een aantal van hun namen. Onthoud deze namen: Louis Fleisher, Harry Fleisher, Henry Schorr (bezoekers van de orthodoxe synagoge in Detroit), Sam Levine en nog een heel stel verlichte criminele geesten. Niet alleen waren zij met elkaar verbonden door criminele activiteiten, inclusief moordpartijen, maar hoe vreemd het ook moge klinken, zij leefden als orthodoxe Joden, hoewel zij de belangrijkste geboden met voeten traden. (Niet alleen “Gij zult niet doden”, maar ook andere geboden overtraden zij met gemak.)
Ik weet niet of het allemaal precies zo ging als nu in Tablet is beschreven, maar pikant zijn de gebeurtenissen wel. Zo waren de criminelen trouwe bezoekers van de diensten op Jom Kipoer, getooid met de traditionele witte talliet van Jom Kipoer. Het verhaal wil dat FBI-agenten, evenzeer voorzien van in talliet, in de sjoel aanwezig waren om de heren te observeren en op te pakken. Tijdens de pauze gingen de FBI-agenten echter naar buiten om een sigaretje te roken. Hun alibi viel in duigen en de gangsters ontsnapten.
Volgens een ander verhaal was Sam Levine een trouwe sjoelganger was, en zou hij nooit een moord plegen op sjabbat. Hij zou echter gedwongen zijn dat een keer wél te doen en vervolgens hulde hij zich in een talliet, zei de gebeden (ik vraag me af welke) en voerde op sjabbat de moorden uit. Mooi verhaal, al twijfel ik er aan, maar wel enigszins komisch en spannend. Zo zijn er talloze verhalen over Joodse gangsters die met evenveel gemak traditionele Joden waren. Ook op Jom Kipoer! Kennelijk heeft het Joodse volk criminelen grootgebracht die in niets verschillen van hun niet-joodse kompanen.
Ik moet toegeven dat er geen reden is trots te zijn op deze criminele Joden, maar toch is het een aanleiding om je af te vragen wat een verklaring is voor dit merkwaardige dubbele gedrag. Ik weet niet of er serieus onderzoek is gedaan naar oorzaken. Ik vrees van niet, want men beweert in Amerika dat de Jiddisje memme de oorzaak is van alles! Deze weinig zachtzinnige heren, om ze eens een keer vriendelijk te betitelen, zouden aan het jodendom hebben vastgehouden omdat hun Jiddisje memmes dat wilden. Van de vaders is ons niet bekend.
En zo begrijp ik dat er tot voor kort binnen het Amerikaanse jodendom een aantal uit Oost-Europa afkomstige criminelen waren die orthodox leefden, op verzoek van hun moeder, die zonder enig moreel besef, soms met de talliet aan, moorden pleegden. Het verhaal is bijna niet te geloven, ware het niet dat Tablet een heel serieus blad is dat geen leugens of fake nieuws vertelt. Jom Kipoer is voorbij en wat rest is een jaar lang overpeinzingen over dit bijzondere verhaal.
