Ik weet niet of elke lezer van de Crescas-Nieuwsbrief bekend is met het verschijnsel BDS. Er wordt in Nederland weinig of niets over geschreven, maar in Amerika en Israël is dit zeker anders. De mate waarin er over BDS wordt geschreven, is niet hetzelfde als het effect van BDS. In Israël, in principe het slachtoffer van BDS, wordt er veelvuldig over geschreven. Vaak in een poging te voorkomen dat Israël inderdaad het slachtoffer wordt van een campagne die nu zo’n dertien jaar bestaat. BDS staat voor: Boycot, Divestment and Sanctions, en is gericht tegen Israëli’s, tegen bedrijven die zaken doen met Israëlische bedrijven die men verdacht vindt, wanneer ze bijvoorbeeld actief zijn op de Westelijke Jordaanoever.
Indien ik het mij goed herinner begon BDS op een aantal Amerikaanse universiteiten, waar Israëlische hoogleraren, ongeacht hun opvattingen, geweerd werden om het simpele feit dat zij Israëli waren. Voor deze campagne geldt en gold dat zij ertoe diende de Israëlische regering te dwingen zich te houden aan het internationaal recht, als men het al eens was over de interpretatie van verschillende regels en uitspraken van de Verenigde Naties. Deze campagne is, hoewel beperkt, niet helemaal zonder succes gebleven. Ik aarzel niet dit aspect van BDS zonder meer als antisemitisch te beschouwen. Immers, een campagne gericht tegen personen vanwege hun achtergrond en ongeacht hun opinies. Gelukkig strijdt men in Amerika met veel succes krachtdadig tegen allerlei vormen van BDS. Tal van Amerikaanse staten hebben wetgeving aangenomen die BDS verbiedt. Zelf steun ik van harte de beweging tegen BDS, maar ik zie ook wel activiteiten tegen BDS die de grenzen van de open democratie overschrijden.
Radicale kerken in de VS bepleiten met wisselend succes de verkoop van aandelen van bedrijven die direct of indirect in de bezette gebieden actief zijn, Divestment. Hoewel ik daar niet gelukkig mee ben, kan ik heel goed begrijpen dat een aandeelhouder niet gecharmeerd is van bepaalde verbintenissen van het bedrijf waarvan hij aandeelhouder is, bijvoorbeeld in bezet gebied. In elk geval is dit type acties naar mijn mening het recht van een aandeelhouder. Sanctions, het derde onderdeel van BDS, bestrijkt heel veelvormig en bepaald niet eenduidig, welhaast elke vorm van sanctie. Op individuele of collectieve basis, het is geenszins helder wat men beoogt. Laat staan altijd eenduidig, hetgeen mij ook een grote zorg zal zijn, want meer dan een heel klein succesje heeft men tot nog toe niet geboekt. Duidelijk is voor mij dat de BDS-beweging een veelkoppig monster is dat in elk geval scherp moet worden bestreden, om te voorkomen – waar het natuurlijk om gaat – dat Israël en de Israëli’s als zo ongeveer het enige land en volk, zonder enige norm, blootstaat aan boycot, disinvestering en sancties.
Nu vraag ik mij af of deze beweging met zo veel nadruk moet worden bestreden, en de politieke betekenis ervan wordt in Israël zeer overdreven. Maar ik begrijp dat wel, want een te softe houding is op zijn minst een soort van uitnodiging aan BDS om de anti-Israëlische activiteit te versterken en daar zit niemand in de kringen van vrienden van Israël op te wachten.
Zo heeft uw columnist, die met zo veel plezier lid is van het Executive Committee van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem, wel eens gevraagd of aan ‘onze’ universiteit gevallen bekend zijn van het boycotten van docenten of studenten. Men verzekert mij dat geen geval van dergelijke aard bekend is en dat het hele proces van uitwisseling met vele andere universiteiten normaal doorgang vindt. Dat zou ik te meer zeggen wanneer men het volgende overziet: in Israël is een bloeiende high-tech industrie, vanwege haar kwaliteit omarmd door bijna de hele wereld; de laatste jaren groeit het toerisme enorm en openen tal van luchtvaartmaatschappijen lijnen naar Ben Gurion Airport; Israël is politiek en diplomatiek indrukwekkend in opmars in Afrika en zelfs enkele prominente Arabische landen lijken de voorkeur te geven aan relaties met Israël boven die met hun Arabische broeders.
De BDS is een achterhoedebeweging, die desondanks scherp moet worden gevolgd. Dat kan op de website van Scholars for Peace in the Middle East.
