Voor wie het nog niet weet: Jeremy Corbyn is de politieke leider van de Britse Labour Party, zeg maar de zeer grote zusterpartij van de inmiddels kleine Partij van de Arbeid. Doet men in Nederland soms wat denigrerend over de PvdA als vergane glorie, in Groot-Brittannië ligt dat toch heel anders. Doet men hier soms wat denigrerend over het falende en niet voldoende democratische twee-partijensysteem, feit is nog steeds dat de kans dat kameraad Corbyn zelfs minister-president van Engeland wordt hierdoor nog altijd vijftig procent is. Neem daarbij dat het ten gevolge van de brexit-discussie bij de conservatieven op een zootje lijkt en het is allesbehalve uitgesloten dat Corbyn de baas van Engeland wordt.
Laat ik onmiddellijk toegeven, voordat dit mij wordt verweten, ik heb niets te zeggen over welke rol van Corbyn dan ook. Ik mag wél iets hopen en er in het geniep zelfs een beetje over dromen. Ik droom ervan dat de veronderstelde antisemiet Corbyn het Joodse volk en natuurlijk in de eerste plaats de Joodse kiezers in het onVerenigd Koninkrijk ter gelegenheid van het Joodse Nieuwjaar een cadeautje zal geven: aftreden als leider van de Labour Party. De afgelopen dagen is hij eindelijk bijna door de knieën gegaan, maar hij is er nog niet echt doorheen gezakt. Dat laatste moet nog gebeuren en ik hoop van harte dat wij dit heuglijke feit kort na Rosj Hasjana mogen vieren.
Een beetje een grapje maken, mag natuurlijk, maar het schouwspel bij Labour van de afgelopen maanden is een droevig schouwspel. Kameraad Corbyn mist de intuïtie en de politieke gevoeligheid om zo’n uiterst precaire aangelegenheid goed af te handelen. Erger nog: hij is onderdeel van het probleem geworden en kan daardoor natuurlijk geen leiding geven aan een zuivering van Labour van de lieden die het probleem vormen. Hij is het immers zelf ook!
In zeer voorbije jaren mag ik zeggen dat ik de Labour Party vanwege mijn werk goed kende. Er waren Joodse leden van het parlement, georganiseerd in een soort Joodse kring. Ik herinner mij Ian Mikardo, links, Joods en zionistisch, die streed tegen elke aantasting van de Joodse waardigheid. Denk niet dat er in de jaren tachtig en voordien geen problemen waren, maar die werden met kracht aangepakt door mannen als Harold Wilson en James Callaghan. Vergeet ook niet dat Engeland absoluut niet vrij is van anti-Joodse en anti-zionistische krachten, die kozen voor de Arabische zijde in de oorlog met de zionisten. Vóór de stichting van de staat Israël voerden Joden zelfs letterlijk oorlog met Engeland. Terrorisme werd daarbij niet geschuwd, zoals bleek bij de aanslag op het King David Hotel in Jeruzalem. Lees er het bekende boek van Ari Shavit over!
Problemen rond het thema Joden, Jodendom en zionisme zijn in Engeland geenszins nieuw. De recente geschiedenis van het koninkrijk laat nu op vele momenten vriendschap met Israël zien en zelfs daarvan verdenk ik de kameraad Corbyn niet. Vóór de Tweede Wereldoorlog is in Engeland het debat over de steun aan de zionistische beweging heel stevig geweest, hetgeen ik overigens kan begrijpen, gezien de historische rol van Engeland in het Midden-Oosten. Die tijd is voorbij en op dit ogenblik wordt Israël beschouwd als een stevige vriend van Engeland. Laat dat zo blijven! De kwalificaties die Corbyn zijn toebedacht doen mij oprecht hopen dat Corbyn nooit minister-president wordt en ophoepelt als kandidaat voor deze belangrijke positie.
In de hele discussie speelt een definitie van antisemitisme een grote rol, welke definitie is opgesteld door een breed internationaal gezelschap. Deze definitie wordt inmiddels in heel Europa gebruikt als een soort richtlijn bij het beoordelen van de vraag wat antisemitisme nu eigenlijk is. De problemen zijn ontstaan en wat mij betreft niet weggenomen, daar waar antizionisme zou overgaan in antisemitisme. Ben je een antisemiet wanneer je kritiek op Israël levert? Ik zou zeggen: het hoeft niet, maar het kan wel. De vraag is echter lastig te beantwoorden, omdat niemand precies weet waar welke grens ligt. Ik heb bovendien de indruk dat ene Netanjahoe al te graag de kaart speelt dat wie kritiek levert op Israël eigenlijk een antisemiet is. Het gesprek wordt er zo ingewikkeld en lastig door! Ik kan u zeggen dat ik de bekende verklaring al heel veel keren heb bestudeerd. Ik vind deze slordig en warrig en duidelijk samengesteld op basis van allerlei opvattingen en interpretaties welke in de grabbelton zijn gegooid en door elkaar gehaald. Veel moois is er niet overgebleven.
Ik wens onze lezers Sjana tova toe en het verdwijnen van mijn partijgenoot Corbyn.
Deze column van Harry van den Bergh wordt toch geplaatst, ook al is Rosj Hasjana reeds voorbij. Wij willen u zijn woorden niet onthouden.
