Ik denk dat Mohammed Abbas hier ongeveer twee jaar geleden was om een soort economische conferentie bij te wonen. De Palestijnen zijn allesbehalve dom en zij hadden wat Nederlanders, onder wie uw columnist, uitgenodigd voor een gesprek met Mohammed Abbas. Tactisch was het ook handig dat de uitgenodigde Nederlanders vooral van Joodse komaf waren. Zo zaten wij met ongeveer dertig personen rond een tafel in een hotel Scheveningen, van hen waren nog een heel stel adjudanten van de Palestijnse president.

Van dat gesprek heb ik op de Crescas-website verslag gedaan en zonder nog eens na te zoeken wat ik toen schreef, put ik uit mijn herinnering het volgende: Mohammed Abbas kwam op mij over als een rustige oudere heer die met veel geduld de standpunten herhaalde welke hij al zovele malen te berde had gebracht. Standpunten van gematigdheid en redelijkheid, doordrenkt toch van een groot verlangen om met Israël tot een compromis te komen inzake de twee-statenoplossing. Ik herinner mij dat ik zonder voorbehoud onder de indruk was van deze man en ik weet dat hetzelfde geldt voor mensen die hem in een veel kleiner gezelschap, met slechts een paar mensen, mochten ontmoeten. Sindsdien is er naar mijn smaak in de Palestijns-Israëlische verhoudingen geen vooruitgang geboekt.

Ondanks aanslagen op de Westbank, hoe betreurenswaardig ook, is dit gebied sinds de oprichting van wat men de muur noemt, maar wat eindeloos veel meer een meervoudig hek is, betrekkelijk rustig gebleven. Dat komt door de intensieve samenwerking op veiligheidsgebied tussen Israël en de Palestijnen. Soms heb ik mij toch verbaasd dat bij alle onopgeloste vraagstukken deze samenwerking overeind is gebleven. Gaza, waarvan de Palestijnen zeggen dat het bij Palestina hoort, is een geheel ander onderwerp: een nest van Hamas-onderdrukking en Hamas-terreur. Hoe kan uit dit betreurenswaardige gebied ooit nog iets beters voortkomen zonder dat er een volledige vredesregeling wordt gesloten met onder andere Israël en Egypte. De Palestijnse Autoriteit zal er zonder twijfel een enorme klus aan hebben in Gaza enige verbetering te realiseren.

Het is mij opgevallen dat de toespraak van Mohammed Abbas in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties weinig tot geen aandacht heeft gekregen. Dat is niet zó vreemd, omdat het halve Midden-Oosten één groot terrein is geworden van geweld en oorlog door een groot aantal landen en een nog veel groter aantal hele en halve terreurorganisaties en bevrijdingsbewegingen die de terroristen bestrijden. Er zijn ook nogal wat landen die zo hun eigen cliënten hebben in de voortgaande oorlogvoering met honderdduizenden doden, nog meer slachtoffers en nog veel meer vluchtelingen. Over de strijd in Jemen wordt niet zo vaak geschreven, maar ga er maar van uit dat wat daar gebeurt onder auspiciën van de Saoedi’s evenzeer dicht bij een volledige oorlog komt. Ik heb nu al de indruk dat van Jemen niet veel overblijft.

In deze brei van wapengekletter lijkt er niet alleen rond Israël meer politieke rust te zijn ontstaan, maar lijkt vooral ook het Palestijnse geluid niet meer zo interessant te zijn. Ik meen zelfs te begrijpen dat mede op instigatie van de Palestijnen die absurde en belachelijke campagne tegen Israël en het jodendom bij de Unesco is beëindigd. Mohammed Abbas vecht om een positie op het internationale toneel te behouden, wat het goed recht is van de Palestijnen, en daartoe dient zeker ook de toespraak die hij voor het front van de Verenigde Naties hield.

Nu weet ik natuurlijk dat rechts Israël, zeker aan de macht, ongeveer niets serieus neemt van wat de Palestijnen zeggen en dat Netanjahoe en zijn kompanen stug doorgaan met het koloniseren van de Westbank. De keuze van de nieuwe nederzettingen wordt volgens sommigen, ik kan dat niet beoordelen, zodanig gemaakt dat de twee- statenoplossing mogelijk blijft. Ik weet ook dat Israël de Palestijnen er regelmatig van beschuldigt met een dubbele agenda te werken, hetgeen ik helemaal niet onwaarschijnlijk acht.

In zijn toespraak voor de VN spreekt ook Abbas over terreuraanslagen, maar voegt daaraan toe dat de oorzaak van de Palestijnse terreur mede is te zoeken in de omstandigheden van bezetting waaronder men moet leven. Ik heb de laatste jaren iets gezien van wat bezetting is, zelfs wanneer deze om veiligheidsredenen noodzakelijk is, maar dat het tot grote frustraties leidt, lijkt mij een duidelijke zaak.

De toespraak van Mohammed Abbas leek zeer sterk op wat ik enkele jaren geleden te horen kreeg tijdens zijn bezoek aan Den Haag. Redelijkheid en gematigdheid waren opnieuw en voor de zoveelste maal troef. Je zou bijna vragen: waarom is het met deze man kennelijk zo moeilijk vrede te bereiken? Daarvoor legt Abbas uiteraard in belangrijke mate de schuld bij de Israëlische regering. Dat verbaast niemand natuurlijk, maar het is ook geenszins onwaar. Ik reken mij tot degenen voor wie de staat Israël van levensbelang is. De politiek van de huidige regering lijkt mij er echter niet op gericht tot een vergelijk te komen. Ik vind dat vreselijk en ik ontkom er daarom niet aan veel te begrijpen van de woorden van Mohammed Abbas in Den Haag en in New York.