Het is bekend dat Engeland uit de impasse rond de Brexit wil komen door algemene verkiezingen te houden. Als ik het goed begrijp, staan de Engelse Conservatives er veel beter voor dan de collega’s van Labour, en tot mijn spijt zal Engeland dan ook om tamelijk onbegrijpelijke redenen de Europese Unie gaan verlaten. En dat in een tijdsgewricht waarin een krachtig georganiseerd Europa noodzakelijk is om tal van grote wereldvraagstukken te kunnen aanpakken. Vooral bij de Conservatives zie ik een soort van corporale stijl in hun nationalistische uitingen die ik maar moeilijk kan begrijpen.
Wij weten natuurlijk wel, dat Engeland al bij de toetreding tot de, toen nog Europese Economische Gemeenschap archaïsche trekken vertoonde. Een van die trekken is volgens mij het feit dat Groot-Brittannië geen scheiding van kerk en staat kent. Ik kan het moeilijk beoordelen, maar het lijkt mij een kenmerk van aanzienlijke betekenis. Zo stellen wij vast dat de orthodoxe opperrabbijn Efraim Mirvis, gesteund door zijn liberale collega Romain, de Joodse gemeenschap heeft opgeroepen niet op Labour en vooral niet op Jeremy Corbyn te stemmen. Zo’n oproep heeft verregaande betekenis, omdat vooraanstaande rabbijnen met hun religieuze gezag de Engelse Joden laten weten dat Labour geen koosjere politieke partij meer is. Daar komt bij dat ik mij uit mijn politieke leven herinner dat tal van Joden een actieve rol speelden in Labour en opkwamen voor het lot van Israël en de Joodse gemeenschap.
Ik herinner mij een groot Labourleider, zeker een politieke radicaal, Ian Mikardo, die duidelijk liet weten dat hij zich medeverantwoordelijk voelde voor het lot van Israël en de Engelse Joden. Zo was er ook een hele groep parlementsleden die zich Friends of Israel noemden en voor de Joodse zaak stonden. Ook was het gedurende vele jaren geen vraag wat het standpunt van de Engelse Labourleaders was.
Ik vroeg mij twee dingen af: zou ik mij in vergelijkbare omstandigheden in Nederland laten leiden door Nederlandse rabbijnen met een oproep om niet op de PvdA te stemmen, terwijl ik dat altijd gedaan heb? En: zijn het juiste argumenten, namelijk die van een antisemitisch en/of antizionistisch Labour, die rechtvaardigen dat religieuze leiders hun gezag inzetten om het stemgedrag te beïnvloeden? Mijn antwoord zou zijn dat ik mij niet door rabbijnen, welke kleur zij ook mogen hebben, zou laten leiden bij het uitbrengen van mijn stem. Het lijkt mij in de moderne democratie een achterhaalde situatie, die wij overigens in eigen land ook gekend hebben.
Afgezien van het feit dat Jeremy Corbyn mij een ouderwetse sociaal-democraat lijkt, is het ook de vraag of Engelse Joden, hoewel van wezenlijk belang, zich bij het bepalen van hun stem moeten laten leiden door religieuze of aanverwante vragen. Het valt mij bij de discussie in Engeland op dat ook de kwestie van de vermenging van antisemitisme, antizionisme en het bezettingsbeleid weer aan de orde is. Het is moeilijk te controleren, maar wat ik lees in de Engelse media is dat er geen citaten voorhanden zouden zijn waaruit blijkt dat Corbyn een echte antisemiet is. Hij zou veeleer een felle antizionist zijn met sympathie voor radicale groepen als Hamas en andere. Op klassiek antisemitische uitspraken zou hij niet betrapt zijn. Het is zeker zo dat een felle Hamasaanhanger tegenwoordig veelal als een antisemiet wordt beschouwd. Maar het moet worden gezegd: de klassieke antizionist hoeft niet per se een antisemiet te zijn. Zeker is het ook héél wel mogelijk!
Het domste van Labour en haar leider is dat hun verdediging zo zwak was. Niet overtuigend! Aarzelend en te laat! Ik kom er dus niet om heen: uw columnist zou zelf tóch geen Labour stemmen.
