Onze zo gewaardeerde Crescas-organisatie komt medio augustus, midden in de zomer, al weer tot leven en haar columnisten worden uitgenodigd hun analyses, wijsheden, flauwe grappen, adviezen en somberheden weer te debiteren in de kolommen van de website. Deze columnist probeert zich los te maken van de somberheden in de wereld en te overzien, voor zover mogelijk, wat er op tal van heel relevante plekken aan de hand is.
Op woensdag 9 augustus zet ik in de ochtend de radio aan en hoor hoe de president van Amerika verbaal tekeer is gegaan tegen de regering van Noord-Korea. Ja zeker, een afschuwelijk regime waarvan nauwelijks is te schatten wat van Pjongjang al of niet serieus moet worden genomen. Een extra probleem is zeker – ik hoop dat u mijn cynisme goed beluistert – dat wij in deze tijd een president van Amerika hebben, van wie evenzeer nauwelijks valt in te schatten wat alleen maar lawaai is of wat wellicht ook serieus is bedoeld. Daarbij lijkt het mij persoonlijk welhaast zeker dat het in de verbale oorlog tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten om meer dan woorden gaat. Kon men in de tijd van de Koude oorlog toch met enige reden zeggen dat nucleaire wapens dienden voor de afschrikking, in het toen al geldende jargon voor “mutually assured nuclear deterrence”, in deze tijd heb ik het enge gevoel dat Noord-Korea er mogelijkerwijze een andere, gevaarlijkere filosofie op na houdt. Een nog enger gevoel krijg ik hierbij omdat ik vrees dat in Washington een president aan de macht is, van wie men nauwelijks hoogte krijgt, die de wegen van de internationale diplomatie onder het tapijt heeft geschoffeld en die zich naast zijn eigen dwaasheid vooral heeft laten omringen door provincialen die van de wereld nauwelijks enig benul hebben. Dat wil natuurlijk zeggen naast de president zelf! De zomerzon doet mijn koude rillingen niet verdwijnen.
Mag ik nog even doorgaan met mijn somberheden? Het valt mij op dat er betrekkelijk weinig aandacht is, niet voor de oorlog zelf in Syrië en omstreken, maar voor de geostrategische veranderingen die deze heeft veroorzaakt. Die veranderingen, waarvan het belang op de lange termijn nog niet helemaal duidelijk is, zijn voor Israël terecht grote punten van zorg. Omdat president Obama drie jaar geleden besloot zich niet te houden aan zijn eigen toezeggingen inzake de strijd tegen Isis, is de positie van Rusland en in zijn kielzog van Iran en Hezbollah dramatisch versterkt. President Poetin bepaalt in hoge mate de gang van zaken en de Verenigde Staten zijn de vragende partij geworden.
Uit de recent gesloten wapenstilstand tussen Damascus, Washington en Moskou voor het aan Israël grenzende zuidelijke deel van Syrië blijkt geenszins wat de toekomst is van Hezbollah en Iran. Dat wil zeggen: blijven de troepen van Iran en Hezbollah in dat gebied of niet? Die vraag is van levensbelang voor Israël en de Amerikanen weten dat maar al te goed. De omsingeling van Israël door vijandige landen of strijdkrachten is met de wapenstilstand versterkt. Volkomen terecht heeft de premier van Israël zich scherp tegen de overeenkomst verzet, voorlopig met minimaal succes. Terzijde stel ik nog vast dat nu al zichtbaar is hoe de politieke rol van de Amerikaans-Joodse gemeenschap is verzwakt. Men heeft bij het totstandkomen van de overeenkomst voor Israël niets kunnen betekenen!
Ik wijs onze lezers op een derde, heel negatieve ontwikkeling, namelijk dat het vrijwel vast staat dat premier Benjamin Netanjahoe, de belangrijkste politieke leider van Israël, voor de rechter zal moeten verschijnen vanwege fraude en omkoperij. Zijn voormalige politieke adviseur, Ari Harow, van wie men zegt dat hij de meeste invloed had op Bibi en die alles wist, heeft zich bereid verklaard als kroongetuige op te treden. Stelt u zich voor: diens beste vriend en vertrouwenspersoon, die van alle rotzooi af wist en zelfs meewerkte, helpt nu mee zijn baas achter de tralies te brengen. De situatie moet wel heel ernstig zijn voordat zo iemand zijn eigen hachje laat prevaleren. Het betekent ook dat Bibi zou moeten aftreden, in elk geval voor het begin van het proces. Maar hoe dan ook zal zijn internationale gezag, zo belangrijk voor de positie van Israël, verder verzwakken. Gegeven de nieuwe verhoudingen in het gebied, is dit een situatie waarbij mijn hart krimpt en mijn zorgen over de toekomst alleen maar toenemen.
Het allerergste is dit: Israël, het land dat ons overigens zo dierbaar is, is een land geworden waarin op het hoogste niveau een lijst te maken is van invloedrijke personen die niet aarzelen aan corruptie en fraude te doen. Het laatste schandaal is dat van de omkoperij rond de aankoop van in Duitsland gebouwde onderzeeboten. Gevreesd wordt dat de omkoperij heel dicht bij het bureau van de premier plaats vond. Onderzeeboten die van groot belang zijn voor de afschrikking van Iran. Ook dat nog!