Het is langzamerhand heel gebruikelijk om de situatie in het Verenigd Koninkrijk rond de Brexit te zien als het ultieme voorbeeld van staatsrechtelijke chaos. Het zijn dan natuurlijk de anti-Brexiteers op het Europese continent die met afgrijzen zien hoe het complete politieke establishment van Londen er een zooitje van maakt. Nu was de toetreding van Engeland tot de toenmalige Europese Gemeenschap in die zin twijfelachtig dat de Engelsen bewezen vooral dwarsliggers te zijn bij het gecompliceerde Europese besluitvormingsproces. Zo ontdekt een overtuigde pro-Europeaan als uw columnist maar weinig rationele elementen in het staatsrechtelijke Engelse handelen.
De vraag die kan worden gesteld, is deze: moet dat dan wel? Niets moet, maar het zou wel gemakkelijk zijn te zien dat staten, wellicht beter gezegd regeringen, zich logisch en rationeel gedragen. Dat zien wij in het Verenigd Koninkrijk, maar wij zien het evenzeer wanneer wij wat preciezer kijken naar wat zich afspeelt in en buiten Israël, in en buiten de Verenigde Staten en in en buiten Rusland. Dat alles in samenhang met elkaar!
Ik zal niet de enige zijn die met verbazing en door stomheid geslagen kennis nam van de conclusies van officier van Justitie Robert Mueller, toen hij op hoofdlijnen liet weten dat er geen sprake van samenspanning was geweest tussen Trump, zijn staf en Russische functionarissen om de verkiezingen in Amerika te beïnvloeden. Op zichzelf genomen is het verbazingwekkend dat Amerikaanse kapitalisten met Russische anti-kapitalisten (?) zouden samenwerken om iemand als Trump aan de macht te helpen, in de veronderstelling dat zoiets in het democratische Amerika mogelijk zou zijn. In elk geval is de situatie deze dat een dergelijke samenwerking en werkwijze onwettig en onrechtmatig is en inderdaad in de VS als een ernstig misdrijf wordt gezien. Het is bovendien een reden om een Amerikaanse president te straffen met een procedure van afzetting. Hoogst ernstig materiaal dus!
Eenieder had natuurlijk zijn eigen verwachting, maar één ding is duidelijk geworden. Hoe men over de man ook moge denken: uit het onderzoek van Robert Mueller is hij als een overwinnaar naar voren gekomen. Trump en zijn mensen hebben niet samengespannen met Russiche functionarissen om verkiezingen te beïnvloeden.
Toch zit er een heel vreemde kant aan deze affaire en die heeft alles van doen met de verhouding tussen de Verenigde Staten en Israël, tegen de achtergrond van de verkiezingscampagne die nu in Israël gaande is. Ik stel deze vraag: wanneer inmenging of samenspanning in verkiezingscampagnes van andere staten niet is toegestaan, waar ik het in principe mee eens ben, wat is de kennelijke samenwerking en samenspanning tussen Trump en Netanjahoe dan, anders dan een poging de verkiezingsuitslag in Israël te beïnvloeden? Naar mijn mening begon deze situatie eigenlijk al toen president Trump besloot de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem te verplaatsen, hetgeen natuurlijk een daad was ten gunste van de rechtse krachten in Israël. Die daad vond dan nog plaats vlak voor de campagne begon, maar dat kan niet worden gezegd over de erkenning van de Golanhoogte als deel van Israël. (Ik wil overigens best verklappen dat ik het daar militair-strategisch volstrekt mee eens ben, maar dat het zeker ook een onrechtmatige daad is vanuit het oogpunt van het internationaal recht). Het moet toch helder zijn dat president Trump met deze beslissing en het gekozen moment rechts Israël c.q. Bibi een forse steun in de rug gaf in de hoop dat rechts de verkiezingen gaat winnen. Wanneer nu interventie of samenspanning van Trump met de Russen in een verkiezingscampagne onwettig zou zijn, waarom zou dan een zo overduidelijk geval als de gunst van Trump aan Netanjahoe níet onwettig zijn en niet moeten leiden tot een onderzoek als dat van Robert Mueller. Wanneer het principe kennelijk is dat interventie van welke aard dan ook niet is toegestaan, dan geldt dat ook voor Amerikaanse interventie in een Israëlische verkiezingscampagne.
Ik heb de indruk dat in de Verenigde Staten tot nu toe niet gewezen is op dit aspect van de zaak. Ik denk ook niet dat dit zal gebeuren, omdat steun aan Israël een geaccepteerde zaak is en politiek veel minder of helemaal niet omstreden.
Geheel los van deze ‘Amerikaanse zaak’ is het boeiend je in dit verband af te vragen of de raketten van Hamas, op dit moment en bij afwezigheid van de minister-president, ook niet als een cynisch cadeau aan Bibi moeten worden gezien. Binnen Hamas weten ze heel goed dat militaire escalatie in Israël altijd heeft geleid tot de roep om een sterke man die het land verdedigt. Dat is zeker het geval nu Israël al weer geruime tijd bol staat van het nationalisme. In dat klimaat helpt Hamas een handje door kennelijk een voorkeur te hebben voor Bibi.
Zo is er kennelijk geen of weinig rationele samenhang in het handelen van vrijwel elke speler op het internationale toneel. Het Israëlische, Engelse, Amerikaanse of Russische vlaggetje doet weinig ter zake!
