Ik had gehoopt dat op het moment dat ik zou beginnen met het schrijven van mijn column, de donderdagochtend voor Pesach, het resultaat bekend zou zijn van de voortgaande onderhandelingen tussen Iran en de Verenigde Staten. De werkelijkheid is dat na een eerste verlenging op 31 maart, een tweede verlenging van de onderhandelingen is aangekondigd op 2 april. De dames (?) en heren onderhandelaars komen op 2 april om 12.00 uur weer bij elkaar (geen mededogen dus met een eenvoudige columnist) en alleen een belangrijke ‘Kracht van boven’ weet wat het eindresultaat zal zijn. In elk geval te laat voor dit geschrevene!
Ik heb besloten te gokken en een column te schrijven op basis van een overeenkomst in Lausanne. Ik kan er volledig naast zitten en daarom beloof ik dat de enige keer dat ik schrijf over deze onderhandelingen, ook de laatste zal zijn in geval van een ander resultaat. Een falende gokker moet immers voor zijn verlies aangepakt worden!
Inderdaad, de onderhandelaars, bij monde van de Amerikaanse en Iraanse ministers van Buitenlandse Zaken, hebben aangekondigd dat er een overeenkomst is gesloten. De belangrijkste punten uit deze overeenkomst zijn een beperking van het aantal centrifuges tot 6.000; het opgewerkte uranium wordt verdeeld tussen opslag in Rusland en het bewerken van het uranium met een stof die verder gebruik heel moeilijk maakt; de inspecteurs van het Internationaal Atoomagentschap hebben onbeperkte toegang tot alle nucleaire sites, waarbij het niet duidelijk is geworden of een veronderstelde ondergrondse site daar bij hoort; de overeenkomst zal elf jaar geldig zijn. Deze overeenkomst is een raamovereenkomst die verder in detail wordt uitgewerkt. De sancties worden stap voor stap opgeheven met de mogelijkheid deze onmiddellijk weer op te leggen bij gebleken inbreuk op de overeenkomst. Aan het einde van deze periode wordt de overeenkomst geëvalueerd en vinden nieuwe onderhandelingen plaats.
In de nacht van donderdag op vrijdag geven de betrokken landen een afzonderlijke persconferentie, waarbij blijkt dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken zonder meer tevreden is en de Iraanse minister weliswaar tevreden is, maar ook vindt dat zijn tegenspelers te weinig vertrouwen hebben gehad in Iran. Het land heeft echter de overeenkomst aanvaard omdat Teheran prijs stelt op goede verhoudingen met het Westen en de partners. In de zijlijn wordt vermeld dat Iran het nodig heeft weer olie te verkopen teneinde een einde te maken aan de economische malaise.
Ik denk dat er maar heel weinig mensen op deze aardbol zijn die een dergelijke overeenkomst echt op zijn merites kunnen beoordelen. De technische betekenis is relevant, maar zeker is ook de beoordeling van de intenties van partijen uiterst belangwekkend. Ik heb de indruk gekregen, zonder het echt te begrijpen, dat de technische aspecten redelijk zijn dichtgetimmerd, maar dat het ook niet helemaal uitgesloten is dat Iran toch meer verrijkt uranium zou kunnen aanmaken dan is afgesproken. De vraag is dan welk risico hiermee gemoeid is, in die zin dat het land op vrij korte termijn met genoeg plutonium een atoombom zou kunnen produceren, los van de vraag of het land over voldoende overbrengingsmiddelen zou beschikken. In elk geval denk ik dat men daarvoor toch te veel tijd nodig zou hebben om ingrijpen van de internationale gemeenschap te voorkomen.
Mijn voorzichtige conclusie: er is een overeenkomst uitgekomen die niet geheel waterdicht is, maar waarmee met voldoende toezicht voorlopig te leven valt. Iedereen aan de onderhandelingstafel redelijk tevreden!
En Israël dan!
De minister-president van Israël en zijn kompanen gaan door met hetzelfde lied als zij al lange tijd zingen. Israël zal zich bezinnen op eigen maatregelen en beseft dat het land zelf de veiligheid van de staat Israël moet garanderen, omdat die verderfelijke Obama zich in de luren heeft laten leggen door de slimmeriken van Iran. Zelfs de Franse minister van Buitenlandse Zaken Fabius, bondgenoot ter zake, heeft zich in de maling laten nemen. Het lawaai van Jeruzalem is natuurlijk vooral gericht op Washington, waar de Republikeinen verklaren de overeenkomst onvoldoende te vinden. Vanaf nu is de nucleaire overeenkomst geheel de speelbal van de binnenlandse Amerikaanse politiek, met de hoop in Jeruzalem dat er een Republikeinse president komt. Tot zover!
Vrijdagochtend wordt deze columnist wakker, zet de radio aan en hoort dat er een overeenkomst is.
