Ik zie de foto zo voor mij: Ehoed Olmert op het binnenplein van de Portugese Synagoge in Amsterdam, in gezelschap van enkele Joodse hoogwaardigheidsbekleders en van zijn gastheren. Ik meen dat het de Christenen voor Israël waren die Olmert op het hoogtepunt van zijn aanzien hadden uitgenodigd en naar Nederland hadden gehaald. Hij was op dat moment burgemeester van Jeruzalem en een man met een verdere politieke carrière op het nationale niveau. Ondanks zijn aanzien is later gebleken dat hij in die tijd de verleiding van geld en gunsten niet had kunnen weerstaan. Wat ook toen al zeker was: Olmert was een politiek talent dat op de een of andere manier een belangrijke politieke rol zou gaan spelen op het nationale en internationale toneel.
Ik heb Olmert zelf slechts één keer ontmoet. Hij was inmiddels minister-president geworden en op veel terreinen actief. Ik denk dat het in 2008 was dat ik in gezelschap van Ben Verwaayen en Jan Kamminga aanwezig was bij een gesprek op zijn kantoor in Jeruzalem. Olmert had Ben Verwaayen, die in die tijd de hoogste man was van British Telecom in Engeland, voor een gesprek uitgenodigd. Olmert wilde meer industriële samenwerking met Europese landen en hij hield daar een vurig pleidooi voor. Mij viel in dat gesprek zijn intellectuele kracht op, en zijn vermogen om op een charmante en open wijze met gemak een verstandhouding tot stand te brengen met zijn gesprekspartners. Eenvoudigweg een prettig mens met grote leiderschapskwaliteiten.
Er zijn nogal wat mensen in Israël die menen dat Olmert ver was met een overeenstemming over tal van grote politieke zaken. Zo gaat het verhaal dat hij gedurende zijn tijd als minister-president een heel eind gekomen is op het pad van vrede met Syrië. Tijdens zijn recente bezoek aan Nederland, enkele maanden geleden, onthulde president Mohammed Abbas dat Olmert en hijzelf in veel gesprekken zeer dicht bij een akkoord tussen Israël en de Palestijnen waren. Zeer dichtbij is tegelijk ook helemaal niets, ondanks het feit dat algemeen wordt aangenomen dat Olmert van de verschillende minister-presidenten de meest toeschietelijke was in het vinden van compromissen.
Zijn sprong naar het hoogste politieke toneel, dat van het minister-presidentschap, kwam natuurlijk uitsluitend tot stand door het tragische feit dat zijn voorganger, Ariel Sharon, in een coma raakte en door Olmert werd opgevolgd. Samen hadden zij de Likoed verlaten en met anderen de Kadimapartij opgericht. De draufgänger Sharon had inmiddels ook laten zien een man van compromissen te zijn en zo lag de opvolging door Olmert geheel in de lijn van de politieke ideologie van de verbazingwekkende Ariel Sharon.
Dan de afgelopen week, die foto in de krant van Ehoed Olmert die de gevangenis betreedt nadat het veiligheidspersoneel hem heeft overgedragen aan de bewaarders. Je ziet alleen het achterhoofd van Olmert, het achterhoofd van een oude kale man die op zijn leeftijd de gevangenis betreedt voor een straf van 19 maanden. Maar er kan nog meer komen!
Het is onvermijdelijk te denken aan die hele serie van ambtsdragers die in de loop der jaren zijn gestraft door het Israëlische rechtssysteem. Cynisch genoeg zit Olmert nu in dezelfde gevangenis als oud-president Katsav. Ik heb begrepen dat die verwaande Katsav had aangeboden als mentor van Olmert op te treden binnen de gevangenismuren. Dat zal wel domme kletspraat zijn, maar het feit blijft dat een voormalig president van de Staat en een voormalig minister-president nu samen en tegelijk in dezelfde gevangenis zitten. Ik huiver bij deze gedachte, dat dit toch gebeurt in het enige land in het Midden-Oosten met een democratische structuur en een krachtig rechtssysteem. Ik hoor over de klachten van gebrek aan mankracht bij politie, openbaar ministerie en rechterlijke macht. Dat zijn zonder twijfel de kosjere delen van het staatssysteem in Israël, maar kennelijk wel bedreigd in de juiste uitvoering van zijn taken. Ik moet er niet aan denken dat ook in die kringen corruptie en fraude toeslaat.
De vraag die mij fascineert, blijft hoe het toch komt dat zoveel Israëlische ambtsdragers voor allerlei vergrijpen in de bak terecht komen. Het doet het er dan niet veel toe of het gaat om corruptie of seksuele misdragingen. Is het niet corrumperend voor een heel land wanneer zijn hoogste gezagsdragers bij herhaling uit de bocht vliegen en in de bak terecht komen? Zover is het zeker niet, hoewel het Midden-Oosten toch het Midden-Oosten is en de verleiding door Amerikaanse miljonairs kennelijk groot is. Het talent Ehoed Olmert mag nu in de gevangenis overdenken wat er ook bij hem is misgegaan.
