Het is wat mij betreft volstrekt duidelijk dat Israëls strijd in Gaza en tegen Hamas onvermijdelijk was en is, en daarom gerechtvaardigd. Misschien kan men zelfs zeggen dat deze te laat kwam, want hoe men het wendt of keert, de strijd tussen de partijen is uitgelopen op een vrijwel complete oorlog, inclusief het belangrijke gevecht op het publiciteitsfront.

Ondanks de gerechtvaardigdheid en onvermijdelijkheid van deze oorlog, kan ik niet zeggen dat ik er enig gevoel van tevredenheid aan ontleen, behalve het feit dat Israël er voor een mogelijk beperkte termijn enige veiligheid aan ontleent. De pijn zit hem uiteraard in de slachtoffers aan beide zijden. Het aantal omgekomen soldaten aan de zijde van Israël is ongekend hoog. Het aantal slachtoffers aan Palestijnse zijde is natuurlijk pijnlijk. Het is duidelijk dat Hamas, ondanks een grote eigen verantwoordelijkheid voor de burgerslachtoffers, dit hoge aantal simpelweg misbruikt voor collectieve desinformatie. Waarom? Omdat vaststaat, waargenomen door vele onafhankelijke bronnen, dat burgers inderdaad worden gebruikt als menselijk schild tegen wapengebruik, niet alleen om Israël van wapengeweld af te houden, maar ook als instrument in de propagandaoorlog. Het maakt de vreselijke beelden niet minder dramatisch. Het illustreert tegelijkertijd dat de verantwoordelijkheid voor wapengebruik tegen militaire stellingen van Hamas, van welke soort dan ook, beschermd door een menselijk schild, een morele keuze inhoudt. Het is ook de Achilleshiel in de Israëlische positie, want de vraag is of te allen tijde het gebruik van wapens met het additionele risico voor burgers, zelfs uitgelokt door Hamas, te vermijden is. Ik ben blij dat ik niet in de schoenen hoef te staan van Israëlische militaire en politieke besluitvormers. Ook het feit dat Hamas nietsontziende terreur uitoefent, inclusief het door Gaza-stad rondslepen van ter dood gebrachte 'veroordeelden', doet aan dit feit niet af. Eigen normen en waarden blijven eigen normen en waarden!

Deze oorlog is gelukkig door Israël gewonnen, hoewel men zich kan en moet afvragen wat een overwinning in deze omstandigheden op lange termijn kan betekenen. Ik heb mij afgevraagd, maar heb daarover niets gelezen, of de kracht van Hamas sinds de vorige gevechten van enkele jaren geleden, niet dramatisch is toegenomen. Ik weet ook niet of de Israëlische inlichtingendiensten voldoende op de hoogte waren van wat zich in Gaza op militair gebied heeft afgespeeld. Laten wij de feiten benoemen. Hamas blijkt te beschikken over een enorm aantal raketten van allerlei soort, inclusief middellange-afstandsraketten van een geavanceerd soort. Al dit verschrikkelijke spul blijkt verborgen in en rond plekken die maar één kenmerk hebben: zij zijn civiel. Ik heb de indruk dat het aantal, de omvang en betekenis van de gegraven tunnels toch zeker voor een deel van de Israëlische veiligheidsdiensten als een verrassing kwamen.
Veronderstel daarbij dat Israël nog niet op tijd de beschikking had gehad over de Iron Dome. Veronderstel, niet zo dwaas, dat Hezbollah met enorme voorraden raketten zich met de zaak had bemoeid, dan vrees ik dat Israëls militaire en politieke situatie aanzienlijk lastiger was geweest. Natuurlijk, gelukkig is het zo niet gegaan, maar het is echt belangrijk vast te stellen dat de kracht van de terreur van Hamas en Hezbollah kennelijk is toegenomen en dat Israëls positie militair moeilijker is geworden.

Natuurlijk, men zal mij tegenwerpen dat de enige oplossing een politiek compromis is tussen de partijen. Tegen deze opvatting is weinig in te brengen. Ik kan mij echter niet herinneren dat ik zo pessimistisch ben geweest over een vorm van een oplossing. Die oplossing is in beginsel niet erg moeilijk te bedenken. De contouren zijn vrij algemeen bekend. Het werkelijkheidsgehalte lijkt mij op dit moment zeer beperkt in een Israël met een steeds sterker politiek en religieus nationalisme, met een Palestijns nationalisme dat politiek en religieus steeds meer rust op radicale krachten, en met een verdeeld Arabisch Midden-Oosten dat uit elkaar valt en onderhevig is aan gevaarlijke fanatiekelingen. Er is dus alle reden tot grote zorg, omdat de contouren van gematigdheid en compromisbereidheid op dit moment nauwelijks meer zichtbaar zijn.

Zo'n oorlog heeft altijd tal van neveneffecten, zo ook in Nederland. Ik denk toch dat een positief punt is dat Hamas veel mensen, media en politici doet begrijpen dat Israëls recht op verdediging buiten kijf is. Ik denk ook dat die overtuiging meer begrip heeft gevonden dan eerder bij de strijd in en om Gaza. Dat is winst, hoewel ik tegelijkertijd denk dat het grote aantal burgerslachtoffers allesbehalve in het voordeel van Israël werkt. Dan nog dit: ik ben mij lam geschrokken van de ontwikkelingen in de grote groep van onze Moslim-medeburgers en hun aanhangers. Daar moet op tal van fronten aandacht aan worden gegeven. Ik vrees de achterlijke lieden die blind achter ISIS en Hamas aanlopen. Ik vrees hen omdat zij het voor de eerste maal zo openlijk hebben gedaan. Ik vrees het grote aantal antisemitische uitlatingen en ik ben bang dat de werkelijke omvang daarvan veel en veel groter is. Hier wreekt zich een Europese Moslimcultuur die onvoldoende is aangepast aan onze waarden en normen, zoals die zich ook uit in de huichelachtigheid van Moslimgemeenschappen wanneer het gaat om de Christenen in Mosul, de slachtpartijen in Irak en de 170.000 doden in Syrië, et cetera … En dat in een land waar wij gewend zijn geraakt aan nu al jarenlange bescherming door de politie van Joodse gebouwen en instellingen. Zo erg is het al! Ik pleit voor een mobilisatie tegen antisemitisme en radicalisering. Voordat wij te laat zijn!