Uw columnist had deze week aandacht willen besteden aan een rapport van Human Rights Watch over de schendingen van de mensenrechten door het Palestijnse bestuur zowel op de Westbank als in Gaza. De feiten zijn stuitend. Ze zijn niet helemaal nieuw, maar nooit eerder zo systematisch op een rijtje gezet. Deze misdaden door het Palestijnse bestuur horen te worden opgeschreven en gepubliceerd – hetgeen nu wordt gedaan door Human Rights Watch – om in elk geval een zekere evenwichtigheid te brengen in de talloze beschuldigingen die regelmatig richting Israël gaan. Helaas, ook nu is er nog geen grote aandacht geweest voor de Palestijnse misdaden zoals vastgelegd in het HRW-rapport. Komt dat door eenzijdigheid in vele media, of komt het doordat het geweld van de laatste weken in en rond Gaza, weer de overhand heeft gekregen?
Ik ben één keer in mijn leven in Gaza geweest en ik herinner mij de rotzooi en de puinhopen, deels door gebrek aan onderhoud, grotendeels door de interne en externe veldslagen in dit rampzalige gebied, dat niet groter is dan het eiland Texel. Een grotendeels vergeten gebied na de verdeling van Palestina. Verwaarloosd ook omdat Israël nooit belangstelling had voor het land en de Egyptenaren, ook buren met een grens aan Gaza, er alleen belangstelling voor hadden om de gevaren van de radikalinski’s in toom te houden. Gaza is al vele jaren een broeinest van gevaren, van sociale achterstelling, onderdrukking door extreme Palestijnen en slachtoffer in de strijd tussen Israël en de Palestijnen. Voeg daarbij het belangrijke gegeven dat de Palestijnen elkaar onderling op leven en dood bestrijden. En dat niet alleen tussen de Palestijnen op de Westbank enerzijds en die in Gaza anderzijds, maar in Gaza ook weer onderling. De Palestijnse groeperingen in Gaza, elk met eigen militaire middelen, bestrijden ook elkaar op leven en dood.
Daar moet nog aan worden toegevoegd dat Gaza, net als heel Libanon, tevens een speelbal is van grotere machten in het Midden-Oosten, tegenwoordig in het bijzonder Iran. Dat is makkelijk verklaarbaar, aangezien Iran de omsingeling van Israël – vanuit Libanon, Syrië en Gaza – als een belangrijk strategisch wapen ziet tegen Israël. Dat grote gevaar moeten wij buitengewoon ernstig nemen. De retoriek van Iran over de vernietiging van de staat Israël is niet zomaar retoriek, maar de weerspiegeling van een belangrijk strategisch doel.
Een bewijs voor de juistheid van deze stelling is denk ik het feit dat zowel Hezbollah in Libanon als Hamas in Gaza over grote aantallen raketten beschikken die bijna allemaal uit Iran afkomstig zijn of met Iraanse kennis zijn geproduceerd. Hoewel ik begrijp dat de gevechten van de afgelopen weken, naast de wekelijkse provocaties aan de grens, vooral niet moeten worden gezien als een opmaat naar een vierde oorlog tussen Gaza en Israël, kan men toch niet ontkennen dat de escalatie hoogst verontrustende vormen begint aan te nemen.
Het begin van de huidige ellende, als er al een begin is vast te stellen, startte bij de wekelijkse protesten aan de grens met Israël, waarmee Hamas meende een aantal doelen af te kunnen dwingen, bijvoorbeeld royale toelating van allerlei goederen uit Israël. Zoals altijd misbruikten de boeven van Hamas ook jonge kinderen en jongeren in de frontlinie met het Israëlische leger. Ik geloof niet dat zij dit keer bereikten wat zij eerder wél bereikten, namelijk grote sympathie voor de arme Gazanen, die zo ‘bruut’ werden aangepakt door Israël. In de Israëlische media werd gespeculeerd, mede ook geïnspireerd door Egyptische bronnen, dat Hamas uit zou zijn op een akkoord met Israël en Egypte. Wat daarvan ook waar moge zijn, Hamas en bondgenoten creëerden een uitzichtloze situatie door het afschieten van niet minder dan 500 raketten op één dag richting zuidelijk Israël.
Op hun achterhoofd gevallen zijn de Hamasheren bepaald niet, want Hamas wist natuurlijk dat het vraagstuk van de veiligheid van Israël en wat te doen door deze daad heel hoog op de politieke agenda zou komen te staan. Dit ook tegen de achtergrond van de geruchten in Israël dat verkiezingen naderbij zouden komen. In zekere zin werd de discussie tussen Hamas en Israël naar een exclusief Israëlische arena verplaatst.
Dit is waar wij medio deze week nu staan: in zijn gevecht met Netanjahoe over het juiste antwoord op de escalatie van Hamas is de minister van Defensie afgetreden en heeft daarmee de facto de verkiezingsstrijd in Israël geopend. En dat in een gevecht waarin de havik Netanjahoe de zijde van de gematigden heeft gekozen.
Die overeenkomst met Hamas zal er een dezer dagen wel komen. Het gevecht in Israël over een harde of zachte politiek is echter geenszins afgesloten. Ik zou niet durven voorspellen wanneer er een einde komt aan deze moedeloos makende vertoning in Israël. Toch maar wat polderen op zijn Hollands zou mijn advies zijn!
