Parijs trilde na die vreselijke terroristische daad op zijn grondvesten. Zo was dit zonder twijfel ook het geval in Amsterdam, in Seattle en in Jeruzalem. Deze daad was veel meer dan een terroristische daad, gericht tegen een krant met satirische tekeningen. Deze daad hoort de aanleiding te zijn om meer dan ooit goed na te denken waar wij met zijn allen staan in deze tijd waarin de islam op allerlei manieren de voorpagina's en de TV-journaals beheerst.

Wij delen het verdriet om de Parijse doden, maar wij zouden onszelf tekort doen wanneer wij deze wake up call van terreur niet op een juiste en verstandige wijze zouden gebruiken. Echter, wat is nu juist en verstandig?

Ik denk dat wij in de eerste plaats moeten proberen vast te stellen wat hier in essentie gebeurd is. Wat deze columnist betreft is hier aan de orde het feit dat de oorlog in het Midden-Oosten, in het bijzonder van Al Qaida en IS, zijn definitieve entree in Europa heeft gemaakt. Dat is niet overdreven. Ik geloof werkelijk dat dit hier aan de orde is. Los van de vraag of deze oorlog hier enige kans van slagen heeft en een basis kan vinden in de radicale kringen van de moslimgemeenschap in Europa. De oorlog immers in Syrië en Irak (en elders!) kan zich per definitie niet tot bepaalde gebieden beperken, omdat de claims van de radicalinski's en extremisten in feite universeel zijn. Zij eisen het monopolie op van de islam en bedreigen alles en iedereen die met hen van mening verschilt. Juist omdat in tal van Europese landen grote moslimgemeenschappen aanwezig zijn, was het onvermijdelijk dat in die kringen sympathisanten zouden opstaan en de radicale middelen zouden hanteren die wij nu opnieuw gezien hebben. De oorlog van IS en Al Qaida moest wel verspreid worden naar andere delen van de wereld, omdat de pretenties van deze bewegingen universeel zijn.

Is er nu tegen deze ontwikkeling iets te doen of is deze ten minste te beperken? Ik denk dat in de eerste plaats geldt dat het verzet tegen Al Qaida, IS en andere soortgelijke organisaties daar begint waar deze zich in grote mate bevinden, zoals in Pakistan, Syrië en andere delen van het Midden-Oosten. Het betekent dat de democratische landen geen andere keuze hebben dan zich actief op te stellen wanneer het gaat om de strijd tegen deze verschrikkelijke bewegingen. De strijd in het Midden-Oosten stroomt over naar Europa en het begin van de strijd ertegen begint dus ook in die gebieden. Deze vaststelling heeft gevolgen, bijvoorbeeld voor de mate waarin democratische landen zich van voldoende militaire middelen willen voorzien om desnoods actief aan het gevecht deel te nemen. Zeker, een begin daarvan zien wij, maar ik ben van mening dat vrijwel alle Europese strijdkrachten een slag vooruit moeten maken om effectief te zijn. Het is onvermijdelijk in mijn ogen dat meer financiële middelen ter beschikking komen om de strijd te voeren die al begonnen is. Beheersing van de terroristen in het Midden-Oosten en Afrika is een voorwaarde voor succes in Europa.

Is een effectieve bestrijding van de terreur in de vele stedelijke centra van Europa mogelijk? Ik denk dat het antwoord ja en neen is. Ja, omdat het werk van inlichtingendiensten en politie zonder twijfel een grote preventieve werking heeft en al veel ellende heeft voorkomen. Neen, omdat wij in een open maatschappij leven - en dat ook zo willen houden - waarin het onmogelijk is elke verdachte beweging te volgen en natuurlijk veel zich ook aan de ogen en oren van inlichtingendiensten onttrekt. Omdat wij in een vrije maatschappij willen leven en niet in een politiestaat, is de garantie op veiligheid ook altijd van beperkte aard. Wij zullen moeten streven naar een soort van evenwicht tussen bescherming en vrijheid. Die onvermijdelijke situatie leidt tot de conclusie dat ook wanneer het gevecht op meerdere fronten wordt gevoerd, de veiligheid nooit absoluut zijn. Pijnlijk helaas, maar waar!