De namenwand is weer eens in het nieuws. De burgemeester bemoeit zich er nu ook mee en wil de discussie stoppen (“water onder de brug”), zonder dat er goed overleg is geweest. Degenen die protesteren worden afgedaan als op z'n minst zeurpieten en op z'n ergst als antisemieten, ook de Joden die er tegen zijn.
Het blijft een vreemde plaats voor zo'n gigantisch bouwwerk, op dat kleine stukje Weesperstraat. Ik liep er deze week nog en mij viel vooral het lawaai van de passerende auto's op, geen plaats van stille bezinning dus. En: de namen die er op komen, zijn die gegarandeerd correct en volledig? Waarom komen de slachtoffers uit voormalig Nederlands-Indië er niet op? Weet iedereen dat je echt niet hoeft te betalen voor een naam? Integendeel, je kunt er niet eens een naam afhalen, als je dat zou willen. De metrobuis ligt eronder, is die daarop berekend? De bussen die er komen, is daar parkeerruimte voor?
In Berlijn is er jaren over het ontwerp nagedacht en overlegd, hier krijgen we één ontwerp, geregeld door het Auschwitzcomité, vertegenwoordigt dat nu opeens dé Joodse gemeenschap?
Vragen, veel vragen.
Tijdens de rechtszaak hierover werden sommige van deze vragen ook gesteld, maar er kwam nog geen antwoord. We moeten tot 6 juli wachten voor een uitspraak van de rechter.
Er wordt door Jacques Grishaver weer aangedrongen op een snelle beslissing, altijd een slecht teken, zeker als je het argument gebruikt dat de eerste generatie overleden is vóór het monument af is. Maar net als bij het Herinneringscentrum Westerbork, wilden de meeste overlevenden niet meer aan de Sjoa worden herinnerd, dus ook niet in de vorm van een enorme muur. Teveel trauma's, teveel ellende, ze wilden niet meer terugkijken en vooral alleen vooruit.
Het is aan de volgende generaties om de slachtoffers te eren. En zelfs wij van de naoorlogse generatie hebben het monument minder nodig, omdat de namen van onze familie in onze herinnering voortleven. Een monument is voor degenen die nu al niets meer weten, en voor de toekomst, als onze herinneringen verdwenen zijn.
Maar als er dan een tastbare herinnering aan de Sjoa moet komen, laat het dan in ieder geval een ontwerp zijn waarover geen controverse is.
NB: Vorig jaar schreef ik al over de namenwand en stuurde ook een ingezonden brief naar NRC, die geplaatst werd.
