In een normale democratie zijn er drie autoriteiten aan het werk, die elkaar in evenwicht houden: Je hebt in de meeste landen drie ‘machten’: de rechterlijke, de uitvoerende en de wetgevende macht. Dat zijn bij ons de verschillende rechtbanken, dan politie, belastingen en vele andere diensten, en ten slotte de Knesset (in Nederland de Eerste en Tweede Kamer).
Deze instituties hebben ieder hun eigen terrein, en functioneren in principe onafhankelijk van elkaar, maar een zekere mate van samenwerking en overlapping is onvermijdelijk. Hun taak is samen op evenwichtige wijze het algemeen belang te dienen van de bevolking, onder de overkoepelende regering. Zij zorgen ervoor dat ook de rechten van de minderheden niet in de knel komen. Soms is er een grondwet als basis voor de rechten van de burgers. Zo kan in Amerika het hoogste gerechtshof de regering behoeden voor excessen door een wet “unconstitutional” te bevinden.
Niet voor niets proberen Amerikaanse regeerders benoemingen van rechters te bevorderen die ze hopen in hun zak te hebben. Soms blijken die rechters meer in hun ransel te hebben dan de regering lief is.
In Israël hebben wij geen grondwet, maar we hebben al die jaren toch aardig verder gemodderd met het behoeden van de regering voor fouten door te beslissen dat hun stappen tegen algemene mensenrechten in gaan.
Nu ligt er een wetsvoorstel op de tafel van de Knesset, en let wel – dit is onze vriendelijke huidige regering in afbouw – nog voor Bibi met zijn gevaarlijke kornuiten terug is! Het gaat erover dat een simpele, minimale meerderheid van de Knesset, dat is bij ons het magische getal van 61 stemmen, de beslissingen van het Hooggerechtshof kan wegvegen, naast zich neer kan leggen! Dus de regering is nu praktisch autonoom, als sommige besluiten van het Hooggerechtshof de heersende dictator en zijn achterban niet bevallen.
In beschaafdere landen bestaat zo'n regeling van mogelijk overwicht van parlement op de rechterlijke macht wel, maar dan is er twee derde meerderheid van de kamers (of Knesset zou dat bij ons zijn) nodig. Dat is niet zo eenvoudig op te brengen, dat is geen sinecure. De helft van de Knesset hebben we altijd bij de hand in het Israëlische regeringssysteem, dus we doen daar wat we willen.
En dit voorstel komt nog van onze huidige, 'verlichte' regering. De bananenrepubliek is op komst. Wacht maar op Bibi en zijn trawanten! Houd je hart vast!
PS:
Het genoemde anti-democratische wetsvoorstel is niet nieuw, maar werd nooit voorgelegd omdat de kans dat het zou worden aangenomen voorheen minimaal was. Nu wordt er een duister spel gespeeld van toezeggingen om vóór het marginaliseren van het hoogste gerechtshof te stemmen nog voor de nieuwe, fascistische coalitie van Netanjahoe tot stand is gekomen.
