Je kunt je in dit land niet vrijelijk uitspreken. En een Arabier die in het Israëlische onderwijs werkt, moet dubbel op zijn tellen passen. Het is bijvoorbeeld bij wet verboden om te zeggen dat je de Hamas steunt, of dat de slachtpartij van 7 oktober het gevolg is van de jarenlange onderdrukking van de Palestijnen door de Israëli’s. Er zijn voor dit soort uitlatingen al in eerdere jaren Arabische leraren ontslagen.
Onze regeerders houden niet van tegenspraak. En zeker is opruiing tot protest niet gewenst. Het is zaak dat de burgers al vroeg zoveel mogelijk meelopen in het gareel. Zo viel het alziend oog op het onderwijs, waar de jonge zieltjes ver moeten worden gehouden van kritiek op de politieke lijn van onze schippers, en het zelf denken moet dus niet al te veel aangemoedigd worden.
Leraren dienen soms als voorbeeld voor hun kneedbare, jonge leerlingen. Om te vermijden dat deze jongeren een verkeerd voorbeeld zouden kunnen volgen, zijn er in het ontwerp van een nieuw wetsvoorstel van de Likoed en hun meelopers bestaande wetten verscherpt, en er zijn nu draconische straffen voorgesteld om leraren de mond te snoeren. In eerste lezing is deze mallotige wet al aangenomen in de Knesset, zodat jullie niet zullen denken dat ik hier loze praatjes debuteer. Dit muisje kan nog best een staartje krijgen.
Zo gaat het werken: als een leraar in de klas afwijkt van de gangbare lijn, en het leerlingetje vertelt dat thuis verder, dan kunnen de ouders van de leerling de bewuste leraar aanklagen. Of als de leraar op een protestbijeenkomst wordt gesignaleerd door de autoriteiten of medeburgers, kan de leraar zonder verder verweer, of verdere informatie, ernstig worden gestraft – dat wil zeggen ontslag op staande voet met verlies van pensioen. Hier is de democratie aan het werk.
En wie is de autoriteit die dat mag doen? Onze minister van Onderwijs zelf of zijn hoofdknuppels. En wie is die minister dan wel? Yoav Kish, een heel ver familielid van ons! Gelukkig kent niet iedereen dit feit, dus we hoeven ons iets minder te schamen, want hij schrijft zijn achternaam in transcriptie, direct uit het Ivriet – wij gebruiken de Europese gewoonte volgens de Duits sprekers: Kisch.
Mijn grootmoeder van vaderszijde maakte het nog ongebruikelijker; zij noemde zich Kis, zoals toentertijd het woord vis in ‘de oude spelling’ werd gespeld als visch. Dus die oma had misschien ook wel een beetje gelijk, hoewel onze familie van oorsprong uit het Tsjechische stadje Quiche komt.