Op vrijdag 17 maart werd de Yeshayahu Leibowitz prijs uitgereikt aan personen die zich hebben ingezet om begrip en verbroedering tussen Joden en Arabieren te bevorderen en specifiek om de bezetting door Israël van Palestijnse gebieden te beëindigen, of tenminste de gevolgen daarvan te verzachten. Dit is een jaarlijks weerkerende ceremonie, georganiseerd door Yesh Gvul. De uitreiking vond plaats in het Tsavta theater in Tel Aviv in aanwezigheid van ruim driehonderd belangstellenden, allen actief in het verzet tegen de bezetting. Een mooie gelegenheid om ons zelf een klopje op de rug te geven, want niemand anders doet het.
Dit jaar werd de prijs uitgereikt aan Chana Barag van Machsom Watch, die al vele jaren onvermoeibaar hulp geeft aan Palestijnen die op willekeurige wijze moeilijkheden ondervinden bij de controleposten in de buurt van Jeruzalem. Zij is ook actief bij de organisatie Yesh Din. De andere ontvanger was een Arabische advocaat, Hasan Djabarin, oprichter van en activist bij Adala. Hij treedt in rechtszaken veelvuldig op voor Arabische Israeli's en Palestijnen die onrecht wordt aangedaan. Hij heeft daar veel werk aan.
Professor Yeshayahu Leibowitz was de eerste die waarschuwde dat de overwinning in 1967, met de daaropvolgende bezetting van de Palestijnse gebieden, ons duur zou komen te staan, en zou leiden tot morele vernietiging van alles wat tot dan goed was in Israël. Een citaat van hem uit 1988:
"Als de huidige toestand [van bezetting] voortduurt, dan is de hooliganisatie – of moeten we eerder zeggen: de nazificatie – van de bevolking en de gemeenschap in Israël onvermijdelijk."
Zijn waarschuwingen, als een profeet in Israël, lijken meer en meer bewaarheid te worden, maar een meerderheid hier wil daar niet aan.
De aanwezigen bij zo'n prijsuitreiking zijn uit de aard der zaak al overtuigd. Twijfelaars en rechtsen mijden deze gelegenheden als de pest. De ceremonie werd geleid door een zeer sociaal bewogen vrome vrouw, Lea Shakdiel, links en feministe, lid van de organisatie Oz Veshalom; zij is een bijzondere vrouw, en een ongebruikelijke combinatie van orthodoxie en verlichting.
De eerste prijswinnares werd ingeleid door een ander actief lid van Machsom Watch,
Yehudit Alkana, die vertelde over het nuttige werk van de leden van MW en de vele uren die Chana daaraan besteedt, dag en nacht. Daarna was de beurt aan Chana Barag om te spreken over de vele gevallen die ze zich door de jaren heen herinnerde, waarin door ingrijpen van haar en medeleden oplossingen konden worden gevonden voor de aaneenschakeling van problemen die rijzen bij de controleposten en door de bezetting.
Een muzikaal intermezzo werd verzorgd door een alleraardigst ensemble van snaarinstrumenten. Daarna ging de aandacht naar Hasan Djabarin. Hij werd ingeleid door een bekende advocaat, Avigdor Feldman, die veelvuldig optreedt als verdediger van ngo's die zich inzetten voor de vrede en tegen de bezetting. Hij liet zich zeer laatdunkend uit over de rechters van de Israëlische Hoge Raad, die een instrument worden in de handen van de politici – enkele uitzonderingen daargelaten. Zij zullen zich ooit moeten verantwoorden voor het witwassen van het onrecht van de eindeloos voortdurende bezetting.
Hasan Djabarin vroeg zich af of wij geen legitimatie geven aan onze gerechtshoven door daar te verschijnen in alle zaken van onrecht. Misschien is het beter die instanties te negeren, want nú kunnen ze zeggen: Kijk ons eens, wij geven iedereen gelegenheid om te klagen. Maar onrecht blijft onrecht. Hij haalde voorbeelden aan van Noord-Ierland en Zuid-Afrika in de donkerste periodes van die landen. Precedenten uit Zuid-Afrika worden nu gebruikt voor Israëlische rechtbanken. Zijn conclusie is dat we moeten blijven volhouden zolang er hoop is dat hier ooit een einde aan komt.
De bijeenkomst werd afgesloten door de advocaat van Yesh Din, Yishai Mack, die een actie opzet om dienstplichtigen die weigeren vanwege gewetensbezwaren gelijk te stellen met jonge vrouwen die verklaren dat ze vroom zijn en zo zonder meer de militaire dienst ontlopen. Dit in tegenstelling tot de huidige situatie, waarin de meisjes die dienst weigeren op principiële gronden rechtstreeks de militaire gevangenis in gaan; er zitten er nu drie hun straf uit, twee van hen al meer dan honderd dagen. Een kort geding inzake die gelijkstelling zal dezer dagen voor de rechtbank worden ingediend, waarbij het publiek wordt opgeroepen als een soort 'mede-aanklager' op te treden. Ik ben bang dat daar niet veel van terecht zal komen.
