Deze documentaire volgt de settlerbeweging op de voet, in een historisch overzicht, vanaf 1967 tot heden. Hij geeft een duidelijk beeld van de bijna messiaanse bewogenheid van de leiders en de volgelingen van deze beweging. In al hun activiteiten, die de een na de ander illegaal waren bij het bezetten van nieuwe gronden voor nederzettingen, ontmoetten ze bleke en lauwe tegenwerpingen van krachteloze opeenvolgende regeringen, op een enkele uitzondering na.
De settlers komen in deze prachtige film op ons over als heetgebakerde doorzetters, en de linkse tegenstanders hebben geen enkel moment een schijn van kans om deze lawine te stuiten. Voor Arabieren of Palestijnen is er al helemaal geen plaats op dit stukje land, dat voorbestemd is om zich uit te breiden van de zee tot de rivier (en dan laat ik in het midden welke rivier).
Met de Goddelijke rugwind van de settlers hebben de klokvrijen ook eigenlijk geen overtuigend wederwoord op deze voortdurende bevlogen daden en uitspraken. Dit is strijdend zionisme of gewone godsdienstige monomanie, of een combinatie van beide. Twijfels bestaan bij dit volk niet.
Na het zien van deze film zal het ook velen duidelijk zijn waar dit land op af rent. Wie wil begrijpen wat hier gebeurt, doet er goed aan deze rustige, weloverwogen en zelfs mooie film te zien.
Meteen aansluitend waren wij uitgenodigd om een uitleg over ‘Breaking the Silence’ (BtS) van twee medewerksters van deze beweging bij te wonen. Het aanwezige publiek op het aangename dakterras bleek de materie al goed te kennen, en dat maakte de inleiding zoals voorbereid voor een totaal onkundig gehoor, onaangepast en overbodig. Daardoor vond ik deze avond een beetje zonde van mijn tijd.
Het is duidelijk dat een soldaat zonder enige opleiding om met een massa Palestijnen om te gaan, in een situatie van moeizame communicatie en enorme druk, niet weet hoe hij zich moet gedragen, en ook een element van machtswellust blijft niet ver onder de oppervlakte, want veel voorbeeld of leiding krijgen ze niet van hun meerderen. De beweging BtS zelf tekent getuigenissen op, maar geeft aan de soldaten geen richtlijnen. In hoeverre het afleggen van getuigenissen leidt tot later ongenoegen tegen het leger en zelfs dienstweigering (bijvoorbeeld van het opkomen voor herhalingsoefeningen), daarover heeft BtS geen gegevens. Al met al een nuttige en positieve instelling, in zekere zin het geweten van het leger, die in de laatste maanden zwart wordt gemaakt door onze steeds meer rechtsdraaiende gemeenschap.
Op sjabbat had ik een medische dag met mijn dokters, in de buurt van Jenin, waar ik veel nuttigs kon aanrichten omdat er enkele lokale dokters bij toerbeurt bij mij kwamen kijken. Ik kreeg een alleraardigste Arabisch-Israëlische tolk toegewezen, die natuurlijk in het Ivriet vertaalde, en dat ging heel goed. Tot de plaatselijke dokters erbij kwamen, die alleen in het Engels met mij konden communiceren. Dat werd allemaal wat ingewikkeld omdat mijn dienstdoende tolk praktisch geen Engels sprak. Een zekere mate van verwarring was het onvermijdelijke gevolg. Een interessant detail was trouwens dat twee van de lokale artsen in Pakistan hadden gestudeerd. Dat had ik nog niet eerder meegemaakt. De meeste Palestijnse artsen waar ik mee werk, waren opgeleid in voormalige communistische landen.
Alles liep toch nog heel goed af.
En tenslotte op zondagavond een lezing van Amos Schocken, uitgever van Ha'aretz, georganiseerd door de dames van MachsomWatch. Ha'aretz is al drie generaties lang een onafhankelijk familiebedrijf. Een krant met principes, waar streng over gewaakt wordt, ook als dat lezers kost. Economisch is het krantenwezen in achteruitgang over de hele wereld en daar heeft Ha'aretz ook mee te kampen, maar zij houden zich momenteel staande na enkele organisatorische veranderingen. Daarenboven zijn zij de enige stem in Israël die niet meehuilt met het koor van rechts, die zich krachtig uitlaat tegen de bezetting en niet schroomt om te waarschuwen tegen elke aantasting van de democratie.
Het was een lang vredesweekend.
