Bijna zeven jaar geleden schreef ik voor Crescas een column onder de titel ‘Apartheid’, dus dat woord was al bezet. Let op de aardige beeldspraak. Bij nalezen van dat schriftuur vind ik mezelf nogal vergoelijkend: ja, in de bezette gebieden is het natuurlijk geen vraag – daar is totale apartheid, maar ik geef wel aan dat Arabieren binnen Israël goed vertegenwoordigd zijn op universiteiten, en rustig tussen de Joden circuleren. Ook in de medische wereld is de samenwerking prima, en worden de Arabische artsen en verplegers zeer gewaardeerd. Dit alles is nog net zo waar als zeven jaar geleden.
Het onderwerp ‘apartheid’ is nu weer aan de orde gesteld in het buitenland, en daar ook eigenlijk nooit van de agenda verdwenen. Zijn wij binnen Israël een apartheidsstaat?
Je hoeft op het vliegveld Ben Gurion maar in de rij te staan achter een Arabische Israëli. De controleurs van de paspoorten zien het meteen, en na lange ondervraging en oponthoud (dan maar een andere rij kiezen als je beseft achter die persoon te staan?) wordt hij of zij meegenomen naar een apart kamertje, om nog eens extra aan de tand te worden gevoeld en mogelijk een body search te ondergaan.
Het is waarschijnlijk geen pretje om een Arabische Israëli te zijn, vis-a-vis de autoriteiten, hoewel, onze Arabieren gaat het economisch gezien voor de wind, en in geen van de Arabische landen hebben ze het zo goed als hier.
De misdaadcijfers en het aantal moorden in de Arabische sector liggen aanzienlijk hoger dan onder de Joodse bevolking. Er wordt daar nu wel een beetje aan gewerkt door de huidige regering. Zonder veel succes overigens. Is de reden een andere mentaliteit? De familie-eer? Zou wel eens kunnen. Er zijn daar ook verbazend veel wapens, merendeels illegaal. Er is geen vertrouwen in de politie. Terecht? Zeker is dat er niet genoeg Arabische politieagenten zijn in Arabische steden. Zou dat als heulen met de vijand worden gezien? Hoe het ook zij, daardoor worden de misdaden onder de Arabische bevolking (zonder een Joodse accent) met weinig enthousiasme opgelost, of helemaal niet. Ligt dat aan onvoldoende medewerking van en informatie uit de burgerij?
Ik moet mijn antwoord op de vraag over apartheid binnen Israël toch een beetje open laten. Het lijkt er soms wel op, maar we zijn echt niet te vergelijken met het oude Zuid-Afrika. Er is geen officiële politiek van discriminatie; de facto gebeurt het wel degelijk. En toch zit er nu zelfs een Arabier in onze regeringscoalitie.
Hoe dan ook, geen Arabier wil hier weg, zeker niet naar een Arabisch buurland, hoogstens naar Amerika.
Noot van de redactie (in overleg)
Het interessante is dat Israëli’s het in de regel hebben over Aravim wanneer zij spreken over Palestijnse Israëli's, de term Falastinim – Palestijnen dus – zou meteen een politieke lading hebben en slaat voor Israëli’s eigenlijk alleen op Palestijnen buiten Israël.
