Mijn eerste liefde in de carrières die open staan voor een jongeman met een vers eindexamendiploma in zijn zak, was de geneeskunde. Hoewel deze column gewoonlijk eigenlijk niet betrekking heeft op dat vak, en ook nu dat deze belangrijke periode in mijn leven min of meer beëindigd is, volg ik nog steeds, waar mogelijk, de ontwikkelingen op dat gebied.
In de ruim veertig jaar van mijn bezigheden in de geneeskunde waren cholesterol en vetten van dierlijke afkomst de grote vijanden van de gezondheid. Ons hart en onze bloedvaten zouden het ons niet vergeven als we daar vrijelijk van zouden genieten. Geen boter meer op brood! Geen biefstukjes! Dit alles bleek destijds statistisch sterk onderlegd en er kwamen zelfs pillen om de boze cholesterol te onderdrukken. Al die jaren gingen er wel stemmen op dat dit alles niet zo zeker was als ons werd voorgehouden. En nu, revolutie! De Amerikaanse Dietary Guidelines van februari dit jaar, uitgebracht door een belangrijk en gezaghebbend panel van wetenschappers onder leiding van Dr. Barbara Millen, veegt dit alles onder tafel. Vijftig jaar van ontzegging en ontbering voor niets! Eet rustig dik boter op je brood, pak die malse biefstuk. Het schaadt niet, zegt de wetenschap. Wel komen er nu nieuwe beperkingen en waarschuwingen tegen zout, verzadigde vetten en suiker. En de vetzucht blijft natuurlijk op de loer liggen – een epidemie is gaande in de westerse wereld en in niet weinig ontwikkelingslanden. Wat moet ik nu met mijn anticholesterolpillen? (Sssttt, ik was er al lang mee opgehouden).
En een ander verhaal dat me ontroerde. Een collega van mij, jaren geleden een AIO (arts in opleiding) zoals wij allen eens begonnen, had gekozen om zich te bekwamen als kinderarts. Het onvermijdelijke gebeurde, zijn eerste jonge patiëntje stierf in zijn armen. Dit is een verpletterende gebeurtenis, na alle pogingen om een pril leven te redden. Hij wist zich eigenlijk geen raad. Zijn senior en leermeester kwam binnen, overzag de situatie met één blik, zei niets, boog zich voorover en drukte een kus op het kleine hoofdje dat zo veel geleden had. De jonge arts, zonder daar veel bij na te denken, volgde dit voorbeeld. Een afscheid, een teken van respect, een moment dat de wereld even stil staat.
Sindsdien was dit gebaar zijn antwoord op de dood, een les uit de geneeskunst.
