De apartheid heeft veel gezichten. In de discussie met buitenlandse vrienden moeten we altijd het onderscheid maken tussen wat er gebeurt binnen Israël en op de bezette Westelijke Jordaanoever. Binnen Israël is er best wat discriminatie tegen Arabieren te vinden, maar er is geen apartheid. De Israëlische Arabieren studeren aan dezelfde universiteiten als de Joodse studenten, de Arabische artsen werken in dezelfde ziekenhuizen als hun Joodse collega's (en worden vaak zeer gewaardeerd), de Arabische Israëli's worden in dezelfde ziekenhuizen opgenomen als de Joden. Misschien mag een Arabische Israëli niet overal wonen waar hij graag zou willen, maar dat is nog ver van apartheid.
De echte apartheid oefenen wij Joodse Israëli's uit op de onderdrukte Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever. Daar zijn wegen die alleen bereden mogen worden door ‘de heren van het Land’. Daar wordt nu een regeling voorbereid dat Palestijnen niet meer in bussen mogen reizen die ook gebruikt worden door settlers. Daar geldt recht, als dat die naam mag dragen, dat anders is voor de lokale bevolking dan voor de settlers/kolonisten, die onder de Israëlische rechtspraak vallen. (1) Daar hebben we de beruchte administratieve hechtenis. Dat lijkt al meer op de apartheid die we kennen uit het Zuid-Afrikaanse verleden.
Toen Netanjahoe de laatste verkiezingen weer won, hielden we ons hart vast. Werd er aanvankelijk nog gemijmerd over een regering op brede basis, samen met Herzog's Centrumpartij, dan werden deze fantasieën al snel de kop in gedrukt door moeizame koehandels met nog rechtsere splinterpartijen, die het onderste uit de kan eisten en vaak ook kregen. En natuurlijk de orthodoxe partijen die met duur belastinggeld zijn gepaaid. Altijd aangename regeringspartners, als hun hoge financiële eisen maar ingewilligd worden. Zo is er een broddellap ontstaan van 61 Knessetleden – een zeer smalle meerderheid. Een opgeblazen aantal ministersposten moest vergeven worden en zo is een zeer rechtse regering ontstaan die niet de minste belangstelling heeft voor een werkelijke vrede.
Dat maakt ons niet blij. We wensen dit baksel geen lang leven toe.
Ook de tegenzin van deze regering tegen de suprematie van het hoge gerechtshof boven de engere belangen van de regeringsbesluiten voorspelt niet veel moois.
En net vandaag, voor die nieuwe zet op het apartheids-schaakspel met gesegregeerde bussen zou worden geëffectueerd, hebben felle kritiek van Gideon Sa'ar, oud-minister van binnenlandse zaken, en de meningen van de president van Israël, Ruben Rivlin en de leider van de oppositie, Jitschak Herzog, die beiden hamerden op de funeste indruk die deze maatregel in de wereldopinie teweeg zal brengen, er toe geleid dat dit plan tot nader order wordt opgeschort. Zou het gezonde verstand zegevieren?
(1) Morgen, donderdagavond, net te laat voor mijn Crescascolumn van deze week, houdt Yesh Din een symposium vanwege het tienjarige bestaan van deze organisatie, met als onderwerp het Recht op de Westelijke Jordaanoever. Een militaire figuur met veel juridische ervaring op dit gebied, die was uitgenodigd om te spreken op dit symposium, kreeg op het laatste moment geen toestemming van de autoriteiten om deel te nemen.
