Een vriend kwam met het voorstel aan al zijn kennissen om dezer dagen op schrift te stellen wat hun toekomstverwachtingen zijn voor over een half jaar. Dit als reactie op de coronapandemie, die hij ziet als een ernstige waarschuwing voor onze wereld, samen met de dreiging van global warming. Zijn vraag is of de wereld dit alles nu serieus gaat nemen, en er iets mee gaat doen, of dat we als deze golf weer achter ons ligt tevreden terugvallen op onze oude gewoontes. Het was de bedoeling je mening te baseren op feiten, en niet je hoop te beschrijven.
We zouden dan misschien samen de enveloppes open kunnen maken onder het genot van een goed glas wijn of een pilsje en kijken hoe goed we het geschoten hebben.
Aangezien ik een beetje buiten zijn buurt woon, zijn mijn indrukken mogelijk nogal verschillend van die van zijn eigen omgeving.
Laat ik beginnen met de centrale rol van de ministeries van Gezondheid in de coronacrisis. Op onze minister van Gezondheid is er nogal wat kritiek. Hij is bereid op te stappen, niet omdat hij – god beware – ook maar íets verkeerd heeft gedaan in deze maanden. Nee, hij is beledigd dat premier Netanjahoe hem niet zijn gang liet gaan en praktisch zelf het heft in handen nam. Ik gebruik de uitdrukking inzake hogere machten met opzet, want minister Litzman is orthodox, en de komende nieuwe regering, als die er überhaupt komt, heeft de orthodoxe partijen hard nodig om het hoofd boven water te houden. De minister is alleen bereid op te stappen als hij een ander ministerie mag beheren, en daar wordt om duidelijke redenen hard aan gewerkt. Dus hij speelt mooi weer, en overweegt mogelijk nog wat aanschaf van beademingsapparatuur die voor eventuele verdere catastrofes in de kelder paraat kan staan, en wat mondmaskers, en zo is alles kits. Van die kant valt er niet veel opwindende vernieuwing te verwachten.
We hebben het hier druk met andere zaken, en we zijn zeker bereid het goede voorbeeld van president Trump te volgen, die eigenlijk het hele opwarmen van de wereld ontkent.
Ik neem aan dat tegen die tijd, over een half jaar, de ontwikkeling van een vaccin (Hebreeuwse Universiteit, Weizmann Instituut?) mooi onderweg is, verder is mijn verwachting: veel mooie praatjes, geen daden.
Net had ik het bovenstaande geschreven, of een vriendin stuurde mij een lang en interessant artikel van Charles Eisenstein, een man van wie ik nog nooit had gehoord, die uitgebreid op deze vraag ingaat. Hij behandelt alle aspecten van de mogelijkheden van onze wereld om zo nodig lering te trekken uit de huidige pandemie.
Mijn reactie hierop verandert niet veel; dit mooie, veelomvattende artikel is veel meer filosofisch dan medisch. Ik geloof al heel lang dat wij, de medische stand, de mensheid vaak geen dienst bewijzen door levens te rekken in gevallen waar de persoon ‘op’ is. Ik heb het niet eens over euthanasie, maar over behandelingen op de Intensive Care Unit, die technisch uitvoerbaar zijn, maar mogelijk niet echt nodig. De ethische beslissingen en de problemen hier omheen zijn enorm, en onze gemeenschap zou zich er ernstig over moeten beraden. En je krijgt dan meteen voor je voeten gegooid: kijk eens naar geval zus en zo, een jaar beademd en toch ontwaakt! Tegenover hoeveel onnutte heroïek? Ik heb de antwoorden niet.
Je moet voor jezelf bepalen hoever je wilt gaan als de tijd komt.
