Mijn columns zijn vanaf het begin in hoofdzaak bedoeld om te rapporteren over de activiteiten van de Israëlische vredesbeweging. Dus nu iets over MachsomWatch, waar ik geen deel aan heb en kan hebben, maar mijn vrouw Annelien des te meer. Voor de trouwe lezers die even niet goed hebben opgelet, het volgende: MachsomWatch (MW, een mooi hybride woord dat zoiets wil uitdrukken als pottenkijkers bij de militaire controleposten) wordt bevolkt door meestal oudere dames, ik noem ze voor het gemak omaatjes, die bij de controleposten staan te observeren of de soldaten zich wel correct gedragen tegen de duizenden Palestijnen die daar dagelijks langs moeten. Dat gebeurt gewoonlijk tweemaal per dag, als de werkers Israël binnen komen naar hun werk, en later in de middag, als ze weer naar huis gaan. De theorie was dat de soldaten zich beter gedragen als er iemand over hun schouders meekijkt naar het gebeuren aldaar, en dat als die iemand hun eigen oma zou kunnen zijn, die situatie een verzachtende invloed zou uitoefenen op hun jongenshart. De ijverige dames van MW sturen van alles dat er gebeurt dagelijkse rapporten naar ambassades en humanitaire instellingen, en dat al 15 jaar lang. Ik lees die rapporten ook van tijd tot tijd, heb veel ervan ooit vertaald, en je wordt er meestal niet echt vrolijk van als je ziet wat een willekeur en grofheid door sommige van die soldaten uitgeoefend wordt op de Palestijnen, die in een situatie verkeren van totale afhankelijkheid van de grillen van de dienstdoende ploeg. Maar nu kreeg ik toch een ietwat ongebruikelijker rapport onder ogen, waarvan ik de lezers deelgenoot wil maken.
Nog voor het ochtendgloren van 5 oktober, omstreeks vier uur, gingen twee dames van MW, Edith en Varda, op weg naar hun posten, om de gebruikelijke observaties te maken en daarover te rapporteren. Waar ze geen rekening mee hadden gehouden was dat hun eerste controlepost, Irtach (sorry, dat is de Arabische naam – voor andersdenkenden heet het Sha'ar Efraïm), in verband met de Joodse feestdagen gesloten was. De dames van MW mogen de controleposten niet in en doen hun observaties via het prikkeldraadhek bij de ingang naar de controlepost. Ze zagen na korte tijd dat de plaats inderdaad totaal verlaten was en besloten, welgemoed, verder te rijden naar hun tweede bestemming. Enkele minuten later kwam een legerjeep achter ze aan denderen en ze werden gesommeerd te stoppen. De commandant bleek dezelfde heer te zijn die op dezelfde plaats twee weken eerder Annelien en Edith onheus had toegebruld en afgesnauwd. Hij sprak de dames nu toe dat hij iets had tegen verraderlijke types zoals de dames van MW in zijn ogen nu eenmaal zijn, en hij had toch twee weken eerder gezegd dat ze niet mochten fotograferen en moesten opdonderen. (Dit is een weerkerend geschil tussen leger en MW. De dames hebben brieven van hogerhand dat ze rustig hun werk daar mogen doen. De discussie ontbrandt steeds opnieuw als er een nieuwe commandant ter plaatse ‘orde komt scheppen’). Hij had zelfs de website van MW nagekeken, en het beviel hem allerminst wat ze daar schrijven! Hij zou ons wel eens laten zien met wie ze te doen hadden, schreeuwde hij. Hij eiste, alles op zeer luide toon, al hun fotografisch materiaal te zien, en begon de auto centimeter voor centimeter te onderzoeken, terwijl de dames op afstand moesten blijven staan. De dames zeiden, naar waarheid, dat ze niets gefotografeerd hadden, want er was geen mens, maar dat werd niet geloofd. De hele auto werd overhoop gehaald, tot onder de matjes op de vloer. De commandant dreigde dat hij ze uren kon ophouden. De mobieltjes werden nagekeken, hun tasjes werden omgekeerd (ditmaal op het dak van de auto, bij Palestijnen gaat het recht op de grond in de modder). Hun identiteitskaarten werden ingenomen en gefotografeerd. Eén van de dames had het koud zo op de vroege ochtend, en nam haar jasje, dat al binnenstebuiten was gekeerd, uit de auto en trok het aan. De commandant blafte haar toe om het meteen uit te trekken, want hij wilde weten of er mogelijk zojuist contrabande in was gesmokkeld. Hij bleef aandringen, en toen deed deze oma iets geniaals: ze trok niet alleen haar jasje, maar ook haar blouse uit en bood die ook ter controle aan de commandant aan! Nu leken de soldaten toch even beschaamd! De commandant werd nog woedender en belde iemand hogerop om de dames te arresteren. Kennelijk had deze hogere instantie hem op de vingers getikt, want na nog enkele schijnbewegingen reden de soldaten in de jeep opeens weg, niet dan na te roepen: "Kom hier niet terug", en toen "G'mar chatima tova" (de gebruikelijke groet in deze periode van feestdagen).
Een interne vraag, niet zonder enig belang in dezen, of soldaten het recht hebben om Israëlische burgers aan te houden of te arresteren, dat mag alleen de politie! We hopen dat MW het niet hierbij laat en dat deze nieuwe commandant toch eens tot de orde geroepen zal worden en wat manieren zal leren.
