Pesach ligt weer achter ons en we stevenen nu af op modernere feest- en gedenkdagen – Jom Hasjoa en Jom Hazikaron (zo'n beetje 4 mei) en meteen daarop Jom Ha'atsmaoet.

De haggada van Pesach zou ons te denken moeten geven. Over vrijheid, bevrijding van het juk van slavernij. Elk jaar worden wij eraan herinnerd dat we het niet goed hadden daar in Egypte, en wij moeten het feest van de vrijheid beleven alsof wij zelf die bevrijding hebben meegemaakt. Vaak vraag ik me af: wat doen wij daarmee? De orthodoxen net zo min als de klokvrijen, die het feest zien als een nationaal feest of gewoon een gezellig familiefeest. Is dit niet een les voor de hele mensheid? Moeten alleen de Joden worden bevrijd?

Een aardig initiatief kwam van de kant van een uitgever, SISO (Save Israel, Stop Occupation), die enkele dagen geleden een nieuwe haggada uitgaf, de Jubileum Hagadah, waarin de connectie met onze eigen onvrije buren zeer duidelijk tot uiting komt. Het dagblad Haaretz voegde een eenvoudige versie als bijlage bij de krant van zondag, net op tijd voor de seder op maandagavond. Er is een versie in het Ivriet en een in het Engels. De tekst van de haggada blijft onveranderd, maar in katerntjes die niets aan duidelijkheid te wensen over laten, worden wij er met de neus op gedrukt dat wij al vijftig jaar bezetters zijn van een buurvolk. Vele vooraanstaande personen van links werden uitgenodigd hun mening te geven, en het liegt er niet om. Met al onze mooie frasen op die gezellige feestavond schieten we als volk lelijk te kort.

Ik heb me er de laatste maanden veel mee beziggehouden hoe we vijftig jaar bezetting moeten 'vieren', en dit is zeker een weg om onze kinderen en kleinkinderen een kleine dosis redelijke twijfel bij te brengen of het allemaal zo edel is wat we hier doen.

De komende nationale feestdagen mogen best met trots worden gevierd, maar het is geen schande daarbij niet te vergeten dat de Palestijnen de zaak even anders bekijken. Daarom is het zo'n mooi, leerzaam gebruik om bij de Pesach seder, wanneer de tien plagen aan de orde komen en wij elke keer dat er een plaag wordt genoemd een druppel wijn uit ons volle glas verspillen, ons te realiseren dat met deze overwinning ook mensenlevens waren gemoeid.