Rabbijn Tamarah Benima hield een lezing in Friesland. Daar zijn ze nog niet echt 'woke', want daar mag een buitenstaander over de Friezen spreken. En terecht, je kunt een mening hebben over en/of onderzoek doen naar een groep mensen waar je zelf niet toe behoort. De meeste mensen hebben ook meer identiteiten dan alleen die van één groep. Ik ben Nederlands én Joods, én ook nog Fries, dan zou ik dus mooi namens die drie kunnen spreken. Of is dat niet de bedoeling van de woke-mensen? Zij sluiten hele groepen uit, terwijl ze juist verkondigen dat ze inclusief zijn.

In de jaren '90 hadden we met Jonag ontmoetingsdagen met andere naoorlogse groepen, de Indische kinderen, de verzetskinderen, en ook een keer met de kinderen van foute ouders en kinderen van Japanners uit Indonesië. Wat het meeste opviel was de herkenning. We hadden allemaal min of meer hetzelfde meegemaakt en dat gaf troost. Volgens woke zou dat niet kunnen, want daar telt alleen het eigen gevoel en niet de gedeelde ervaring.

Op sommige (familie)seders wordt 'Let my people go' gezongen, wat de Amerikaanse slaven weer van ons hadden. Weer een gedeelde ervaring*. Er is altijd over en weer invloed, er worden dingen overgenomen uit verschillende culturen, zie de ontwikkeling van Halloween, dat opeens gewoon wordt in Nederland. Al had ik er niet aan moeten denken om ook dat nog te vieren en dus te organiseren toen mijn kinderen klein waren.

En dan het belangrijkste dat woke vergeet: de empathie, het meeleven met anderen, het je kunnen indenken wat de ander voelt, ook al heb je dat zelf niet meegemaakt.

Een bevalling is niet uit te leggen aan iedereen die dat niet heeft meegemaakt, maar ik heb nooit gemerkt dat mensen daarom niet meeleven. Behalve die ene verpleegkundige die mij tijdens de weeën toesnauwde dat ik niet zo moest zeuren. De pijn vergeet je trouwens, maar toch kun je weer meeleven met iemand die dat net heeft meegemaakt.

Die empathie wordt dus weggewuifd door de woke-mensen. Maar zoals altijd is dit de voorhoede die ongenuanceerd is en fel. Daarom zit er wél wat in, maar dan genuanceerd en met de erkenning dat ook een wit hetero mens zich kan indenken wat slavernij is of wat een transgender doormaakt. Natuurlijk is het lastig om 'hen' te zeggen tegen één persoon, maar de tijd is nog niet lang geleden dat alle officiële brieven standaard aan 'Geachte Heer' werden geschreven. Dus geef het de tijd, zeg ik tegen mezelf.

Vanuit een elitair standpunt over anderen oordelen of zelfs beslissen is natuurlijk taboe, maar dat spreekt vanzelf, net als pesten en schelden dat zouden moeten zijn. Daar maak ik me zorgen over, al die onthullingen over al die groepen waarin een minderheid of een individu wordt aangevallen.

Daarom is het zo erg dat Tamarah de vergelijking maakt tussen de slachtoffers van de Sjoa en de anti-vaxxers. Ze geeft hun het bewijs in handen dat 'de' Joden het ook zelf zeggen, dus dat het mag.

In psalm 85:11 staat: “Goedertierenheid en Waarheid (Chesed ve Emet) ontmoeten elkaar, Gerechtigheid en Vrede kussen elkaar.” Chesed staat vóór Emet, want soms is het beter niet alles te zeggen. Iedereen die ongefundeerd maar wat roept, brengt schade toe en kwetst en marginaliseert anderen.

Ik wens Tamarah ondanks alles chesed toe, de liefdevolle vriendelijkheid, waar zonder de wereld niet kan bestaan.

* In dit geval is de 'culturele toe-eigening' positief en versterkt juist de band tussen de culturen, omdat er herkenning plaatsvindt.