Ik dacht eraan wat een gedoe er tegenwoordig is over de waarheid. Wie kun je nog vertrouwen, wie schrijft of zegt echt hoe het zit? En dat dan ook voor altijd, niet voor eventjes. Dat bestaat niet natuurlijk.
Ik denk aan de oude rebbe die een ruziënd echtpaar aanhoorde en tegen de man zei: jij hebt gelijk. De vrouw protesteerde en de rebbe antwoordde: jij hebt ook gelijk. Zijn leerling begreep er niets van, maar de rebbe stelde hem gerust: en jij hebt ook gelijk. Zo is het. Er bestaat niet één waarheid. Ook niet, of juist niet in het Jodendom, waar vele waarheden naast elkaar mogen bestaan. Dat sommigen dat niet tolereren en orthodoxe gelovigen verbieden een liberale sjoel binnen te gaan, zoals rabbijn Schuster z.l. had bedacht, is daarom erg treurig.
In NRC stond een interview met een vrouw die het christendom herontdekt had. Yvonne Zonderop gelooft niet letterlijk, maar het idee van naastenliefde staat haar wel aan. Ze gelooft dus ook niet dat de Rode Zee uiteen was geweken voor onze vluchtende voorouders. Wat jammer! Dat is nu juist wel waar. Er staat in de Tora dat een felle wind de zee uiteen spleet en klimatologen hebben bewezen dat dat kan. En ik heb deze winter zelf ook op het nieuws gezien hoe de wind bij Enkhuizen het water wegblies. En dan nog, het is ons verhaal, waar of niet.
Hoe beter je een tekst leest hoe meer waarheid je er in ontdekt, zelf bedacht, geholpen door wijze leraren of je ingeblazen door een goddelijke inspiratie. Vaak typ ik iets, zonder het van tevoren te bedenken, dan komt het 'vanzelf'.
Dan is er het idee dat je tegenwoordig allemaal in je eigen 'bubbel' zit en de mening van een ander niet meer hoort of leest. Dat was altijd al zo, vroeger nog meer dan nu met de verzuiling, waarin iedereen alleen zijn eigen katholieke of protestantse krant las en op een eigen sportclub zat.
Ik heb geen bubbel, dat woord alleen al, want al woon ik in een witte wijk, ik heb genoeg inlevingsvermogen om te begrijpen hoe het elders is. Niet helemaal natuurlijk, want oordeel nooit voor je zelf in die situatie bent, maar hoe moeilijk is het om te begrijpen hoe het is om nu kind te zijn in Syrië, of in India? Waarschijnlijk komt het omdat ik ben opgegroeid in de schaduw van de Sjoa, waardoor wij meekregen hoe erg dat was, doorlevend met het verlies van de vele vermoorde familie en vrienden.
Dat weten velen niet meer en dat zijn vaak de mensen die zo klagen over onze 'bubbel'. Wij zijn zo politiek correct en genuanceerd, en wij weten alles beter. Maar ik hoef echt niet buiten mijn bubbel op GeenStijl te kijken om te weten wat daar voor ranzige racistische en seksistische ellende op staat. Nee, meestal niet van henzelf, de lafaards, maar ze laten alle reacties toe die wel uitgesproken zijn.
Ik lees alleen de 'ouderwetse' media als NRC en de Volkskrant (afgezien van de websites van CNN, The Huffington Post en The New Yorker, en voor het Joodse nieuws onder andere JTA). Is dat dan geen verdachte progressieve bubbel? Die nieuwsmedia worden verdacht gemaakt, met name door Trump, zoals elke rechtgeaarde dictator meteen doet: journalisten verdacht maken, en niet lang daarna opsluiten.
Het verschil met de populistische media is dat deze ‘ouderwetse ‘ media ook ándere meningen toelaten en de wetenschap serieus nemen. Gelukkig maar, persvrijheid is een heel belangrijke, misschien wel dé belangrijkste vrijheid, die je altijd moet blijven verdedigen.
Het geeft mij de gelegenheid columns te schrijven, en ingezonden brieven als ik het ergens niet mee eens ben. Het idee dat dat hier kan en ik niet – zoals in Turkije – wordt opgesloten, stemt mij diep dankbaar.
