De kinderen werden van hun ouders gescheiden, een beeld dat me meteen deed denken aan de Sjoa. Dat wilde ik niet, dat beeld voor me zien, maar het gebeurde nu, wéér. Gelukkig vond iedereen dat verschrikkelijk, op een paar getrouwen van Trump na, en werd het besluit teruggedraaid. Maar dat het kon gebeuren is een teken dat deze president tot echt alles in staat is, meer nog dan wat hij verder allemaal aan idiote besluiten heeft genomen.
In The New Yorker schrijft Amy Davidson Sorkin dat Rudy Giuliani’s denigrerende opmerkingen over Stormy Daniels een zienswijze laten zien die hij deelt met Trump: die van een bully, een pestkop. Wie kwetsbaar is, moet gepakt worden en heeft geen recht op respect, laat staan op bescherming. Stormy Daniels is niet zwak, maar de kinderen van immigranten zijn dat wel.
En dan haalt Jeff Sessions het Nieuwe Testament er nog bij (Romeinen 13) om te bewijzen dat het echt oké is, omdat je van God de autoriteiten moet gehoorzamen. De Bijbel is wel vaker misbruikt, helaas.
Gelukkig heeft Reb Zalman Schachter-Shalomi z.l. daarover wijze woorden geschreven. Ter gelegenheid van zijn Jahrzeit (hij overleed op 3 juli 2014) deelden zijn leerlingen in de Aleph Nieuwsbrief citaten van hem die hen het meeste aanspraken.
“Remember, the Torah is given to us. Lo B’Shamayim, “the Torah is no longer in Heaven;…it has been given to us.” And because the Torah is given to us, we have a right to study the Torah in our uniqueness. How we interpret something will make a difference in reality. It is almost as if to say that this interpretation that I am going to give determines how the world will come out. (From First Steps to a New Jewish Spirit).”
Wij beslissen hoe de wereld er uit ziet, ten goede of ten kwade.
Reb Zalman was dé vernieuwer van het Amerikaanse Jodendom, een grote inspiratiebron, en een waardig opvolger van de rebbes uit de achttiende eeuw die ik in Oekraïne (in de geest) ontmoette. Hij zegt daarover:
“Renewal, change is a reality: nothing in life is static…Paradigm shifts are not (new) to human history, yet they are usually received with great reluctance…but life is movement. And while it may be that human nature never changes, our technology evolves, the tools change. (From Yavneh II, unpublished).”
“The process of transformation, however is not without its pain, confusion and risks. No wonder that the ancient Rabbis dubbed the pre-messianic era as “hevlei ha-mashiach - the labor pains of the ‘messiah’.” They understood that all change is preceded by contractions and that the contractions become increasingly intense as the birthing draws closer; that in transformation there is a storm before the calm … (From Yavneh II, unpublished).”
“When we look back at our ancestors, our aim is not to be locked into the past. We want to use the past as a reference point, a source of tradition, and a living history so that we will be able to see ourselves as links in a long chain of continuity. (From First Steps to a New Jewish Spirit).”
Vernieuwing is onvermijdelijk, al kost het pijn en moeite, en willen velen er niet aan, omdat ze terug verlangen naar een idyllisch verleden, dat natuurlijk helemaal niet idyllisch was. Bas Heijne noemt dat ook, dat verlangen naar de jaren '50 toen we nog allemaal zo gelukkig en saamhorig waren, als de oplossing die de populisten ons graag voorspiegelen. Ik vind dat een gotspe. Voor ons, Joden, waren het de jaren van verdringen en niet omkijken, van stil leed dat niet werd begrepen, van gebroken families, waarin de trauma's naadloos op de kinderen overgingen. Die nostalgie is een historische leugen. Heb ik dan geen goede herinneringen aan de jaren '50? Natuurlijk, als kind krijg je niet alles mee, en het plezier van een ijsje van een dubbeltje (en als je geluk had, van een kwartje) tijdens de eindeloos lange zomervakanties weet ik nog goed. Maar daar overheen hing toch een gordijn van verdriet, dat ik me pas later realiseerde.
Maar wanhoop nooit, zei Rabbi Nachman, “het is een grote mitswe om altijd gelukkig (ik zou zeggen: opgewekt en optimistisch) te zijn.” En: “Als je gelooft dat je dingen kapot kunt maken, geloof dan ook dat je kunt helen.”
