In de uitzending Het verhaal van Nederland van 9 maart wordt tussen neus en lippen een opmerking gemaakt over Israël en de Palestijnen.
De situatie van de watergeuzen wordt vergeleken met die van de Palestijnen nu. De watergeuzen waren het slachtoffer van boeman Alva, net als de Palestijnen met Israël als de grote boeman. Tja, het is moeilijk om niet aan whataboutism te doen, het roepen dat er ook elders in de wereld mensenrechtenschendingen plaatsvinden. What about de Oeigoeren en nu Oekraïne bijvoorbeeld?
Maar toch viel ik over het gemak waarmee Israël weer eens wordt gebruikt als voorbeeld van de slechterik, de vanzelfsprekendheid zelfs. Is er ergens iets mis, vergelijk de dader dan met Israël, en klaar ben je. Dat begrijpt namelijk iedereen, ook als het over de watergeuzen van eeuwen terug gaat.
De serie Het verhaal van Nederland wordt geroemd om de toegankelijkheid van de Nederlandse geschiedenis. Dat moet met filmpjes en nagespeelde situaties, want anders begrijpt niemand het meer. In de jaren vijftig leerden we dat op de lagere school gewoon uit een geschiedenisboekje. Daar wil ik echt niet naar terug, want het verhaal moet ook nu bekend zijn, maar dan wel objectief alstublieft. Het is dus een misplaatste vergelijking, zeker omdat de geuzen Alva versloegen, dus de winnaars waren. Daarom schreef ik een mail naar de NTR, die het zou opnemen met de redactie. Ik was niet de enige, ook het CIDI nam contact op.
Ik wacht nog op een reactie van de redactie. Intussen had ik een e-mailwisseling met prof. Maarten Prak, die deze vergelijking had gemaakt. Volgens hem (ik citeer) “ging het daar helemaal niet over mensenrechtenschendingen (het gehele begrip is een twintigste-eeuwse uitvinding, de uitzending ging over de zestiende eeuw). Ik legde uit hoe tussen twee partijen bij wie een zeer groot militair machtsverschil bestond, het desondanks kon gebeuren dat de militair veel zwakkere partij overeind blijft. Dat was indertijd zo in Holland en het is nu zo in het Midden-Oosten. Ik gaf geen waardeoordeel over het optreden van Israël in het conflict met de Palestijnen; dat hebt u in mijn woorden gelegd.”
Vreemd dat het volgens prof. Prak niet over mensenrechtenschendingen kon gaan in de zestiende eeuw, omdat het begrip nog niet bestond. De situatie in het (hele?) Midden-Oosten is te ingewikkeld om zomaar met de watergeuzen te vergelijken, maar dat doet er dus niet toe.
Ik probeerde nog wat uit te leggen en nuances aan te brengen, maar dat schoot in het verkeerde keelgat en ik werd er van beticht dat ik de professor antisemiet had genoemd. Niet goed gelezen, ik had het over de sfeer op universiteiten die vaak anti-Israël is en waar de BDS aanhangers heeft. Dat ontkende de professor. Maar ik werd op mijn wenken bediend met een bewijs, de Erasmus Universiteit maakt het dit keer wel heel erg bont.
Het is oorlog en misschien is het te onbenullig om je druk te maken over zo'n tersluikse opmerking in een tv-programma. Maar de waarheid is het eerste dat verdwijnt in een oorlog en daarom moeten we die ook hier blijven beschermen.
