Ook al geef je hem teveel eer door maar met hem bezig te blijven, het viel vooral op hoe de een hem wel vertrouwde en de ander niet. Het is logisch dat Joden iemand die zulke praatjes houdt over Israël, pardon het zionisme, niet vertrouwen. Hoe hij die term alleen al gebruikt. De bevlogen idealisten die een veilig thuis voor de vervolgde Joden in Europa zochten, vonden het 'een leeg land', schrijft Ari Shavit in Mijn beloofde land. Dat was de blinde vlek die álle koloniale machten hadden. Shavit vertelt de geschiedenis van die idealistische Joden die uit het niets dorpen opbouwden, daar samenwerkten met de plaatselijke Arabieren die ze hielpen met onderwijs en medische zorg. En die ze daarna hun dorp moesten uitjagen en doden.
Dat was de rauwe werkelijkheid, waarmee velen het toen ook al moeilijk hadden. Maar om dan nu de term zionist te gebruiken voor iedereen die Israël niet afvalt, hoe ongenuanceerd kun je zijn?
Waarom geloof ik Shavit wel en de zomergast niet? Hoe was het ook al weer: “Blijf met je rotpoten van onze rotJoden af”. Het is net als met schoonfamilie, daar mag je niets over zeggen, terwijl je partner lekker mag klagen over zijn of haar ouders en andere familie. Pas op, vooral het niet er mee eens zijn, dan krijg jíj de volle laag. En o wee als jouw familie wordt bekritiseerd, dat kan jíj dan weer niet hebben. Ook al is de kritiek volkomen terecht.
Moeilijker wordt het als Joden mensen zoals de zomergast gebruiken om hun eigen, vaak terechte kritiek kracht bij te zetten. Een Ander Joods Geluid doet dat. Het is alsof je je schoonmoeder kritiek hoort uiten over je eigen moeder. Dan word je toch helemaal razend? Gelukkig houden de meeste mensen zich in om de lieve vrede te bewaren binnen de familie. Deed iedereen dat maar, dan werd het héél rustig op Facebook en Twitter (waar ik dus niet op zit).
Als de zomergast zich net zo druk maakte over de schendingen van mensenrechten door zijn eigen mensen, kon ik hem misschien geloven. Maar het slachtofferschap lijkt comfortabeler dan de hand in eigen boezem steken. In zijn laatste reactie in NRC krijgt die arme Thomas Erdbrink zelfs een veeg uit de pan. Wat een gotspe, dat verzin je toch niet? Helaas, tegenwoordig kan het altijd erger dan je denkt.
