In een stuk in NRC schreef Caroline de Gruyter dat in het Europa van nu, dat al zo lang geen grote oorlog heeft gekend, solidariteit en gemeenschapszin niet meer bestaan en dat er dus vooral onderling wordt gekwetst en beledigd bij gebrek aan een gemeenschappelijke vijand. Er worden zondebokken gezocht en er wordt ongehinderd antisemitische en racistische taal uitgeslagen.
Een paar dagen later las ik over de jarenlange seksuele intimidatie door een Amsterdamse hoogleraar.Een huiveringwekkend verhaal, vooral omdat het zo lang duurde en zulke grote vormen aannam. Zelf heb ik dat in mijn studententijd gelukkig niet meegemaakt, maar ik onderging toen wel gelaten de denigrerende manier waarop meisjes te verstaan werd gegeven dat ze alleen maar op de universiteit waren om een man te zoeken. Altijd bedekt, nooit openlijk en dus des te destructiever. Studeer je Frans? Leuke hobby voor een meisje, werd er gezegd. En de lapzwans (m) die nooit iets uitvoerde, werd later benoemd aan de faculteit.
'Ze' komen er mee weg, omdat niemand er wat van zegt. Moeilijk, ja, als je afhankelijk bent van zo'n klootzak. Gelukkig is er nu #metoo en durven vrouwen zich uit te spreken. Maar o wee als je dat doet: duidelijk aanklagen en openlijk de man noemen die zich misdraagt. Dan krijg je een hoop ellende over je heen. De bagger van de sociale media, het kan en dus gebeurt het.
Maar er is ook niet-seksuele intimidatie. Daar kan ik wel over meespreken. In sommige clubjes waarin ik actief was, heb ik ook intimiderende en kwetsende haatmails gekregen, als ik kritiek had op de gang van zaken. De agressieve toon, de volstrekte onbeleefdheid, het negeren van normale vragen maakten dat ik 's avonds mijn mail niet meer las om geen slapeloze nacht te hebben. Als je er op inging, werd het nog erger, dus stuurde ik op een gegeven moment de mails terug zonder reactie. Wijze les geleerd: nooit per e-mail een discussie voeren, dat ontaardt alleen maar.
Wat heeft dat met het gebrek aan een gemeenschappelijke vijand te maken? De agressie moet kennelijk een uitweg hebben en dus wordt het een gewoonte om onbeschoft te reageren, omdat dat zo makkelijk gaat in je eentje achter je schermpje. En omdat je ermee weg kunt komen, want de meeste mensen willen geen gedoe, dus kijken ze weg of vergoelijken het en zo laten ze je in de steek.
Maar nu zijn we woedend en pikken het niet meer, zegt onder anderen Soraya Chemaly. Woede moet niet meer worden ingehouden, maar positief worden gebruikt om onrecht aan te pakken, woede moet worden geuit over wat jij belangrijk vindt.
Goed om te horen, ik voel me gesterkt. En dus reageer ook nog maar even op N Gerson (m/v?), die op mijn column van 10 mei jl. over Westerbork reageerde en mij met meneer aansprak, terwijl mijn foto toch bovenaan staat. Hij/zij keek niet alleen slecht, maar las ook nog eens niet goed, omdat mij werd verweten geweld te vergoelijken.
Ik lees dit weekend ook nog in NRC dat de vrouwelijke vicepremiers net zo te kampen hebben met seksisme. Kajsa Ollongren zegt: “Van vrouwen wordt vaak gezegd dat ze emotioneel zijn”' Maar haar valt op dat juist de mannen emotioneel zijn. “Die uiten meer boosheid. De vrouwen met wie ik heb gewerkt, waren over het algemeen heel rationeel en rustig, op de inhoud en het resultaat gericht.” En Annemarie Jorritsma merkt dat mannen langer van stof zijn. “Ik herinner me mijn eerste Tweede Kamerdebat met alleen maar vrouwelijke woordvoerders. De enige twee mannelijke ministers, Pieter Winsemius en Gerrit Braks, deden er veel langer over dan wij. Wij hadden korte verhalen en interrumpeerden niet bij ieder woord. We waren drie uur eerder klaar.”
Het lijkt een nieuwe feministische golf te worden, na de strijd om gelijke rechten en abortus en #metoo, wordt nu ook de manier aangepakt waarop mannen vrouwen wegzetten en proberen te manipuleren. Praat een man lang door en ben je te beleefd om hem te onderbreken, maar word je zelf wel in de rede gevallen? Krijg je ongevraagde adviezen? Wordt er een idee verkondigd, dat jij net daarvoor als eerste noemde? Je gaat het pas zien als je het door hebt, zei onze nationale heilige toch?
We zijn niet alleen baas in eigen buik, we zijn vooral baas over onze eigen meningen en ideeën. Laten we die uitspreken en anderen daarbij helpen door iedereen te steunen die protesteert tegen onrechtvaardigheid, intimidatie en manipulatie. Want zwijgende bystanders zijn medeplichtig.
Zie ook de Ted Talk van Soraya Chemaly.
