Ik dacht net dat het wel klaar was met de foute Van Boetzelaer en zijn vergoelijkende dochter, dat we het nu wel wisten, maar nee dus. Twee interviews in Trouw met Chaja Polak én met Isabel van Boetzelaer, met grote foto's van de slachtoffers en de daders naast elkaar. Hoe onnadenkend, hoe kwetsend van de redactie, snappen ze nou écht niet dat dit niet kan?
Na protest van onder anderen Frits Barend op Jonet, kwam de hoofdredacteur met een excuus. Nou ja, wat heet. “De intentie was wellicht goedbedoeld, maar pakte in aanprijzing, lengte van de interviews, vormgeving en fotokeuze ongelukkig uit”, schrijft hij.
Daar gaan we wéér, goede bedoelingen, daar kopen wij niets voor. De bedoeling was “een soort” hoor en wederhoor, maar er is géén gelijkwaardigheid, geen enerzijds, anderzijds, geen: alle meningen doen er toe. Wat zei Trump na de aanslag op een onschuldige betoger in Charlottesville: er zijn goede mensen aan beide kanten. Dat is het toppunt van nivellering, en Trouw – een verzetskrant nota bene! – doet er hard aan mee. Is het christelijke naastenliefde? Is het pure onnozelheid?
“Vooroordelen zitten ook in het denken en handelen van deze redactie”, luidt de kop boven het stuk van de hoofdredacteur. Maar wat doet hij er aan? Wachten tot het weer gebeurt en dan weer met lauwe excuses komen? Dat is geen oplossing in deze tijden van opkomend antisemitisme.
Isabel van Boetzelaer kan zo haar straatje weer schoonvegen, nota bene met insinuaties naar Chaja Polak toe. Van Boetzelaer heeft geen enkel zelfinzicht, ze speelt wél het slachtoffer, al zegt ze van niet, en ze blijft in de leugens van haar vader geloven.
“Daders liegen altijd”, las ik in een recensie van een biografie van Speer, dat moet je altijd voor ogen houden. Moeilijk als de dader je vader is, maar probeer niet over de rug van de slachtoffers je gelijk te halen. Trouw is mede verantwoordelijk, door haar een podium te geven, zoals Westerbork eerder probeerde.
Ik krijg sterk het gevoel dat 'men' nu wel eens genoeg heeft van de zielige slachtoffers die maar niet willen zwijgen en nog steeds verhalen over de Sjoa blijven vertellen. En nu het merendeel van hen is overleden, gaan hun kinderen en kleinkinderen gewoon nog door ook. Het oude schuldgevoel blijft steken, dat krijgt geen rust zo. Dan word je kwaad en dat mag natuurlijk niet. Maar dan grijp je elke gelegenheid aan om te laten zien dat fout niet fout was, of maar een beetje. Fijn dat er dan zo'n dochter is die de daden van haar vader vergoelijkt.
“We plukken nu de vruchten van Chris van der Heijdens 'grijze' geschiedbeeld: meestal niet een preciezere geschiedschrijving, maar nivellering, dat wil zeggen: het vervagen van de scheidslijn tussen daders en slachtoffers”, schreef Maarten van Voorst in de Volkskrant.
Chaja Polak was in shock toen ze Trouw las; ze mocht wel een weerwoord schrijven, maar het kwaad is natuurlijk al geschied. Er blijft altijd iets hangen, en al gauw wordt dat in deze tijden van fake news als waar beschouwd.
Het vreemde is dat 'rechts' altijd roept om strengere straffen, maar hier wordt een soort waas van vergetelheid over de daders getrokken, die zo een beetje goed worden, en als we niet oppassen helemaal onschuldig.
