Twee interviews, nota bene vlak voor 4 mei, hoe fijngevoelig, in NRC (1-5-20) en Trouw (2-5-20) met Chris v.d. Heijden naar aanleiding van de heruitgave van zijn boek Grijs Verleden, nu in kleur! Dat is een 'grapje'. De gotspe! Over verdienen aan de Sjoa gesproken …
Hij wordt twee keer volslagen onkritisch ondervraagd en komt wéér weg met allerlei drogredeneringen en kulargumenten. Het is een en al vergoelijking van zijn foute vader en het wegmoffelen van alle feiten die hem even niet uitkomen. Zijn verklaring waarom hij onder vuur lag, evenals Ad van Liempt, is absurd, namelijk dat de oorlog een mooi ijkpunt is voor goed en fout, nu het al zo lang geleden is.
Nog erger is dat Evelien Gans z.l. een trap na krijgt, hoe durft hij … Ik herhaal het hier niet, het is te gruwelijk.
Ik probeerde zijn uitspraken te weerleggen en ik kan het niet, ik word onpasselijk als ik zijn gedraai lees. Het is zó geniepig, zó insinuerend dat ik alleen woedend word en geen verweer meer heb.
Dit is nivellering ten top, alles wordt weggepoetst en verdraaid door iemand die zijn eigen straatje probeert schoon te vegen. En het lukt hem ook nog, dankzij die onkritische interviewers. Wat bezielt die kranten om zoveel aandacht aan deze duidelijk zwaar gefrustreerde man te besteden?
Willem-Alexander verwoordde het op de Dam heel duidelijk en krachtig: “Niet wegkijken, niet goedpraten, niet uitwissen, niet apart zetten.”
Dat is dus precies wat Van der Heijden doet. Hij poseert zelf als hét slachtoffer, omdat zijn Spaanse kinderen werden gepest, en hij neemt Spanje als voorbeeld hoe er met de foute misdadigers in de burgeroorlog wordt omgegaan. Daar zijn ze veel harder (dus: wij zijn softies) en doen ze niet zo moeilijk. Zouden de slachtoffers van de fascisten van Franco daar ook zo over denken? En het ultieme excuus: iederéén maakt toch fouten, ze hadden het zo niet bedoeld. Ja ja, goede bedoelingen, die kennen we inmiddels wel.**
Wat hadden ze niet bedoeld, meneer Van der Heijden? Achter een dictator aanlopen en mensen verraden en vermoorden, zoals uw vader? Maar dat was geen misdaad tegen de menselijkheid, zegt u. Daar heb je zo'n idioot argument. Daar kunnen moordenaars mooi mee wegkomen, benieuwd of een rechtbank dat pikt.
Maar daar gaat het Van der Heijden niet om. Hij bouwt een sneaky verhaal met verdraaiing van de feiten en kom er maar eens tussen. Ik heb hem door, maar de gemiddelde lezer leest niet zo kritisch en hoort de hondenfluitjes niet. Hij noemt de Joden (i.e. bovenstaande softies) toch niet eens? Zo slim, dan kan hij mooi weer zeggen dat hij het zo niet bedoeld heeft. Waar doet dat aan denken? Ja, aan de populistische manier om antisemitische en racistische taal uit te slaan, alleen herkenbaar voor ingewijden.
Ik kan het niet, dit vuile verhaal ontzenuwen, ik voel me verraden en vernederd. De slachtoffers van de Sjoa zijn mijn familieleden, niet de abstracte Nederlanders, waar Van der Heijden het over heeft en waar hij geen woord van empathie voor heeft. De nivellering waar Evelien Gans zo voor waarschuwde is nu echt een feit.
Ad van Liempt houdt zich koest, nu is de beurt weer aan zijn kameraad Van der Heijden. Wie volgt?
* Ik heb wél een brief naar NRC gestuurd en de ombudsman gemaild.
** Zie een andere column daarover.
