Marc de Hond had ook gekeken naar de serie Kijken in de ziel, waarin Coen Verbraak allerlei religieuze leiders interviewde over hun opvattingen. Hij was geschrokken van de uitspraken over abortus (verboden), euthanasie (ook) en homoseksualiteit (alleen zonder seks). Wat had je dan verwacht, Marc? Als je orthodoxen (van alle gezindten) ondervraagt, weet je toch dat ze dit soort dingen geloven? Ze geloven ook in God/Allah als een vriendelijke man in de hemel, waar ze na hun dood naar toe gaan als ze tijdens hun leven braaf genoeg zijn geweest. Het is een letterlijk geloof, niets wordt symbolisch of metaforisch gezien, de regels zijn er en die veranderen nooit.

Marc constateert dat hij dus maar atheïstisch blijft, want hij kan niets met dit soort geloven. Natuurlijk niet, en het hoeft ook niet. Die regels zijn eeuwen geleden opgesteld en voldoen allang niet allemaal meer in onze maatschappij. Maar in het Jodendom (dat ik nu maar als voorbeeld neem) is er in de loop van de tijd altijd veel aangepast aan de behoeften van de mensen die dan leefden.

Is het dan nog wel het ‘echte’ Jodendom? Dat verwijt krijg je altijd, maar wie bepaalt dat? Dat doe ik nog altijd zelf; ik kies mijn normen en waarden zoals ik die nu acceptabel vind met de Verklaring van de Rechten van de Mens als uitgangspunt. Veel daarvan is ook al in de Tora te vinden. Dat is het bijzondere van het oude boek, dat er nog veel ook vandaag geldig is. Maar niet alles, we offeren geen dieren meer in de Tempel. Dat heet voortschrijdend inzicht, dat dus ook geldt voor onze ideeën over homoseksualiteit en geboortebeperking.

Heb ik dan een religie van één persoon, mijzelf? Nee, gelukkig niet, er zijn genoeg mensen die wel progressief denken in het Jodendom en ook daarbuiten. Het is zelfs een groot deel van de gelovigen, maar daar maak je geen interessant tv-programma mee. Veel te saai, rabbijnen of andere religieuze leiders, die mannen en vrouwen dezelfde rechten toekennen, abortus toestaan en homohuwelijken sluiten, daar scoor je niet mee.

Het is erg jammer dat Marc religie alleen maar ziet door de ogen van de mensen die Coen Verbraak interviewde, al heeft hij nog het meeste op met de liberale rabbijn Marianne van Praag die wel de mens boven de regels stelt. Dat zegt toch genoeg? Nu nog even je godsbeeld bijstellen, Marc, van de man op de wolk naar het Ene, het Oneindige, het Onkenbare, dat Is, Was en Zal Zijn. Welkom in sjoel!