Beste Isabel van Boetzelaer,


Het is nu niet leuk meer, je pogingen om het foute verleden van je familie te vergoelijken, zoals blijkt uit het interview met Hans Fels en Chaja Polak en uit de recensie van Pim Derks over de herdruk van je boek Oorlogsouders. Je hebt alle mogelijkheden gehad om je goed te laten informeren, indien je er zelf niet uitkwam. Archiefonderzoek is een vak, daar moet je niet van denken dat je dat vanzelf goed kunt. Dat is geen schande, zolang je maar hulp inroept van deskundigen. Die zijn er genoeg, lees de recensies van de eerste druk van je boek maar, waarin jouw ontelbare fouten zijn ontdekt en de goede versies werden aangegeven. Maar nee, nog steeds citeer je maar half, laat essentiële feiten weg en vooral, je leeft je niet in in de slachtoffers van je familie.

Wat wil je nu eigenlijk? Bewijzen dat het allemaal niet zo erg was? Begrijpelijk, zo'n familiegeschiedenis is niet iets om trots op te zijn. Maar in plaats van je te scharen bij die andere kinderen van foute ouders (Chris van der Heijden onder anderen) die alles grijs willen maken, zou je je energie beter kunnen richten op de toekomst. Die ziet er inderdaad grijs uit als jij en je uitgever hun zin krijgen. Het was allemaal toch niet zó erg, ze deden toch ook veel goeds, die arme familie van je, die nu zo in een kwaad daglicht wordt gesteld?

Je zou ook een voorbeeld kunnen nemen aan Marjolijn van Heemstra, die in We noemen hem juist op zoek gaat naar wat er echt gebeurde met de 'bommenneef', zoals hij vergoelijkend werd genoemd in haar familie, die ook alles verzweeg en verdraaide. Deze neef plaatst ná de oorlog een bom bij iemand van wie hij denkt dat hij fout is geweest. Er komen drie mensen om, ook zijn vrouw en dienstmeisje. Maar was deze man wel zo fout als hij dacht? Van Heemstra komt tot de schokkende ontdekking dat haar neef niet zo'n held was als haar familie beweerde. En dat schrijft ze eerlijk op.

“Ik geloof niet dat een oorlog mensen grijs maakt”, zegt een personage in haar boek, “iedereen half goed, half fout, dat zegt meer iets over ons huidige mensbeeld dan over de mens in het algemeen. Geloven in grijze mensen toen is geloven in grijze mensen nu.”

Beste Isabel, grijs is geen mooie kleur, je ziet namelijk geen nuances meer.