Als je CNN een beetje volgt, weet je dat in de Verenigde Staten het afgelopen weekend de Fourth of July werd gevierd, de herdenking van de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten, uitgesproken in de Declaration of Independence. Het is een lang weekend dat gepaard gaat met barbecues en hotdogs.
Dit keer overschaduwde een filmpje van een vechtende Trump, die CNN te lijf gaat, de feestvreugde. Protesten dat dit een president onwaardig is, worden afgedaan met: “vuur bestrijdt je met vuur” (ik denk toch dat water efficiënter is) en: “ik ben niet presidentieel, maar modern presidentieel.”
De leugens van de president zijn niet meer te tellen, de pogingen om ze te ontkrachten, lijken steeds machtelozer. Trump trekt zich er in ieder geval niets van aan en geeft alleen anderen, vooral de media, de schuld van alles wat hij zelf aanricht.
De vierde juli is altijd al controversieel geweest, de zwarte bevolking werd helemaal niet bevrijd en ook vrouwen hebben in de loop der tijd geprotesteerd tegen hun ongelijke behandeling. Maar dit jaar maakt de president het feest van de vrijheid helemaal tot een gotspe.
Wat te doen? De New Yorker, die altijd pal staat voor de democratie, en Trump vanaf het begin kritisch heeft gevolgd, doet het zo. Dat trok mijn aandacht, als mede-auteur van De Nieuwe Hagada.
De schrijvers van het artikel, Alan Burdick en Eliza Byard, stellen een viering van de vierde juli voor met meer inhoud, net zoals wij Pesach vieren, aan de hand van een seider. De seiderschotel bestaat volgens de bijgaande foto uit hotdogs (koosjer of niet?), potato salad en baked beans. Met als toetje natuurlijk applepie.
De Uittocht was altijd al een symbool in de onafhankelijkheidsstrijd in Amerika en ook bij de civil right’s movement van Martin Luther King, die zichzelf met Moshe vergeleek. En zongen de slaven niet al: “Let my people go”?
Waarom dan nu ook niet een seider? De Declaration of Independence kan worden voorgelezen en er kunnen vragen over worden gesteld. Wie is er vrij en wie niet? En nodig vooral een vreemdeling uit aan je seidertafel.
Net als op Pesach voelt dat ongemakkelijk, maar dat is de bedoeling. We zijn er nog niet; het Beloofde Land, waar iedereen echt vrij en gelijk is, is nog niet bereikt.
Juist in deze tijd, waarin een moderne farao zijn best doet om iedereen in Amerika (behalve zijn rijke vriendjes) weer tot slaaf te maken, tot mensen zonder goede gezondheidszorg, zonder onafhankelijke pers, zonder vrije toegang voor burgers van sommige landen en met het plan voor een muur die nog meer mensen tegenhoudt, moeten wij (want ook wij in Europa moeten alert blijven), de woorden van de hagada ter harte nemen:
“Dit is het brood van ellende, dat wij in Mitzrayim hebben gegeten.
Wij leefden daar als vreemdelingen en weten wat het is om vreemdeling te zijn.
Daarom nodigen we iedereen die zich vreemdeling voelt, honger heeft of eenzaam is, uit om mee te eten.
Terwijl wij feest vieren, denken we aan hen die onderdrukt worden en niet in vrijheid kunnen leven. Wij zetten ons in voor een wereld, waarin voor iedereen vrijheid, vrede en gerechtigheid bestaan.”
