Joram Baruch zoekt foto’s van Joodse kinderen van voor 1940

Kunstenaar Joram Baruch werkt sinds een jaar aan een omvangrijk project: Het vereeuwigen in schilderijen van Joodse kinderen van vlak voor de Sjoa. Baruch deed een oproep om foto's te sturen en sindsdien heeft hij veel stappen kunnen maken. Maar hij is er zeker nog niet.

Hij doet zijn werk aan de hand van foto’s, vaak nog maar een van de weinige tastbare herinneringen aan deze jonge mensen van weleer. Titel van het project: Ze hadden geen idee wat de toekomst hun zou brengen.

Hoe ben je op het idee gekomen om deze portretten te maken?

“Bijna een jaar geleden werd ik uitgenodigd om mee te doen aan een expo genaamd Queens. Toen kwam ik op het idee mijn moeder, beetje mijn Queen, van een zwart wit fotootje uit 1936 na te schilderen. Op die foto is zij drie jaar oud. Ze zag er zo onschuldig uit en had geen idee wat de toekomst haar zou brengen. Negen jaar later zou ze als weeskind de oorlog uitkomen, omdat haar ouders in Auschwitz waren vermoord.”

Wat heb je ervan gemaakt?

“Ik besloot er een heel kleurrijk schilderij van te maken, om te laten zien dat mijn moeder toen heel vrolijk in het leven stond. Vervolgens kwam ik op het idee om ook andere kinderen uit die tijd te portretteren, in kleur, gewoon hoe ze waren. Gewone kinderen, net zoals wij vroeger waren. Naïef en vaak vrolijk spelend, totaal niet bewust van wat er in de grote mensenwereld speelde.”

Vorig jaar deed je een oproep op Jonet.nl aan iedereen met kinderen uit de Holocaust (van voor de oorlog) om foto’s in te sturen, zodat jij deze kinderen voor de eeuwigheid in schilderijen kon vatten. Hoe is het sindsdien gelopen? 

“Ik heb hele lieve brieven en foto’s ontvangen van nabestaanden en daarvan een aantal mooie portretten kunnen maken. Vooral de verhalen erbij zijn vaak hartverscheurend. Bij elk portret komen die heel heftig binnen. En ik doe gemiddeld een week of drie over zo’n portret, dus dat blijft bij mij wel hangen.

Helaas krijg ik veel foto’s van kinderen van na 1940, ook met de davidster opgenaaid, maar ook van baby’s en dat is niet de bedoeling. Het gaat me écht om kinderen van vóór die donkere periode. Als ik kon zou ik echt van elk kind een portret maken, maar daar moet ik helaas een lijn trekken. Ik heb een hoop foto’s uit archieven, maar het liefst zou ik ze natuurlijk van nabestaanden ontvangen, dat maakt het een stuk persoonlijker.
Tot nu toe zijn tien portretten klaar.”

Lees het hele interview met Joram Baruch op de website van Jonet. En heb je foto's van Joodse kinderen van voor 1940 en wil je meedoen aan dit project. Op de website van Joram staat meer informatie.

Beeld: Joram Baruch, lezing Ten Club, 4 mei 2023 (foto: Dirk Spits)