Keurig op tijd voor Chanoeka ligt de nieuwe CD van The Klezmatics in de steeds schaarser wordende cd-winkels, die ten onder gaan aan de online verkoop. Maar hij is er, zodat u hem over drie weken onder de Chanoeka-bush, danwel de chanoekia kunt klaarleggen.
De titel Apikorsim / Heretics wekt het idee dat The Klezmatics zichzelf beschouwen als afvalligen/ ketters, en dat terwijl zij nu al dertig jaar trouw zijn aan de klezmer-muziek en het Jiddisje repertoire. In die tijd hebben zij maar liefst tien CD’s vol gespeeld of, als u The Well met Chava Alberstein meerekent, minstens elf. Minstens, want er zijn aan de zijlijn een heleboel producties geweest van de individuele leden van de groep, zoals Lorin Sklamberg en Frank London.
In deze tijd, waarin vele klezmer-ensembles hun repertoire verschuiven naar Balkan-jazz, maken The Klezmatics nieuwe Jiddisje nummers door gedichten op muziek te zetten. Maar ook The Klezmatics openen deze CD met een eigen Roemeense dans, “Der geler fink” van Lisa Gutkin.
Apikorsim is de eerste CD in zes jaar, maar er is dan ook twee jaar aan gesleuteld. De leden van de groep zijn keurig honkvast, want zij horen allemaal vanaf de beginjaren tot de vaste bezetting. Naast Sklamberg en London bestaat het sextet uit Matt Dariau, Lisa Gutkin, Paul Morrisettt en sinds een paar jaar de drummer Richie Barshay.
Waren de vorige CD’s duidelijk gelieerd aan onderwerpen als Woody Guthrie’s Joodse liedjes of een link naar de Negro spirituals met Joshua Nelson, de CD Apikorsim draait voor een groot deel om de arbeidersstrijd en de vakbondsliederen.
De titel is afkomstig van een gedicht van de in Moskou geboren Amerikaanse academicus en Jiddisjist Yuri Vedenyapin, door Frank London van een traditionele melodie voorzien:
“Dertseyl fun a land vu yeder eyner zingt un lakht
Vu lustike apikorsim tantsn in a rod”
(Vertel van een land waar eenieder zingt en lacht / waar vrolijke apikorsim in een kring rond dansen). Slaat dat op de volksdanscultuur van Israël?
Vedenyapin is ook verantwoordelijk voor de bewerking van een lied van de Catalaanse protestzanger Luis Llach, dat naadloos aansluit bij liederen van de Arbeiter Bund. Der Yokh/ Het juk werd een walsje, dat het goed zal doen op het klezmer-repertoire van vele groepen. Misschien wordt het wel de opvolger van de kraker Ale Brider!
Is mijn smaak nu zo veranderd in die dertig jaar, of zijn The Klezmatics lekkerder gaan klinken? Als ik het vergelijk met de vroege jaren, dan zijn de herrieklanken eruit en is de klank meer “klezmer”, meer Oost-Europees geworden. Een CD die voor iedereen te genieten is.
Apikorsim Heretics
The Klezmatics
World Village Harmonia Mundi 450031
