Vanwege de al een jaar geleden geplande plaatsing van Stolpersteine in Den Haag en Amsterdam, ter nagedachtenis aan onze tijdens de nazi-bezetting gedeporteerde en vermoorde familieleden, was ik in de nacht van 13 op 14 april, toen de Iraanse luchtaanval plaatsvond, al niet meer in Jeruzalem. Een aanval, uiteindelijk vooral gericht op de vliegbasis van Netivot, waar de Israëlische gevechtsstraaljagers staan.
De nu volgende informatie heb ik ontleend aan de Times of Israël, die zich weer baseert op The Wall Street Journal. In tegenstelling tot onze eenzijdige NOS en sommige kranten die de Iraanse aanval beschreven als nogal gematigd, of een soort symbolische aanval om de eigen bevolking tevreden te stellen en de eigen eer hoog te houden, was dit een massieve aanval, bedoeld om het Israëlische afweersysteem totaal te overweldigen.
Het is volgens The Wall Street Journal alleen te danken aan de door de VS georganiseerde informele samenwerking met verschillende Golfstaten, onder wie Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten, dat deze massale aanval voor 99 procent is afgeweerd en slechts één tragisch slachtoffertje heeft geëist, een zevenjarig meisje uit een bedoeïenendorp dat zwaar gewond werd door metaalscherven van een neergehaald projectiel. Een aantal andere met explosieven beladen drones en raketten die aan het afweersysteem wisten te ontkomen, hebben alleen relatief lichte materiële schade aangericht, zoals een bomkrater in een landingsbaan van Netivot. Ook Jordanië heeft drones en raketten die via het Jordaanse luchtruim op weg waren naar Israël, weten neer te halen. Andere Arabische landen hebben meegewerkt door in een vroeg stadium informatie door te geven over het Iraanse aanvalsplan of door hun luchtruim open te stellen voor Amerikaanse of Britse gevechtsvliegtuigen. Frankrijk en Engeland hebben beide meegeholpen door informatie te verstrekken.
Naarmate de datum van de aanval dichterbij kwam wist de Amerikaanse regering de afweersystemen van Israël en haar Arabische buurlanden effectief te laten samenwerken. Een diplomatieke prestatie van formaat. Radarsystemen in de Golfstaten pikten onmiddellijk de lancering van drones, kruisraketten of ballistische raketten in Iran op, gaven dat door naar een Amerikaanse commandopost in Qatar die de informatie doorseinde naar gevechtsvliegtuigen van ‘verschillende landen’ in het luchtruim van onder andere Jordanië, en naar Amerikaanse oorlogsschepen in de regio en naar eenheden van de Israëlische luchtafweer. De operatie kreeg de naam David’s Sling, ofwel Davids katapult, verwijzend naar het Bijbelse verhaal van David en Goliath.
Er was een moment waarop meer dan honderd ballistische raketten tegelijkertijd werden gelanceerd, maar de meerderheid daarvan werd door de Israëlische luchtafweer neergehaald, zowel binnen als buiten Israëls grenzen. Volgens Amerikaanse functionarissen kwam ongeveer de helft van de ballistische raketten niet van de grond, of stortten ze neer nog voordat ze Israël bereikten. (“De Beschermer van Israël slaapt noch sluimert …”, klonk het in mijn hoofd, aangevuld met “en Joe Biden is Zijn werktuig”.)
Dat wil niet zeggen dat het niet angstwekkend was voor de inwoners van Israël. Een kennis van me in Jeruzalem, nog niet zo lang vanuit de VS geïmmigreerd, schreef dat ze vanaf twee uur ’s nachts de nacht in de schuilkelder van het gebouw had doorgebracht en dus geen oog had dichtgedaan. Met als enig voordeel dat ze niet alleen was.
Ik dank de voorzienigheid dat ik in Amsterdam zat, waar ik vanaf een uur of acht Nederlandse tijd koortsachtig digitale buitenlandse kranten raadpleegde over wat er gebeurde, en naar buitenlandse radiostations luisterde en The Times of Israël volgde, tot ongeveer een uur ’s nachts Nederlandse tijd, toen ik tenslotte in slaap sukkelde.
Wat een opluchting om de volgende dag vroeg te kunnen lezen hoe Israël deze massale aanval had weten te doorstaan. De glansrol van de Amerikaanse diplomatie was me toen nog niet helemaal duidelijk. Maar ik hoop wel dat de matigende oproep van Biden wordt gehoord door de Israëlische regering en de legertop.
