Omdat El Al in augustus voor een vlucht naar Amsterdam 700 dollar rekende, ging ik maar eens kijken bij budgetvluchten met een tussenstop. Ik kwam uit op een vlucht met Pegasus, een Turkse budgetmaatschappij, voor ongeveer de helft van de prijs. De Nederlandse website waar ik de vlucht vond, adviseerde in het algemeen een verzekering te nemen voor het geval de maatschappij failliet zou gaan voor ik vertrok, dan kreeg ik de hele reissom terug. Pas nadat ik had geboekt kwam ik op het idee te zoeken naar ervaringen van reizigers en dat viel niet mee: een aantal klaagde over bagage die verloren raakte, weliswaar op vluchten vanuit de V.S, over personeel dat nauwelijks Engels sprak en over hoge prijzen voor smakeloze consumpties aan boord. Ik hoopte dat ze het vliegtuig in ieder geval in de lucht konden houden en nam fruit en water mee, want vanuit Israël doen ze niet moeilijk over een flesje water.

Het viel mee; het Engels van het cabinepersoneel was inderdaad nauwelijks te verstaan, maar het vliegtuig was redelijk schoon, alleen ontbrak de kaart met noodaanwijzingen. Wel was de samenstelling van de passagiers anders dan in een El Al-toestel, veel jong rugzakpubliek, ik zag niemand die er in mijn ogen Joods uitzag. Ik zat aan het gangpad en aan de andere kant zat een jonge jongen met witblond stekeltjeshaar die al gauw drie blikjes bier bestelde. Ik zat iets onaardigs te denken over gojiem en drank. Op een of andere manier raakten we aan de praat, hij kwam uit Noorwegen. "Noorwegen!" riep ik, "waarom zijn de Noren zo kritisch over Israël?" Hij trok een grimas en zei dat hij daar niet over wilde praten, want daar werd hij steeds over aangesproken. Dus informeerde ik maar of hij vakantie had gehouden in Israël. Maar hij bleek als vrijwilliger een maand in Sderot met kinderen te hebben gewerkt, in een vakantiekamp. Hmmm, lesje voor mij over aannames op grond van uiterlijk.

Op het transitvliegveld in Istanboel, Sabiha Gokcen, hadden we drie-en-een-half uur wachttijd. We waren uitgeladen in een winkelcentrum met louter marmeren vloeren en de meest luxe wc's die ik tot dusverre op een vliegveld heb waargenomen. Alleen zag ik nergens de gates waar ik mij over drie uur zou moeten vervoegen. Na een heel boek te hebben uitgelezen, ging ik die gates toch maar eens zoeken. Vragen hielp niet zoveel, er waren alleen verkoopsters van parfums en keramiek te bekennen die inderdaad geen Engels spraken. Luxe vliegveld, bijna geen personeel, ook geen duidelijke bordjes. Gangen door, trappen af, tenslotte stuiten op een glazen muur waardoorheen je de gate kon zien. Met handen en voeten werd mij duidelijk gemaakt dat die muur zich zou openen als de instaptijd naderde. (Dat gebeurde ook, daarom zit ik dit nu in Amsterdam te schrijven). Ik kreeg bewondering voor het geniale ontwerp van vliegveld Ben Goerion, waar de gates allemaal te bereiken zijn vanuit de centrale ronde wachtruimte met de regenfontein.

Israëli's gaan trouwens weer massaal op vakantie naar Antalya in Turkije. De betrekkingen tussen Israël en Turkije stonden lange tijd beneden nul, na de gebeurtenissen met het Turkse schip Marmara. Israëlische vakbonden en bedrijven hielden op met het boeken van personeelsvakanties naar Antalya en veel individuele burgers volgden hun voorbeeld. Maar sinds de excuses die premier Netanyahu, onder druk van president Obama, heeft aangeboden aan premier Erdogan, kun je weer zonder bezwaar naar Israëls geliefde vakantiebestemming. De eigenaar van een kleine spirituele boekwinkel uit Jeruzalem, een Joodse Soefi die regelmatig naar Istanboel reist om daar Bektashi en Mevlevi CD's voor zijn winkeltje in te kopen, zei dat hij ‘als Israëli’ ook tijdens en na het Marmara-incident altijd hartelijk werd ontvangen.

Hoe het met de Sinaï, die andere geliefde vakantiebestemming, zit qua Israëlische bezoekersaantallen, weet ik eigenlijk niet. De Sinaïwoestijn is een anarchistische bende geworden waar aan Al Qaida gelieerde groepen zijn ontstaan, vaak bestaand uit Bedoeïenen. Vanuit de Sinai worden wapens en raketten naar de Gazastrook gesmokkeld en worden aanvallen op het zuiden van Israël gedaan, zoals onlangs nog de lancering van een raket op Eilat, die gelukkig werd afgestopt door de anti-raketinstallatie ter plaatse. Het is afwachten wat de enorme en tragische escalatie van geweld in Egypte voor invloed zal hebben op de veiligheid in het zuiden van Israël. De afschuwelijke burgeroorlog in Syrië, en wellicht eenzelfde langdurige conflictsituatie in Egypte, is voor niemand goed, al zullen hard-core cynici misschien zeggen dat zolang de Arabieren elkaar uitmoorden, ze geen tijd over hebben om Israël aan te vallen ...

Voorlopig ligt Israël nog als een relatief rustig eiland tussen haar woelige (om het zachtjes uit te drukken) buurlanden.