Woensdagavond 2 juni berichtte Yair Lapid (Jesj Atid) president Rivlin om één minuut voor middernacht dat hij een coalitieregering had gevormd, al moesten er nog een aantal onenigheden worden gladgestreken.
Een nieuwe regering bestaande uit acht behoorlijk uiteenlopende partijen: Jesj Atid (centrumpartij) 17 zetels; Kachol Lavan, centrum, 8 zetels; Labour, sociaaldemocratisch, 7 zetels; Israel Beiteinoe, centrum rechts, 7 zetels; Jamina, rechts nationalistisch, 7 zetels; New Hope, centrum rechts, 6 zetels; Merets, links sociaaldemocratisch, 6 zetels; plus Raam, Arabisch islamistische partij, 4 zetels. Een eenheidsregering die ten doel heeft allerlei gewone bestuurlijke zaken aan te pakken die in de afgelopen jaren van voortdurende verkiezingen zijn blijven liggen en de explosieve zaken zoals de Palestijnse kwestie, zo weinig mogelijk aan te roeren. De vraag is natuurlijk of dat laatste mogelijk is en of deze onwaarschijnlijke coalitiegenoten het lang zullen uithouden met elkaar.
Sindsdien beleven we hier zenuwslopende dagen. (Beleven we hier niet altijd zenuwslopende dagen? Nou ja, er is verschil tussen minder en méér zenuwsloping.) Velen van ons kunnen pas echt ademhalen wanneer de nieuwe regering is beëdigd. De polarisatie in de Israëlische samenleving wat betreft de mogelijke regeringswisseling is enorm. Er zijn dreigementen geuit tegen een aantal kopstukken van de eenheidsregering, en tegen hun gezinnen en kinderen, die allemaal extra beveiliging hebben gekregen. Het hoofd van de Shin Beth, de binnenlandse veiligheidsdienst, heeft al een ongebruikelijke waarschuwing laten horen, over hoe opruiing en hate speech tot politiek geweld zouden kunnen leiden. De herinnering aan de politieke moord op Rabin is nooit ver weg.
Netanjahoe is duidelijk niet van plan zijn verlies gracieus te accepteren. Hij heeft daarbij een bondgenoot in Knesset-voorzitter Levin, een Netanjahoe-loyalist, die de beëdiging van de nieuwe regering niet op woensdag 8 juni heeft geplaatst, maar op zondag 13 juni. Zo heeft de demissionaire premier zoveel mogelijk tijd om weifelende partijgenoten van rechts in de coalitie, over te halen tégen te stemmen. Want de coalitie Lapid-Bennett heeft maar een piepkleine meerderheid van twee Knesset-zetels. In een toespraak noemde Netanjahoe de eenheidsregering "een gevaarlijke linkse regering" en als deze zou worden geïnstalleerd door de Knesset is dat (vrij naar draaiboek Trump) "het resultaat van het grootste verkiezingsbedrog in de geschiedenis van de staat Israel." Netanjahoe vergeleek zichzelf als leider ergens anders zelfs met Moshè – (Mozes). Dit terwijl Moshè door de Joodse geleerden uit oude tijden werd beschreven als een van de meest bescheiden persoonlijkheden in zijn tijd.
Omdat de traditionele nationalistische mars met vlaggen op Jeruzalem Dag moest worden afgebroken door een plotselinge barrage van Hamasraketten, willen de organisatoren die mars nu op vrijdag 11 juni houden en wel via de Damascus Gate, door de Arabische wijk van de Oude Stad. Dat is op dit moment echt olie op het vuur gooien en Hamas heeft de Palestijnse bevolking al opgeroepen tot verdediging van de Al-Aksa moskee. De politie, wijzer geworden door de ellende van de vorige keer, wilde er geen toestemming voor geven en bood een andere route aan, die werd geweigerd. Nu is die kwestie doorgeschoven naar Netanjahoe.
Minister van Justitie Benny Gantz heeft ervoor gezorgd dat het hele veiligheidskabinet, waaronder hijzelf, Avichai Mandelblit, alsmede het hoofd van de Shin Beth, hierover vanmiddag – dinsdag 8 juni – beslist. Ik vrees dat de mars doorgaat, want het recht om als Joden overal te kunnen lopen wordt door het nationalistische kamp hoog in het vaandel gevoerd. Ik ben het eens met schrijver David Grossman die een keer heeft gezegd dat het wijs is om niet onder alle omstandigheden een recht dat je hebt daadwerkelijk uit te oefenen. Er zal wel een compromis uit rollen, wel mars en geen route door de moslimwijk, maar ook dat kan de vlam weer in de pan doen slaan. Het zou de nieuwe regering kunnen pootje lichten, nog voordat zij is beëdigd.
Het is jammer dat Netanjahoe tot het bittere end zo dwarsligt. Het doet af aan het feit dat hij talloze jaren, toen er nog geen rechtszaken boven zijn hoofd hingen, veel goeds heeft gedaan voor het land. Hij was een van de weinigen die uitgroeide tot een echte staatsman en hij heeft die status zelf ook weer uitgehold. Zijn mogelijke opvolger Bennett van Yamina (Rechtsaf) is een selfmade miljonair die ooit hoofd was van Yesha, de politieke koepel van de settlerbewegingen die zichzelf beschrijft als rechtser dan Netanjahoe. Bennett is een handige strateeg die nu als hoofd van een partijtje van slechts zeven zetels twee jaar lang premier kan worden, daarna is die positie aan Lapid. Jammer dat het niet andersom is. In een speech voor de Knesset riep Bennett Netanjahoe op om " los te laten" en "geen verschroeide aarde achter te laten" bij zijn vertrek.
These are the days of miracle and horror – of toch: “The days of miracle and wonder”? (Paul Simon, Graceland, ‘The Boy in the Bubble’).
