Afgelopen maandag was ik voor mijn werk in Rechovot, vanaf Jeruzalem een uur rijden met een woest door de bochten vliegende bus. Licht misselijk kwam ik aan op mijn werkafspraak. Na afloop daarvan liep ik het grote winkelcentrum binnen dat vastzit aan het centraal busstation. Even een kopje thee en een broodje bij de plaatselijke Aroma alvorens me weer aan de Egged-chauffeurs toe te vertrouwen. En na de lunch nog éven langs de rest van de winkels … Mooi uitgestalde zandkleurige damesmantels lokten me de vestiging van Zara binnen. Wat een winkel, twee keer zo ruim als die in Jeruzalem en met een luxere uitstraling, en bovendien: schone tegelvloeren, geen stapels kleren op een hoop in de pashokjes. Kennelijk bezocht door een min of meer beschaafd publiek. Dat miste zijn effect op mij niet: twee uur later had ik na veel passen eindelijk mijn donsgevoerde winterjack gevonden. Vergeleken met Jeruzalem lijkt Rechovot wel een Europese stad en neemt de plaatselijke Zara allures van De Bijenkorf aan (Jiddisje overdrijving). Er schijnt ook een redelijk aantal Nederlandse Joden te wonen in dit ‘Amstelveen van Tel Aviv’.
Bij Chanoeka horen soefganiot, de traditionele met rode jam gevulde donut-achtigen. Ik probeer mijn inname meestal te beperken tot niet meer dan eentje. Er zijn tegenwoordig decadente variëteiten, gevuld met room, chocolade, vruchten, vanille, noem maar op. Op de Janglo-website (voor Joodse Anglo’s) hebben twee reporters omwille van de consument hun maag blootgesteld aan acht verschillende soefganiot. Uitkomst: op nummer één staat de Irish Cream-versie van de Roladin-keten, bedekt met chocolade en een dot slagroom, smakend naar koffie met een scheut Baileys. Op nummer twee: een met rode jam bedekte soefgania van concurrent Ne’eman (voordeel: de jam spuit niet naar alle kanten als je er in hapt). Nummer drie is de Biscotta soefgania van Roladin, bedekt met wit glazuur en koekkruimels en een flinke dot slagroom. De legerleiding heeft voor de IDF de gewone met jam gevulde besteld, wel in mini-formaat.
De gourmet-collectie soefganiot van Roladin
Toen ik ’s avonds, terug uit Rechovot, ging eten in de Village Green (vegetarisch eethuis in de Moshava Germanit), was een drietal tafels gereserveerd voor een verjaardagsmaaltijd van een uitgebreide vrome familie. Kennelijk van de Nachman chassidische richting, er renden tenminste vier of vijf kleine jongetjes rond met witte gehaakte mutsjes met een pluim; de twee kleine meisjes droegen niet bij elkaar passende rokken en sweaters en witte afzakkende maillotjes. De vader droeg een veelkleurige gehaakte keppel (stijl nationaal-religieus), de moeder, tantes en nichten hadden allen het hoofd bedekt, sommigen stijlvol als Miriam Makeba, anderen meer ‘stijl aardappelzak’. Ze zagen er in mijn ogen vrij armoedig uit, maar ze hadden reuze lol en maakten erg veel lawaai, vooral de rondrennende jongetjes. Het was een beetje hinderlijk – ik probeerde me te concentreren op een religieus vlugschrift over het Halachisch beste tijdstip om de kaarsjes aan te steken - en tegelijk ontroerend, door de eenvoud, de familieband, het pure plezier met weinig.
En ik moest denken aan de opmerking van een geachte mede-columnist, dat hij zich Joods voelt maar niets gemeen heeft met het soort Joden dat op de Tempelberg wil bidden. De leden van de extended family die hier rond de tafeltjes jarig zaten te zijn, zouden heel goed van die politieke richting kunnen zijn. Heb ik niets met hen gemeen? Het zijn ook Joden! Ik ben waarschijnlijk beter opgeleid, welvarender, en door mijn geboorte in na-oorlogs Nederland meer geassimileerd opgegroeid. Die betere opleiding en grotere welvaart heeft zeker zijn voordelen, daardoor ben ik hopelijk minder vatbaar voor welke vorm van extremisme dan ook. Maar die sluipende assimilatie … waardoor ik als Nederlandse Jodin ben gevormd, net als de meeste Nederlandse Joden … ik ben er niet zo zeker van dat dat een goede invloed heeft. Iets om te overdenken bij het aansteken van het eerste Chanoekalichtje (of het vierde, wanneer u dit leest).
Chanoeka sameach!
