Israël heeft op het ogenblik de twijfelachtige eer van de hoogste Covid-19 besmettingsgraad per hoofd van de bevolking in de hele wereld. Vandaag, 8 september: totaal aantal besmettingen 135.288 (een flink aantal besmette personen is ook weer genezen); 467 ernstig zieken en 1.031 doden.
Coronatsaar Gamzu stelde daarom voor een aantal steden met de hoogste besmettingsgraad een lockdown op te leggen. Dat zijn bijna allemaal gemeentes met een ultra-orthodoxe of een Arabische bevolking. Charedische leiders waren woest, ze zagen hier anti-religieuze discriminatie in, dreigden niet te gehoorzamen en Netanjahoe bond in. Zoals gebruikelijk. De lockdown is nu veranderd in een avondklok voor ongeveer veertig steden en gemeenschappen. De charediem hebben de strijd gewonnen. Vanuit de oppositie formuleerde Meretz-lid Yair Golan het bondig: “De deal is simpel: Bibi geeft de ultra-orthodoxen alles wat ze willen en in ruil daarvoor houden ze hem buiten de gevangenis.”
Vorige week donderdag steeg het kwik in Jeruzalem tot 42 graden; het schijnt sinds 1912 – toen werd er al gemeten – niet zo heet te zijn geweest. Een klamme hitte. Als ik de deur uitging was het alsof er een natte, warme deken om me heen werd geslagen, of alsof ik de chamam (natte sauna) binnen ging. De volgende dag was het niet zo vochtig, meer als een droge sauna, de straling van de zon nog even onbarmhartig.
De hitte had waarschijnlijk effect op de demonstratie bij Balfour Street, die een tikje kleiner was, al was het nog steeds indrukwekkend. Of zou er ook een zekere demonstratiemoeheid opgetreden zijn? Er is nog steeds een grote mate van creativiteit. Het plein waar de betogers staan heet Kikar Paris, het Plein van Parijs, maar iemand droeg een groot blauw bord met de nieuwe naam: “Kikar HaDemokratia”. Er werden enorme zwart en roze geverfde modellen van onderzeeërs meegedragen die later door de politie in beslag werden genomen. In de vierde ‘duikbotenaffaire’ is Netanjahoe net niet aangeklaagd, maar het betogende publiek heeft daar kennelijk andere ideeën over.
Ik sprak een man die betoogde dat de premier en openbaar aanklager Mandelblit “onder één hoedje spelen” en dat Mandelblit deze ernstigste duikbotenaanklacht onder druk had laten vallen. Er werd ook nog een kunstenaar gearresteerd die zich had verkleed als een zeer bloot roze vrouwspersoon met een soort gele opblaaspruik. Hij werd opgepakt wegens aantasting van de goede zeden, en later, na een ondervraging waarbij hij zich geheel moest uitkleden, weer vrijgelaten, aldus de Times of Israel. Ik dacht dat de blote vrouw Sara Netanjahoe moest voorstellen en vond het een vrij onsmakelijke vertoning, maar vooral onhandig als je een groot publiek mee wilt krijgen in de protesten. Het zijn tenslotte de volgende verkiezingen waarbij de burgers zullen beslissen over het lot van de premier, (als de rechter dat dan nog niet heeft gedaan) en door er teveel een soort Belgisch carnaval van te maken, verlies je publieke steun.
Terug op Emek Refaim viel me in de etalage van een sieradenwinkel het portret op van Thomas Jefferson, de derde president van de Verenigde Staten en opsteller van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. Daaronder een Hebreeuwse tekst. Ik nam een foto om die tekst thuis eens goed te bekijken. Een week daarna stond het portret er opeens met een Engelse tekst: ”When injustice becomes law, resistance becomes duty.” Dat kunnen zowel Israëlische als Amerikaanse burgers zich aantrekken.
We zitten intussen volop in de maand elloel, de periode die voorafgaat aan de Hoge Feestdagen. Tijdens elloel is volgens de Joodse traditie “de Koning in het Veld” in plaats van verborgen tussen paleismuren, dat wil zeggen God is bereikbaarder, meer nabij, dan in andere maanden. Het goddelijke komt de aardse dimensie binnen. Het is de tijd voor tesjoewa, wat meestal wordt vertaald als ‘inkeer, terugkeer’ en dat je ook kunt vertalen met je afstemmen op je essentie, tot wie je oorspronkelijk bent als je niet samenvalt met je ego, het geprogrammeerde ik. Ik moet zeggen dat ik het moeilijk vind om tijdens zo’n massademonstratie in contact te zijn met die innerlijke essentie. Er is te veel lawaai, er vliegen te veel emoties rond, je wordt te gauw deel van het ‘groepsego’. Je moet wel een heel vaardige meditator zijn om je daar niet te laten meeslepen door emoties. Daarom ga ik meestal na een uur weer naar huis. En luister ik daar rustig naar de klaaglijke tonen – het lijkt wel een huilende wolf – van de sjofar die door een verre buurman wordt geblazen.
Een volgende keer misschien over de messianistisch-religieuze boodschappen die in de maand elloel op mijn pad komen.
Sjana tova ve g’mar chatima tova.
