Na jaren verstek te hebben laten gaan, waren we eindelijk weer eens voor een weekeinde aan de Dode Zee. We hadden ons erop verheugd om opnieuw de laagste plek ter wereld (meer dan 400 meter onder de zeespiegel) te bezoeken en te genieten van de woestijn en de vele, vaak mysterieuze verhalen.

Uiteraard hebben we al vaker de Massadaberg beklommen, maar we waren benieuwd hoe het er tegenwoordig allemaal uit zou zien. De Massadaberg, waar ooit Herodes zijn paleis bouwde en waar later Joden woonden die in opstand kwamen tegen het Romeinse rijk. Toen uiteindelijk de Romeinen de vesting binnenvielen, kozen de Joden voor zelfmoord en niet voor slavernij onder de Romeinen.

De Dode Zee, zo geheten wegens het hoge zoutgehalte waardoor er geen leven in het water mogelijk is, is wel veranderd, hetgeen je niet verwacht in een woestijn waar de tijd stil behoort te staan. Het meer is verdeeld in een noordelijk en zuidelijk deel. Het zuidelijk deel bleek helaas niet meer te bestaan.

In de jaren vijftig begon de Israëlische regering met de Dode Zeewerken, een fabriek die ondermeer broom uit het zout van dit meer haalt. Toen de fabriek tien jaar geleden in privé-handen terecht kwam, besloten slimme zakenlieden het productietempo te verhogen, precies toen onze regering het vredesakkoord met Jordanië tekende.

In dat akkoord werd onder andere water uit Israël beloofd aan Jordanië en de Palestijnse gebieden. Daar ook Israël niet genoeg water heeft, werd dat water gepompt uit het meer van Tiberias, waardoor de watertoevoer via de Jordaan werd afgesloten en de Dode Zee begon uit te drogen. En niet zo’n beetje, het meer zakt met zeventig centimeter per jaar! In principe kun je zo van Israël naar Jordanië lopen.

Om de toeristen niet teleur te stellen, hebben de zakenlieden iets bedacht. Langs alle hotels zijn meertjes aangelegd, die water krijgen uit het noordelijke gedeelte van het meer. Zo wekt men de indruk dat het meer er nog is. Helaas is dat niet zo.

Door de activiteiten van de zakenlieden zijn diverse bekende attracties rondom de Dode Zee niet meer bereikbaar. Ook de beroemde Meelgrotten, zo genoemd omdat ze wit zijn en wit afgeven, zijn gesloten, omdat door deze werkzaamheden de grotten op instorten staan. Ons bezoek aan de Dode Zee was daarom allesbehalve opwekkend, daar het er inderdaad op leek dat de zee dood was.

Toch gingen we even naar de Massadaberg, want het blijft imposant om te zien hoe mensen tweeduizend jaar geleden leefden en wat je er vandaag de dag nog van terugvindt. Aangekomen op de berg zagen we een groep Japanners. De groepsleider was een dominee, die uitlegde wat er van de Dode Zee was overgebleven. Op de oostelijke rand van de berg keken we allemaal naar beneden en zagen, duidelijker dan ooit, wat er van de Dode Zee resteerde.

“Maar het is nog lang niet voorbij,” zei de dominee tegen zijn groep. “De Almachtige zorgt voor alles en het is nu al duidelijk dat de mineralen van hier binnen tien jaar niet meer nodig zijn. De rest wordt ook door de Almachtige geregeld.” Juist op dat moment begon het te regenen. Dus misschien is die zee zo dood nog niet.

© Simon Soesan