De waarheid sneuvelt als eerste in een oorlog, zeggen ze. Iedere partij in een oorlog heeft zijn eigen waarheid, wordt ook wel gezegd. Toch vind ik dat laatste wat al te makkelijk. Natuurlijk dé waarheid bestaat in veel gevallen niet. Maar, om een voorbeeld te noemen: of er sprake is van uithongering en ‘verdorsting’ van Gazanen door Israël, is iets wat wel of niet zo is. Cruciaal daarbij is het aantal vrachtwagens met voedsel en dergelijke dat de grens met Gaza passeert. Meer daarover is hier te lezen, met als conclusie dat er geen sprake is van hongersnood of het ontbreken van drinkwater in Gaza. Al is de ellende daar groot.
Als inwoner van Israël is het voor mij ongeveer net zo moeilijk om het slagveld te overzien als voor veel Nederlanders. Toch heb ik wel degelijk meer zicht op een aantal zaken dan degenen die elders wonen. Zo wéét ik dat in onze woonplaats Ra’anana, iets ten noorden van Tel Aviv, tegen de twintig keer luchtalarm is geweest en we onze schuilkamer moesten opzoeken. Van onze dochter in Tel Aviv wéét ik dat het daar minstens twee keer zo vaak was. De app op mijn Iphone die de alarmen meldt, verkoopt geen onzin. In ieder geval niet wat Ra’anana en Tel Aviv betreft. En de rest zal net zo kloppen anders was er al lang aan de bel getrokken. Verder zijn er drie jongemannen die in Ra’anana woonden, in Gaza gesneuveld, want de gemeente heeft bewoners opgeroepen langs de begrafenisroute te gaan staan om de laatste eer te bewijzen aan hen en hun familie. Ook daarvan ben ik getuige geweest, want mijn vrouw en ik stonden zoals verzocht langs de kant met een Israëlische vlag bij één van die begrafenissen.
Op basis van mijn eigen, zij het beperkte ervaringen beoordeel ik berichten en columns in de media. En kan ik in redelijke mate opmaken of ze ernaast zitten of niet. Niet dat er per se wordt gelogen, al gebeurt dat zeker ook rond deze oorlog, doch weglating van belangrijke zaken is wel iets dat je de journalist kunt verwijten. Niet zelden heeft dat met vooroordelen of sympathieën te maken. Die maken dat de kijk op de werkelijkheid danig wordt verstoord.
Neem bijvoorbeeld de column van Stevo Akkerman in Trouw van 12 januari. Ik ken hem als een zeer kritische volger van wat Israël doet en laat. Naar mijn idee is hij een typische vertegenwoordiger van iemand die veel van Joden (had) verwacht en daarover teleurgesteld is geraakt nu Joden hun eigen staat hebben met alle manco’s van dien. Hij ziet vooral wat extreemrechts Israël zegt en doet, wat hij verafschuwt. Net als ik. Hij heeft het nauwelijks over wat linkse Israëli’s daar tegenin brengen. Hij ziet lang niet altijd wat Palestijnen tegen Israëli’s uitvreten én tegen elkaar. Daar zit een blinde vlek en dat maakt zijn waarneming incompleet. Hij neemt vooral Joden de maat.
In zijn column met als kop “Waarheden over Gaza” doet hij een poging om een aantal vaststaande feiten op een rij te zetten met zowel ongemakkelijke waarheden over Hamas en Gazanen als over Israël en Joden – met de nadruk op dat laatste. Zo somt hij als eerste op dat Hamas op 7 oktober een gruwelijke terreurdaad heeft gepleegd “die wordt voortgezet met elke dag dat gijzelaars nog gevangen zitten en mishandeld worden.” Uiteraard kon hij daar niet omheen en dat siert hem, want velen hebben het daar nauwelijks (nog) over. Wat ook zeer voor hem pleit is dat hij ziet dat het antisemitisme wereldwijd is opgelaaid vanwege de reactie van Israël na 7 oktober.
Ten derde schrijft hij in zijn column dat de reactie van Israël buiten alle proporties is. Daarbij laat hij zich volledig leiden door de cijfers die vanuit Gaza naar buiten komen. Eerder citeert hij in zijn column het door Hamas gepubliceerde aantal van 23.000 doden, 7.000 vermisten, 55.000 gewonden en 1,8 miljoen daklozen. Ten vierde rept hij over etnische zuivering door Israël en laat daarbij niet na om het over de atoombom te hebben die een ultrarechtse minister op Gaza wil gooien. Die minister werd daarvoor op zijn vingers getikt, al was het maar omdat Israël noch bevestigt noch ontkent of het over atoomwapens beschikt.
Daarentegen gaat Akkerman niet zo ver om hetgeen Israël doet te betitelen als genocide, zoals Zuid-Afrika doet. Doch dat is gezien de opbouw van het slot van zijn column eigenlijk een retorische truc. Hij laat namelijk vijftig Holocaust-onderzoekers aan het woord die aangeven dat Israël vanwege de angst om te worden vernietigd niet mag overgaan tot het oproepen tot uitroeiing, want dat is vaak een eerste stap naar wat genocide kan worden. Voor een goed begrip voeg ik daar het volgende aan toe. Tijdens de Sjoa werd vijftig procent van de Europese Joden vermoord. In Gaza hebben we het over ruim één procent van de Gazanen die gedurende deze oorlog tot nog toe zijn gedood, volgens de cijfers van Hamas althans.
Ik zal de eerste zijn om toe te geven dat het aantal doden dat de grondinvasie met zich meebrengt groot is. Evenals de verwoestingen in Gaza. Deze door Hamas uitgelokte oorlog is een ramp voor de Gazanen. Doch in het aantal dat Hamas noemt, wordt geen enkel onderscheid gemaakt tussen strijders en burgerdoden. Het Israëlische leger meldt dat het zeker in een derde tot ongeveer de helft van de gevallenen om strijders gaat. Voorts komen er ook Gazanen om door eigen vuur, namelijk raketten die binnen Gaza terechtkomen. Het zou wel eens om zo’n twintig procent missers kunnen gaan.
Denk eens aan de doden die op 17 oktober op de parkeerplaats van het Al Ahli-ziekenhuis vielen. Hamas was er als de kippen bij om Israël de schuld in de schoenen te schuiven, waarbij ze het deden voorkomen of het ziekenhuis zo ongeveer in puin lag en er minstens vijfhonderd doden waren gevallen. Dat aantal bleek al snel aanzienlijk lager te zijn en het ziekenhuis stond er nog. Plus dat Israël daarna na gedegen onderzoek snel vrij overtuigend kon aantonen dat het om een mislukte raketlancering vanuit Gaza ging.
Ook bij de verwoestingen is een fikse kanttekening te plaatsen. Hamas heeft nogal wat huizen (zelfs 1 op de 3, hoorde ik) voorzien van explosieven om Israëlische militairen in een hinderlaag te lokken, dus in lang niet alle gevallen zijn huizen ingestort door Israëlische bombardementen die gericht zijn op militaire doelen.
Wat Israël doet in Gaza is het voor eens en altijd uitschakelen van de militaire mogelijkheden van Hamas plus het afzetten van het terreurbewind. Geen zinnig mens denkt dat daarmee Gaza is genezen van de Israël- en Jodenhaat waarmee Hamas en anderen ‘nu eenmaal’ zijn behept. Indertijd is het Westen ertoe overgegaan om IS te ontmantelen. Dat is uiteindelijk gelukt, al heeft dat jaren gekost, inclusief veel mensenlevens en verwoestingen. Daarmee is IS niet van de aardbodem verdwenen, doch zij kunnen geen echte vuist meer maken.
In de column van Stevo Akkerman komt niet aan de orde wat je steeds meer hoort: de oorlog tegen Hamas moet direct stoppen. Maar komen daarmee de gegijzelden echt levend terug? Hamas wilde de gegijzelden eerder gebruiken om Palestijnen uit Israëlische gevangenschap te krijgen. Bij de eerdere gevechtspauze, waarbij ongeveer de helft van de gegijzelden vrij werd gelaten, liet Israël een groter aantal vrouwen en minder zwaar gestrafte Palestijnen vrij. Volgens mij wilde Israël geen gevangenen met veel bloed aan hun handen laten gaan. Nu is de eis van Hamas, als ik het goed heb begrepen, dat Israël zijn oorlog tegen Hamas eerst moet stoppen alvorens de gegijzelden worden vrijgelaten. Hamas lijkt daarmee zijn eisen te hebben gewijzigd nu het water kennelijk tot aan de lippen komt.
Natuurlijk willen familieleden nú alle gegijzelden naar huis halen. Desnoods moet de militaire campagne tegen Hamas dan maar worden gestopt, heet het. Als ik zelf een gegijzelde vrouw, dochter, kleinkind of schoonzoon zou hebben, zou ik precies hetzelfde zeggen. In zo’n situatie handel je begrijpelijk vanuit je emotie. Anderzijds, als je het puur rationeel beschouwt: als je in ruil voor het vrijlaten van gegijzelden veroordeelde terroristen loslaat dan weet je dat je daarmee een uitnodiging geeft voor de volgende kidnapping. Vergeet niet dat de huidige militaire leider van Hamas in Gaza Yahya Sinwar in 2011 op die manier is vrijgekomen. En als je in ruil voor het vrijlaten van de gegijzelden de oorlog tegen Hamas stopt dan weet je dat ze over geruime tijd, als Gaza weer enigszins is opgebouwd, de draad opnieuw gaan oppakken en dan ongetwijfeld nog intensiever.
Deze oorlog is uitzichtloos. Niet dat Hamas niet kan worden verslagen. Als Israël de kans wordt gegeven om deze verschrikkelijke klus te klaren, zal dat wel gaan lukken. Maar dan? De volgende generatie Palestijnen staat al klaar om Israël te willen vernietigen. Het is een gebed zonder end zolang het Joodse land geen plek onder de zon wordt gegund door de Palestijnen. Voor het gros van de Palestijnen gaat het helemaal niet om een eigen staat, ze vinden dat de Joodse staat moet worden opgedoekt!
