Het was een korte, heftige geweldsuitbarsting tussen Islamitische Jihad en Israël. Drie dagen slechts. Een lang het weekend. Niettemin werden meer dan duizend raketten van de Jihad-militanten afgevuurd op Israëlisch grondgebied rond Gaza. Een aanzienlijk deel daarvan kwam binnen Gaza zelf terecht. Waarover later meer. Er vielen aan Gazaanse kant bijna vijftig doden te betreuren en veel gewonden. Onder hen bevonden zich in ieder geval twaalf strijders van Islamitische Jihad, naast reguliere burgers, onder wie vrouwen en kinderen.
Nadat Israël op dinsdag 2 augustus Bassam Al-Saadi, een hoge commandant van Islamitische Jihad wist op te pakken in Jenin (Westoever) nam de spanning aan de grens met Gaza toe. De Israëli’s die in dat gebied wonen, werden gewaarschuwd dat er een tegenaanval van Islamitische Jihad – het nog radicalere broertje van Hamas – werd verwacht. De treinen naar Sderot werden vanaf Asjkelon stilgelegd plus dat diverse wegen en gebieden rond Gaza werden afgesloten.
Israël wachtte ditmaal niet af, maar sloeg als eerste toe en wist op vrijdag 5 augustus Tayseer Al-Jabari, de Jihad-commandant van noordelijk Gaza uit te schakelen. Het was een precisieaanval. Bij mij kwam gelijk de vraag op: hoe wisten ze zo exact waar hij verbleef? Was het een kwestie van uitmuntende contraspionage op eigen kracht of werden de Israëli’s getipt? Door wie dan? Door Hamas? Vast niet rechtstreeks, maar via een omweg. Hamas heeft er groot belang bij de concurrentie om zeep te (laten) helpen. Net zoals de Palestijnse Autoriteit het opruimen van Hamas op de Westoever aan Israël overlaat, al zullen ze wel meewerken door het geven van informatie, en wellicht ook op een andere manier.
De dag daarna, op zaterdag 6 augustus werd Khaled Mansour, de zuidelijke Jihad-commandant in Gaza, dodelijk getroffen. Alweer de vraag: hoe kon het dat de Israëli’s zo goed op de hoogte waren waar hij zich in Rafah, aan de grens met Egypte bevond? Voor Islamitische Jihad was het een ernstige slag. Hun top in Gaza werd onthoofd.
Na de uitschakeling van de eerste commandant begon de rakettenregen op Israël en de Israëlisch tegenreactie op tal van doelen van Islamitische Jihad in Gaza (Hamasdoelen werden met rust gelaten). Dus voortdurend luchtalarm aan de Israëlische kant rond Gaza en af en toe ook in Tel Aviv, plus één keer in het westen van Jeruzalem.
Wij besloten op vrijdagavond, na de sjabbatmaaltijd met onze dochter, man en twee kinderen uit Netanya die gewoon doorging, de stalen luiken in de beveiligde kamer (de mamad) dicht te doen. Ik verwachtte niet dat Islamitische Jihad (anders dan Hamas) over raketten beschikte die tot Ra’anana kunnen komen, maar je weet nooit. Die luiken zijn loodzwaar en die doe je niet zomaar eventjes dicht. Althans niet bij ons, want het linkerluik klemt nog steeds wat – na de reparatie tijdens de Gazaoorlog van 2021, omdat die eerder überhaupt niet dicht kon.
Er vielen doden en gewonden. Gewonden aan Israëlisch kant, veelal slechts door valpartijen, geen doden. De Iron Dome was voor bijna honderd procent trefzeker. Dat spaart veel mensenlevens en voorkomt materiële schade. Soms komt er een raket doorheen en dan zie je op tv wat voor schade die kan aanrichten. Israël heeft zwaar geïnvesteerd in de Iron Dome, met Amerikaanse hulp. Elke raket die wordt afgeschoten om een Gazaans projectiel onschadelijk te maken kost een vermogen. Dat heeft Israël ervoor over om de burgerbevolking te beschermen. En laten we eerlijk zijn: wie zou hier willen blijven wonen als de democratisch gekozen regering dat niet zou doen voor de burgers?
Huizen van na 1993 moeten een beveiligde kamer hebben, ook als het om renovaties gaat in het kader van het aardbevingsbestendig maken. Daarnaast zijn er bij oude flats behorende eigen schuilkelders, al zijn er nog steeds veel huizen die niet over een eigen schuilkelder beschikken en geen openbare schuilkelder in de buurt hebben.
Er is nog een derde factor die ervoor zorgt dat het aantal slachtoffers aan Israëlische kant laag blijft: zo vrijgevochten als Israëli’s kunnen zijn, zo gedisciplineerd gedragen ze zich in oorlogssituaties. Toen wij ons op sjabbat (de negende av/zaterdag 6 augustus) aan een wandeling door onze buurt waagden, was het totaal uitgestorven op straat. Het kan door de warmte zijn gekomen. Ik denk echter dat de Israëli’s in onze regio de airco én de veiligheid van het eigen huis verkozen boven een ommetje of een uitstapje. Better safe than sorry.
Tijdens onze wandeling waren er een paar grote knallen te horen en mijn vrouw meende zelfs iets te voelen. De Iron Dome aan het werk boven Tel Aviv, dachten we. Later bleek het tijdstip precies overeen te komen met twee raketten die uit de lucht werden gehaald boven Modi’in (nabij Jeruzalem). Ruim dertig kilometer verderop!
Al die veiligheidsmaatregelen, daar doen Hamas en consorten niet aan (behalve voor de mensen aan de top). Erger nog, de eigen bevolking wordt extra in gevaar gebracht door het afschieten van raketten vanuit dichtbevolkte wijken. En – dat komt door het mindere materieel van Islamitische Jihad – naar schatting een vijfde van de op Israël afgeschoten raketten, kwam in Gaza zélf terecht! Met doden en gewonden als gevolg.
Amira Hass, de zeer pro-Palestijnse journalist van de linkse Haaretz, die zeer goed op de hoogte is van wat er speelt aan de andere kant van de grens, leverde een artikel af dat alle namen en bijzonderheden bevat van de 49 doden. Zij schreef ook het volgende: “Forty-nine Palestinians have been killed as a result of the latest military escalation between Israel and Islamic Jihad, which lasted three days. They include five girls, 11 boys and four women.
Thirty were killed during Israeli strikes. Of those, 17 were civilians, among them three girls, a boy and four women. Botched launches of Palestinian rockets killed 19 non-combatants, including 12 children.
Palestinian Islamic Jihad announced that 12 of its members were among the dead. They include commanders targeted by Israel, the personnel with them and members who were at military posts that were hit. The Democratic Front for the Liberation of Palestine’s military wing announced that one of its members was killed by army fire.”
Onder de dertig door Israël gedode Gazanen bevonden zich zeker twaalf strijders, dus resten achttien burgers. Verder staat er dat negentien Gazaanse doden werden veroorzaakt door eigen vuur. Dat wil zeggen doordat afgeschoten raketten in eigen gebied ontploften.
Het Israëlische leger heeft er veel werk van gemaakt zo goed mogelijk uit te zoeken door wie de doden werden veroorzaakt. Met film- en radarbeelden werden buitenlandse media ervan overtuigd dat veel doden door falende raketten van de Jihad zélf werden veroorzaakt. Zeker in het geval van de kinderen die weden gedood in Jabaliya. Veel media namen dat over, wat in dit artikel van Times of Israel te lezen is, zoals: CNN, The New York Times, Agence France Presse, Associated Press en zelfs Al Jazeera noemde het met enige reserve. Ook de BBC nam de berichten uit Israël over. De Duitse Bild ging het verst met de volgende kop.
Bild brengt het nieuws over doden in Gaza door eigen raketten groot
En hoe zat het nu met de Nederlandse media? Ik heb geprobeerd die op de voet te volgen. Noch de Volkskrant (Michel Maas), noch NRC (Floris van Straaten), noch De Telegraaf (Ralph Dekkers) maakten bij mijn weten melding van de Jihad-raketten die binnen Gaza neervielen en tot doden en gewonden leiden. Ties Brock, die schrijft voor Trouw en Het Parool, noemde wel in algemene zin dat de raketten van de Jihad niet deugen en die dingen nog wel eens in Gaza terechtkomen. Alleen koppelde hij dit niet expliciet aan de afgelopen driedaagse minioorlog en zeker niet aan de kinderen die in Jabaliya werden gedood. De NOS verdient deze (!) keer een pluim, omdat op hun site wordt gemeld dat een deel van de Jihad-raketten (200 van de 1100) in Gaza neerkwamen. Dat stond echter niet in de bijdrage van Ties Brock, die ook werkt voor de NOS. Hij hield een flinke slag om de arm: “Een groot deel van de slachtoffers viel door Israëlische bombardementen, maar het lijkt erop dat een deel van de doden ook te wijten is aan verkeerd afgestelde raketten van Islamitische Jihad, ….”
Op zaterdag 12 augustus suggereerde de Volkskrant in een onderschrift bij een foto van AFP glashard dat alle doden in Gaza te wijten waren aan Israël (zie onder).
Het bijschrift bevat wartaal. Er wordt gesteld dat alle doden in Khan Younis (Zuid-Gaza) vielen. Jabaliya bijvoorbeeld, waar ook doden vielen, ligt daarentegen in het noorden
In een oorlog sneuvelt als eerste de waarheid. Dus ik snap best dat Nederlandse media wantrouwend zijn als het gaat om berichten uit oorlogsgebied. Dat lijkt echter vooral te gelden voor Israëlische berichten. Datzelfde wantrouwen lijkt het gros van de Nederlandse journalisten niet te kunnen opbrengen als het gaat om pro-Palestijnse berichtgeving. Hun nieuws komt elke keer bovendrijven.
Als je als journalist niet precies weet wat er gebeurt, laat dan beide partijen aan het woord - voor wat het waard is. Zoals de BBC, CNN en andere buitenlandse media deden. Onthoudt de lezers niet het totale plaatje. Anders ben je als journalist eenzijdig bezig en welke professionele verslaggever wil daar nu van worden beschuldigd?
