Onlangs begon onze nieuwe wasmachine rare geluiden te maken bij het centrifugeren. Het klonk als een metalen onderdeel dat los zat, af en toe ergens tegenaan rammelde of zelfs schuurde. Het apparaat is nog maar net iets ouder dan een jaar. Een Duits merk, maar vervaardigd in Polen. Toen we de Bosch aanschaften via een Internetbedrijf namen we geen verlenging van de in Israël gebruikelijke garantietermijn van één jaar , dus die periode zat erop. We hadden bij de koop in Israël onze wasmachine in Nederland in gedachten die nu in het huis van onze middelste dochter staat. Die doet het na zo’n tien jaar nog steeds.
Wat nu? Een mannetje laten komen ter reparatie? Zoiets kost alleen al aan voorrijkosten minstens ₪ 200 (ongeveer € 50,-), meestal iets meer. Daar komen dan de materiaal- en uurloonkosten bij, als het apparaat tenminste nog te repareren is. Voordat je het weet zit je op de helft van de prijs van een nieuwe, zo redeneerden we. Dan maar – met forse tegenzin – een nieuwe laten aanrukken? Na enig wikken en wegen, hebben we dat toch maar gedaan. Op zulke momenten wreekt het zich dat we het Hebreeuws niet beheersen, anders had ik uitgebreid gebeld met een monteur. Op Internet had ik namelijk allerlei mogelijke oorzaken opgezocht van het rare metaalachtige geluid. Het kon een kapotte kogellager zijn, een kapotte aandrijfas of iets heel anders. Ik heb nog geprobeerd de Bosch open te maken, maar de schroeven die erop zitten, vereisen een hele speciale schroevendraaier, die ik niet heb. In Nederland heb ik ooit een wasmachine gerepareerd met behulp van een speciaal onderdeel via de importeur, waardoor die nog jaren meekon. Toen had je nog weinig slimme elektronica in dat soort machines, het meeste ging ouderwets mechanisch.
Na wat zoeken ontdekte ik een Engelse website voor klanten in Israël. Vanwege Black Friday was onze nieuwe Duitse wasmachine (een AEG ditmaal) aanzienlijk afgeprijsd. Later zag ik dat de Black Friday-prijzen ook daarna nog steeds op de site stonden. Ik kon niet ontdekken of het ding weer van Poolse makelij was. We hebben de gok maar gewaagd en we besloten de verlengde garantie te nemen, niet één maar drie jaar. Dat kost niet eens zo heel veel, slechts 200 sjekel, zo was te lezen op de website.
In Israël hebben ze een apart ritueel bij het afleveren van apparaten aan huis. Je bestelt zo’n ding (in ons geval via Internet, dus niet in een winkel). Betaling gaat normaal gesproken met een creditcard. Dan word je in de regel gebeld door het bedrijf dat de leverantie voor zijn rekening neemt. Dat telefoongesprek kon probleemloos in het Engels. Nadat het apparaat in huis is geplaatst, moet je een ander nummer bellen voor de installatie. Waag het niet de verpakking open te maken of de machine zelf te installeren, want dan vervalt onmiddellijk iedere garantie.
De dame van het installatiebedrijf sprak geen Engels. Ze was heel geduldig wanneer ik iets niet direct begreep en na alles genoteerd te hebben, zoals merk en typenummer, adres en telefoonnummer, spraken we een tijd af. Er kwam daarna nog een sms binnen met een webadres waar alles nog eens op een rij was gezet om de installatie te kunnen doen. De hele riedel had ze ook in het Hebreeuws gedaan. Ik hoorde woorden langskomen als kraan en elektriciteit. Op de website zag ik dat ze het tevens moest hebben gehad over de afvoer. Dat sms’je was handig. Het was wat minder dat ze de afgesproken tijd niet hadden toegevoegd. Ze hadden al twee dagen na de levering kunnen komen, maar dat kwam niet uit. We spraken een wat latere datum en tijd af.
Op zondag verscheen de monteur op het afgesproken tijdstip. Zijn komst was voorafgegaan door een telefonische melding via zo’n ingeblikte stem. Uiteraard in het Hebreeuws maar dat was redelijk te volgen voor mij. Je moest nog bevestigen dat je thuis was. Kies 1. Je kon zelfs kiezen om te spreken met de monteur. Kies 2. Ongetwijfeld voor mensen die even weg waren, doch snel weer thuis zouden zijn.
De monteur sprak goed Engels. Bij binnenkomst vloog hij direct af op de defecte machine, die we nog in een hoekje hadden staan. Die hadden we kunnen laten meenemen bij de levering van de nieuwe. Er is in Israël een wet die voorschrijft dat ze de oude apparaten horen mee te nemen (tegen enige betaling). We waren er echter nog niet uit of we het ding aan de straat zouden zetten (veel gesjouw), of tegen een heel zacht prijsje zouden aanbieden met de eerlijke vermelding erbij dat hij het nog goed deed, maar met gratis gerammel erbij.
In no time had de monteur het apparaat opengemaakt. Bij het proefdraaien van het korte centrifugeerprogramma (daarbij wordt geen water getapt en we hadden al het water al laten weglopen) was niets te horen. Dat had ik ook al ontdekt. Het probleem deed zich alleen voor bij de uitgebreidere programma’s, maar dan wel uitsluitend bij het centrifugeren. Rara, hoe kan dat? De monteur opperde dat er wellicht iets mis was met één van de twee elektronische kaarten. Dat kon heel duur worden. Hij zag verder geen afwijkende dingen.
Hij had het nog wel over Duitse apparaten die uit Polen komen en daarom meestal minder goed zijn. (Achteraf ontdekte ik dat onze nieuwste machine net als de rammelende Bosch in Polen is gefabriceerd …)
Vervolgens werd de AEG geïnstalleerd en kregen we alles keurig uitgelegd. Uiteraard wilde ik deze keer verlengde garantie. Dat hield hij wat af, daar zouden we het nog over hebben als de installatie volledig was afgerond. Het bleek dat hij een extra garantie kon bieden van vier jaar bovenop de fabrieksgarantie. Hij had gratis nóg drie maanden te bieden bovenop de vijf jaar in totaal. Totale kosten ₪ 600. Op zijn papieren zag ik ₪ 400 staan, alleen kon ik niet lezen wat erbij stond. Uiteindelijk zijn we overstag gegaan. Ik merkte nog droogkomisch op dat ze nog wel minstens vijf jaren moesten blijven bestaan.
Bij het opmaken van het garantiecertificaat maakt hij nog een opvallende fout. Weliswaar was de leverdatum december 2017 en dus de afloop van de normale extra termijn in 2022, doch door de extra drie maanden liep de garantie door tot maart 2023. Het kostte enige tijd voordat hij het door had. Mijn vrouw vertrouwde hem daarna niet meer. Ik kon nog enig begrip opbrengen, als je bedenkt dat de Joodse jaartelling anders werkt (ongeveer van september tot september). De garanties worden echter uitgedrukt in ‘gewone’ jaren, dus het was vast niet de eerste keer dat hij dit deed.
Wat ons nu overkwam, gebeurt wel vaker. Leveranciers die je een poot proberen uit te draaien. Bij de aflevering van de koelkast werden enige honderden sjekels extra geëist, hoorden we van onze Israëlische schoonzoon, die toen het apparaat ontving omdat wij dringend ergens anders naartoe moesten. Bij de levering van de afwasmachine door twee potige Israëli’s gebeurde hetzelfde. Bij mijn weten had ik voor de levering extra betaald, maar de sjouwers (nou ja, een afwasmachine weegt niet zoveel) brulden ons toe dat we nog een paar honderd sjekel moesten geven. Ze zijn zonder één sjekel de deur uitgegaan, al had ik wel iets klaarliggen maar beslist niet zoveel.
Het kan gelukkig ook anders. De man die de laatste wasmachine kwam brengen, was heel beleefd, vroeg niks, want er was al betaald voor de levering. Bij de installatie van de afwasmachine deden zich ook geen gekke dingen voor. Gewoon, rustige man en netjes gemonteerd plus twee jaar extra garantie voor ₪ 250. Dat vond ik toen vreemd. Het is hier vrij normaal. In Nederland is verlengde garantie trouwens ook al aardig ingeburgerd, al is de basisgarantietermijn daar twee jaar volgens Europese regelgeving.
Dit soort zaken blijft voor ons een avontuur. Het is hier meestal oppassen, net wat meer dan in Nederland. Iedereen wil een graantje meepikken. Lang niet altijd, het gebeurt ook regelmatig dat het gladjes verloopt zonder onregelmatigheden. Je moet wel blijven opletten en op je punt blijven staan. Dat gaat ons steeds beter af, met af en toe een terugval.
Nu moeten we nog op een nette manier van de “oude” wasmachine af, die een miskoop bleek te zijn. We zijn benieuwd hoe ons dat zal vergaan.
