Nadat we de vrolijke Poerimoptocht hadden bekeken en daarna ergens samen wat hadden geluncht, liepen we met onze oudste dochter, schoonzoon en kleinkinderen terug naar hun huis. Onze Israëlische schoonzoon zag ze als eerste: talloze kleine vlinders die van het ene groen naar het andere fladderden. Hij begon uitgebreid in het Hebreeuws aan onze kleinzoon uit te leggen hoe het zit met vlinders (parpariem). Het leek alsof hij even moest zoeken naar het woord ‘rups’ (zachal, dat woord ken ik toevallig) en daarna kwam het woord voor ‘cocon’, dat kon ik niet goed verstaan (later opgezocht: golem, met een harde g). Daarbij zou het voor mij zijn gebleven wat betreft de vlinders, als ik niet daarna in de krant had gelezen dat Israël momenteel wordt overspoeld door miljoenen of zelfs één miljard van die kleine, vriendelijke wezentjes die geen vlieg kwaad lijken te doen. Dat is een beetje te mooi om waar te zijn, want in het voorstadium van de vlinder, als ze een rupsenbestaan leiden, kunnen ze heel wat groen kaalvreten.
Hoe zit ook alweer met vlinders? Ze paren, er komen eitjes en daar komen rupsen uit. Die worden gedurende hun bestaan vele malen langer en zwaarder. Ze vervellen steeds. De laatste keer dat dat gebeurt, is het vel hard en worden ze een cocon. Die werkt als een soort couveuse voor de vlinder. Bij de ene soort duurt het slechts enkele dagen voordat de vlinder tevoorschijn komt, het kan echter ook zelfs vier jaar duren!
Bij vlinders moet ik vaak denken aan Prikkebeen die op vlinderjacht gaat met een vlindernetje. Wie kent hem niet? De stripboeken heb ik amper gelezen. Dat vlindernetje staat wel helder op mijn netvlies.
Uit de digitale collectie van de Koninklijke Bibliotheek
In Israël heb je uiteraard een vereniging van vlinderliefhebbers. Nou ja, uiteraard, er zijn niet zoveel landen met een vlinderclub. Het zijn voornamelijk Europese landen en daarnaast Canada, de VS, Australië, Brazilië, Japan, Hong Kong en Taiwan. Geen enkel Afrikaans en ook geen Arabisch land. De kans dat Israël door vlinderaars gaat worden geboycot, lijkt me dus zeer klein …
De Israëlische vlindergekken hebben een facebookgroep, waarbij circa 4.500 mensen zijn aangesloten. Als je mooie foto’s van vlinders wil zien, dan is het de moeite waard om een kijkje te nemen op hun facebookpagina.
Vlinders worden niet zo oud. Een paar dagen tot enige weken hooguit. Een enkele soort haalt een maand of tien, doch dat is zeer uitzonderlijk.
Nog even over Prikkebeen. Iedereen kent toch ‘Meester Prikkebeen’ gezongen door Boudewijn de Groot en Elly Nieman, op tekst van Lennaert Nijgh? Die kon altijd van die geheimzinnige teksten schrijven.
Mezelf zie ik niet achter vlinders aan rennen. Ik vind ze prachtig, maar niet om te vangen en al helemaal niet om ze in een soort plakboek te prikken. Het vlinderhuis in Artis was één van de favoriete plekken om te bezoeken. Je moet wel tegen het gefladder om je heen kunnen en soms landen ze ook nog op je. Het is wel een prachtig gezicht al die vlinders. Zo veelkleurig, wat kan de natuur toch adembenemend fraai zijn.
De distelvlinder (uit The Times of Israel)
Israël staat bekend als vogelparadijs. Het is tevens een vlinderparadijs. Net als de vogels trekken vlindersoorten over Israël naar elders. Dat wist ik niet, totdat ik het artikel las over de vlinders die, nu het voorjaar echt is begonnen, de lucht boven Israël bezwangeren. Ze komen uit het hete zuiden, waar ze in Saoedi-Arabië en omstreken hebben overwinterd om via Israël naar onder andere Cyprus of verder te vliegen en daar de zomer door te brengen en te paren. De nakomelingen van de vlinders die eerst naar het noorden trokken, komen dan later terug op weg naar het zuiden.
Voor zo’n kwetsbaar diertje kunnen trekvlinders gigantische afstanden afleggen. De Amerikaanse monarchvlinders kan wel 3.000 kilometer overbruggen. Daarnaast zijn er ook hele snelle vlinders. Pijlstaartvlinders kunnen zo’n honderd kilometer per uur halen!
Gaat het dit jaar om miljoenen vlinders, normaal zijn het er lang niet zoveel. De vlinders hebben zich flink kunnen voortplanten én vol vreten, omdat ook in Saoedi-Arabië en Koeweit meer regen is gevallen dan anders. Dat leidde tot veel groen en dus volop voedsel voor de larven (rupsen).
Voor vlinders gelden geen grenzen, paspoorten, visa en reisbeperkingen. Ze vliegen rustig vanaf het Arabische schiereiland over de Joodse staat – die door de Saoedi’s nog steeds wordt geboycot, ondanks voorzichtige toenadering vanwege aartsvijand Iran – naar Europa. En later in het seizoen wordt de omgekeerde weg afgelegd. Wat vlinders zonder enige beperking kunnen, is voor de vliegtuigen van El Al niet weggelegd. Die moeten helemaal om de gigantische Saoedische zandbak heen vliegen op weg naar de rest van Azië. Vlinders zijn wat dat betreft een stuk wijzer dan mensen.
