In 2009 hield Netanjahoe een geruchtmakende toespraak op de Bar Ilan-Universiteit. Hij gaf aan dat hij bereid was om de twee-statenoplossing te accepteren. Hij verbond daar wel een aantal condities aan. De belangrijkste twee zijn: de Palestijnen moeten Israël accepteren als Joodse staat en de Palestijnse staat dient gedemilitariseerd zijn. Verder was Netanjahoe niet van plan Jeruzalem op te geven. De hoofdstad van Israël hoort verenigd te blijven. En ook moest er sprake zijn van verdedigbare grenzen voor Israël, aldus de Likoed-leider.
Na diens opzienbarende toespraak heb ik niet de indruk gekregen dat Netanjahoe ooit een warme voorstander was van een Palestijnse staat. Bij zijn televisieoptreden op zaterdagavond 16 december (zie vertaling) liet hij dat onomwonden blijken. Sterker nog, hij ging er prat op dat hij heeft weten te voorkomen dat er een Palestijnse staat is gekomen. Al kan je de ‘stadsstaat’ Gaza na het vertrek van de Israëli’s in 2005 als zodanig beschouwen, zoals hij nota bene zelf aangaf.
Door een Knessetlid van Yisrael Beitenu, de partij van de rechtse havik Liberman, werd Netanjahoe daarop weggehoond. Want had Netanjahoe niet meegewerkt aan de invoering van de Oslo-akkoorden? Was het niet Netanjahoe geweest die instemde met de volledige terugtrekking uit Gaza in 2005? Was het niet dezelfde Netanjahoe die in ruil voor de vrijlating van de door Hamas gekidnapte korporaal Gilad Shalit circa 1.000 Palestijnse gevangene vrijliet, onder wie Yahya Sinwar, die momenteel in Gaza de touwtjes nog steeds stevig in handen heeft? Heeft Netanjahoe niet toegelaten dat Qatar zorgde voor goed gevulde koffers met heel veel contanten voor Hamas?
Netanjahoe verdedigde zich daarop door te stellen dat de Oslo-akkoorden een erfenis waren van zijn voorgangers en dat hij er nimmer een voorstander van was geweest, wat maar al te waar is. Voorts was het geld uit Qatar bedoeld voor de Gazaanse bevolking, niet voor Hamas.
Netanjahoe wordt er door zijn critici van beticht dat hij Hamas in het zadel hield om Fatah en de Palestijnse Autoriteit van Mahmoud Abbas dwars te zitten. Met een verdeeld Palestijns leiderschap kan Israël immers geen zakendoen ter oplossing van het Palestijns-Israëlisch conflict. En daarmee zou de status quo (waarin Israël blijft heersen in de bezette gebieden) worden gehandhaafd.
Door de huidige oorlog met Hamas (en vlak Hezbollah en de Houthi’s in het verre Jemen met hun lange-afstandsraketten niet uit!) is de Palestijns-Israëlische kwestie weer voluit op de agenda gekomen. Netanjahoe dacht via de Abrahamsakkoorden en de mogelijke aansluiting van het invloedrijke Saoedi-Arabië daarbij, dat de Palestijnse gifbeker aan hem voorbij zou gaan. Dat lijkt me na de wandaden van Hamas op 7 oktober en de huidige verwoestende Gazaoorlog meer dan voorheen een ijdele wens. Hoe dan ook zouden de Saoedi’s veel verder zijn gegaan met het betrekken van de Palestijnse kwestie bij een deal met Israël dan de Emiraten, Bahrein en ook Marokko alsmede Soedan deden.
Als de oorlog voorbij is (wat best nog even kan duren, tenzij Israël door de wereldopinie en de VS wordt gedwongen de handdoek in de ring te gooien) dan willen de Amerikanen dat de Palestijnse Autoriteit Gaza weer overneemt. Een uitermate slecht idee, want Abbas heeft in Gaza nog minder gezag dan op de Westoever. Daar wordt de Palestijnse president niet voor niets spottend de ‘burgemeester van Ramallah’ genoemd.
Netanjahoe maakt naar mijn idee terecht bezwaar tegen de terugkeer van Abbas naar Gaza. De man beloont met zijn Palestijnse Autoriteit terroristische aanslagen op Israëli’s. En op het diplomatieke front doet hij niets anders dan Israël tegenwerken en aan de schandpaal nagelen. Iedereen schijnt te denken dat het louter om de bezetting van de Westoever (Judea en Samaria, zeggen de kolonisten) gaat. Maar als je de Palestijnse ziel een beetje serieus neemt dan weet je dat zij Israël zelf nog steeds als ‘bezet gebied’ zien. Als de Palestijnen dat idee zouden opgeven, door Israël en de Joodse aanspraken op dat deel van het voormalige mandaatgebied onomwonden te erkennen, dan is de belangrijkste hobbel genomen ter oplossing van het Palestijns-Israëlisch conflict. Dát is de sleutel. Niet het hardnekkig vasthouden aan ‘de sleutel van hun huis in Israël’ die de Palestijnen als oplossing koesteren. Of anders gezegd: het fictieve ‘recht op terugkeer’.
Het wordt nog een hele dobber wie Gaza straks mag besturen, mocht Israël erin slagen na veel eigen doden en vooral heel veel Gazaanse doden Hamas daar van de troon te stoten. Tenslotte heeft de Westerse coalitie er heel lang over gedaan om IS (Islamitische Staat) te ontmantelen en Hamas is daar in een aantal opzichten wel degelijk mee te vergelijken. Denk aan de islamistische dictatuur en haat tegen het Westen (en Joden).
Wat er na de Gaza-oorlog óók staat te gebeuren, mag je toch echt hopen, is het afzetten van Netanjahoe. Als de Likoed verstandig is dan laten ze hem eindelijk vallen en vooral ook de heilloze verbintenis met de extreme figuren Ben-Gvir en Smotrich. Die hebben hun langste tijd gehad in de regering, waar ze in de eerste plaats zijn binnengehaald om Netanjahoe te redden. Het land kan dan weer een normale regering krijgen die de draad van de onderhandelingen met de Saoedi’s opnieuw oppakt. Dat is zeker ook een sleutel tot beëindiging van het Palestijns-Israëlisch conflict.
Dat zag Netanjahoe wel goed: als het met de Palestijnen niet wil lukken (wat hij eigenlijk alleen met grote tegenzin heeft geprobeerd) dan via de band met de Arabische landen. Die zijn toch al niet zo dol op de Palestijnen. Als die steeds meer alleen komen te staan in hun eindeloze strijd met de Israëli’s dan komen ze wellicht tot het nuchtere besef dat ze beter de wapens kunnen neerleggen en zich moeten gaan verzoenen met het bestaan van een Joodse staat in (een déél van) het gebied van “de rivier tot aan de zee”. Altijd beter dan zinloze oorlog na zinloze oorlog, want de Palestijnen kunnen in hun eentje Israël niet van de kaart vegen.
Zoals ik al vaker heb aangegeven, kunnen mijn vrouw en ik niet stemmen voor de Knesset, omdat we helaas geen Israëlische staatsburgers zijn (anders raken we ons Nederlandse paspoort kwijt). We zijn ‘slechts’ permanente ingezetenen met overigens bijna evenveel rechten als gewone Israëli’s. Maar natuurlijk hebben we ons afgevraagd welke partij onze voorkeur heeft. De Likoed van Netanjahoe zou het zeker niet worden en ook niet de Likoed zónder hem. Als we mochten stemmen dan wordt het ergens midden-links (in Nederland is het meer midden-rechts, namelijk NSC van Omtzigt). Dus Lapid of wellicht Gantz.
Hoe linkser in Israël, hoe meer de voortdurende bezetting als groot probleem wordt gezien. Het liefst zou links die gebieden zo snel mogelijk willen opgeven. Naar het idee van links zijn veel problemen van Israël, in ieder geval die met het buitenland, terug te voeren op de eindeloze bezetting van wat heet Palestijns gebied.
Hoe rechtser, hoe groter de wens om de Palestijnse gebieden (in ieder geval de gebieden B en C) te annexeren. Het liefst zou rechts de daar wonende Palestijnen wegjagen. Eindelijk rust, maar dat is natuurlijk bedrieglijk, want het zou de situatie alleen maar verergeren.
Het politieke midden van Israël is tegen annexatie, want Israël moet niet heersen over een ander volk. Doch het midden is tegen het zomaar opgeven van de bezetting op dit moment. Veel te gevaarlijk, kijk naar Gaza. Die gebieden overdragen kan pas als Palestijnen in staat zijn om in vrede te leven met Israël als Joodse staat gezien de legale aanspraken van het Joodse volk.
