Als u dit leest, weet u de uitslag van de vijfde achtereenvolgende Israëlische verkiezingen sinds begin 2019. Op het moment dat ik dit schrijf, liggen de resultaten nog in de schoot van de toekomst verborgen. “To Bibi or not to Bibi, that is the question”, wordt schertsend door commentatoren hier gezegd.
Het is eigenlijk erger. Mocht de voor de rechter staande Netanjahoe weer aan de macht komen, dan is dat wellicht nog tot daaraan toe. Het verschil met deze en de vorige repeterende vier verkiezingen is dat Netanjahoe nú in een noodgreep twee ultrarechtse politici in het zadel heeft gehesen. Als een ware tovenaarsleerling heeft hij duistere machten opgeroepen die hij niet meer in de hand heeft.
Netanjahoe heeft ervoor gezorgd dat Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich weer door één deur konden en een lijstverbinding zijn aangegaan. Wat Netanjahoe toen niet kon bevroeden, is dat ze volgens de peilingen inmiddels de derde partij van het land zijn geworden. Hun groei gaat ten koste van zijn Likoed. Likoed-stemmers vinden de Likoed kennelijk niet rechts genoeg.
Lapid heeft getracht om ook zo’n huzarenstukje uit te halen, maar Avoda en het linksere Merets wilden daar niet aan. Als één van beide of beide de kiesdrempel van 3,25 procent (vier zetels) niet haalt dan vergroot dat de kans op een Bibi-coalitie alleen maar. Ook de opkomst van de Arabische kiezers is in dat opzicht van groot belang. Hoe meer zij opkomen, hoe slechter dat is voor het Likoed-blok.
Wat voeren Ben-Gvir en Smotrich – die allebei zware ministersposten eisen voor hun steun aan de gewiekste Netanjahoe – in hun schild? Is het werkelijk zo erg als de anti-Netanjahoe oppositie wil doen geloven? Ja, het is echt zo verschrikkelijk. Luister maar eens naar deze podcast van Times of Israel.
The Times of Israel heeft een overzicht gemaakt van de belangrijkste politieke partijen en hun programmapunten. Zeer de moeite waard om dat eens na te lopen.
Over de Nationaal-Religieuzen (HaTsionoet HaDatiet) wordt het volgende gezegd: “Its platform calls for settling every hilltop of the West Bank, squeezing the Palestinian Authority out of existence, maintaining the Orthodox Rabbinate’s monopoly over conversions, and limiting the independence of the courts.
In October, the party rolled out a wide-sweeping judicial reform platform, which would split the role of the attorney general, set up a mechanism for the Knesset to overrule Supreme Court legislative vetoes, redo the judicial appointment system, and revoke the criminal infraction ‘fraud and breach of trust’, which forms the basis of three of Netanjahoe’s four corruption charges.”
Democratie wordt dus gezien als het recht van de meerderheid om te overrulen, rechten van de minderheid tellen nauwelijks. Zelfs een nipte meerderheid van één zetel is genoeg! Arabische Israëli’s, niet-orthodoxen en ook homo’s – om een paar van de belangrijkste voorbeelden te noemen – kunnen hun borst natmaken. De rechterlijke macht wordt sterk aan banden gelegd (luister naar professor Suzie Navot en huiver!), wat ronduit gevaarlijk is in een land zonder formele grondwet. Smotrich heeft zich in het verleden wel eens laten ontvallen dat voor hem de Tora en de halacha de grondwet vormen. Hij is er vóór dat Israël een religieuze staat wordt. Daarom trekt hij ook kiezers uit de ultraorthodoxe hoek.
Ben-Gvir met zijn Otsma Jehoediet (Joodse Kracht/Macht) doet daar niet voor onder. Allereerst was (en is?) hij een aanhanger van de indertijd verboden rabbijn Kahane. Ben-Gvir is ook de man die een foto van Baroech Goldstein in zijn woonkamer had hangen. Deze arts werd berucht omdat hij in 1994 bijna dertig biddende moslims dodelijk neermaaide met zijn machinegeweer en meer dan honderd verwondde bij de Machpela (Grot van de Patriarchen) bij Hebron. Daar is ook een moskee gevestigd. Goldstein kwam tot zijn gruweldaad omdat voordien een goede vriend van hem door Palestijnse terroristen was gedood. Maar daarmee valt de terroristische daad van Goldstein zelf natuurlijk in geen enkel opzicht goed te praten.
Wat voor iemand is Ben-Gvir? “Ben Gvir, who holds similar policy views to Smotrich but appeals to a less establishment base, first came to public notice when he appeared on television shortly before former prime minister Yitzhak Rabin’s assassination, holding an emblem from Rabin’s car and threatening that if he could get to the prime minister’s vehicle his fellow ideologues could get to Rabin, as well.
Despite being deemed too much of an extremist to serve in the IDF, Ben Gvir has vociferously defended Israeli soldiers, and has said he wants to deport ‘disloyal’ Arab Israelis who attack soldiers. He has also said that he wants to revive a bill that would impose the death penalty on terrorists and has pushed the government to flex its muscles in service of Jewish worship on the Temple Mount, currently prohibited per a status quo agreement with site administrator Jordan.”
Als deze twee heren een belangrijke ministerspost in handen weten te krijgen, wat gaat dat dan betekenen voor Israël als rechtstatelijke parlementaire democratie? Joop Soesan, de onvermoeibare man achter de site Israëlnieuws, die bovendien haast elke dag een podcast verzorgt, heeft zich laten ontvallen dat hij wel eens zou kunnen gaan vertrekken uit Israël, waar hij al zo’n dertig jaar woont.
Wat ons betreft, zou het ook wel eens zo ver kunnen komen, al speel je daarmee de tegenpartij in de kaart. Maar als Israël een religieuze staat zou worden, waar de halacha (de Joodse wet) streng zou gaan worden gehandhaafd – wat niet erg in de lijn van de verwachting ligt met zoveel niet erg religieuze, zij het wel aan traditie gehechte inwoners – dan zouden we ernstig overwegen onze biezen te pakken. Het vooruitzicht bijvoorbeeld de auto niet te kunnen pakken op sjabbat en Joodse feestdagen, alsof het dan Jom Kipoer (Grote Verzoendag) is, trekt ons totaal niet. Eén dag in het jaar waarop je in Israël de auto laat staan, is prima. En het is dajenoe (genoeg voor ons).
Erger nog is voor ons als liberale Joden dat die vorm van jodendom dan in Israël helemáál uitgebannen zou kunnen gaan worden. Het is nu al een ondergeschoven kind, met Smotrich aan de macht en een Netanjahoe die hem nauwelijks in de hand lijkt te hebben, kunnen liberale en conservatieve Joden het totaal schudden. Israël is dan niet meer het land voor álle Joden.
Zionisme hoort bij jodendom. Wie dat bagatelliseert, weet niet wat jodendom is. Maar er zijn talloze vormen van zionisme. Seculier, religieus, links, rechts enzovoort. Onze vorm is die van de Onafhankelijkheidverklaring. Een Joods land met dezelfde civiele (!) rechten en plichten voor alle inwoners, Joods of niet. Uiteraard ook een Joods land dat het belangrijk vindt om goede banden te onderhouden met de gehele Joodse diaspora, dus de diverse Joodse gemeenschappen in het buitenland. Een land waar Hebreeuws de voertaal is (al schieten wij als nieuwe immigranten daarin tekort) en het belang wordt ingezien van Arabisch als tweede taal van het land. Niet alleen omdat Israël een grote Arabische minderheid heeft, maar ook vanwege de omringende landen. Israël ligt nu eenmaal als Joods eiland in een zee van Arabische staten. Daar hebben eeuwen en eeuwen belangrijke Joodse gemeenschappen gewoond die grotendeels zijn verdwenen – om het eufemistisch te omschrijven – door de stichting van de staat Israël.
Israël als het enige Joodse land ter wereld dient ook een open houding te hebben naar de wereldgemeenschap. Als is die gemeenschap Israël lang niet altijd goed gezind. Dat heeft te maken met antisemitisme en de nieuwste uiting daarvan, het antizionisme. En het komt zeker ook door de eeuwige strijd met de Palestijnen. Om te laten zien dat Israël in staat is om er met welwillende Palestijnen wel degelijk uit te komen, kun je haatdragende en volstrekt intolerante figuren als Ben-Gvir en Smotrich missen als kiespijn. Wat zeg ik, als een kaakabces!
