Bijna vier jaar geleden waren we voor het laatst in Nederland. In september 2018, tijdens ons vorige bezoek, had nog niemand van corona gehoord. Daarna sloeg het virus wereldwijd toe. Dat was de belangrijkste oorzaak waardoor ons voorgenomen ritme van jaarlijkse visites werd doorbroken. Reizen was door corona een moeizame en ook riskante aangelegenheid geworden.
Vanaf ons vertrek uit Nederland in 2016 zijn we inclusief ons recente bezoek van 9 tot 21 juni vier keer even terug geweest. Omdat al onze drie dochters inmiddels uit Nederland zijn vertrokken (de laatste in 2017) hebben we geen gezinsmotief meer om naar Nederland te gaan. We hebben nog wel familie daar (maar weinig) en vooral veel vrienden. En ook de LJG Amsterdam, onze kehilla (gemeente) vormt een trekpleister. De diensten en sfeer daar missen we node, zij het dat we ons hebben aangesloten bij een progressieve gemeente in onze woonplaats Ra’anana.
Toen we aankwamen viel ons direct de rust op. De meeste dingen gaan soepel in Nederland. Dat komt natuurlijk ook omdat we Nederlands spreken. In Israël kosten allerlei dingen ons veel meer moeite door het taalprobleem. Maar het land zelf is ook hectischer. De mensen zijn drukker en van alles verloopt wat chaotischer. Het verkeer in Israël is wat dat betreft een regelrechte uitschieter. Israëli’s halen achter het stuur dingen uit die je in Nederland niet moet flikken.
Verder viel ons opnieuw op dat Nederland in vergelijking met Israël zoveel luxer is. Uiteraard wisten we dat al, doch het lijkt erop dat de luxe nóg meer is toegenomen. Ook Israël is intussen steeds welvarender geworden. De kloof met Israël blijft echter onverminderd groot.
De Europese rijkdom merk je aan van alles. De wegen in Nederland zijn onberispelijk als je die vergelijkt met die in ons nieuwe thuisland. Keurig asfalt, duidelijke strepen, wat in Israël vaak niet het geval is. Het Israëlische asfalt is niet zelden een lappendeken, omdat alleen slechte stukken zijn opgelapt en niet het hele wegdek is vernieuwd. De wegverf in Israël houdt het meestal nog geen jaar vol, waarna die opnieuw moet worden aangebracht. Wat lang niet altijd op tijd gebeurt.
Winkelen bij Albert Heijn is een genot. Zoiets heb je niet in de Joodse staat. Dan heb ik het niet eens over de prijzen. Voor 25 euro bij de Appie kun je heel wat meer krijgen dan in onze Victory, die tot de goedkoopste supermarkten hoort.
We hebben genoten van ons verblijf van bijna veertien dagen inclusief twee reisdagen. Onze familie en vrienden hebben ons zeer gastvrij ontvangen en flink verwend met heerlijke lunches, zelfs diners en andere lekkernijen. Van Amsterdamse vrienden mochten we (weer) in hun vakantiehuisje in Zandvoort verblijven.
In het begin hadden we voor een paar dagen een autootje gehuurd. Daarmee hebben we familie en vrienden bezocht die wat verder weg wonen. Daarna deden we alles met het OV, omdat ons zwaartepunt toen in Amsterdam en Amstelveen lag. In die contreien kun je een auto missen als kiespijn.
De auto die we meekregen vanaf Schiphol voldeed niet. Een van de achterbanden liep langzaam leeg. Dat zag ik gelijk aan een dashboardlampje toen we ons op weg begaven. De dag daarop was de band bijna leeg. Eerst opgepompt waarna we er nog een dag mee konden rijden. Aan het eind van de middag toen we terug waren in Zandvoort naar Sixt, ons verhuurbedrijf, gebeld. Na twee uur kwam er een hulpdienst die de band provisorisch repareerde. De monteur zag dat de band ernstig beschadigd was, waardoor grote ritten volgens hem niet verantwoord waren. We konden de auto gelukkig omruilen, wat wel tijd kostte. Ook de tweede auto had een mankement. De achterklep kon niet op slot. Niet handig als je spullen in de auto wil achterlaten. Na een schriftelijk protest bij Sixt gaven ze wat korting, wat op zichzelf netjes is.
Of Yellowbrick ook zo tegemoetkomend zal zijn, moet nog maar blijken. Dit bedrijf, dat een parkeerapp aanbiedt, heeft zich tot nog toe niet van zijn beste kant laten zien. Na een parkeeractie in Amsterdam meldde ik me keurig af. Kosten rond zestien euro, zag ik op de app. Toen ik later weer keek, stond er een bedrag van veertig euro. Gauw verdiend! Protesten via diverse kanalen hebben tot nog toe niets uitgehaald. Pas later zag ik dat ze een nieuwe app hebben die veel problemen geeft. Op hun Facebookpagina regent het klachten, waarop doorgaans geen reactie volgt van de kant van Yellowbrick. Ik kan bewijzen dat ik de huurauto die dag ’s avonds heb ingeleverd, dus het etmaal dat me in rekening is gebracht, slaat totaal nergens op. Hopelijk komen ze toch over de brug. Anders is er misschien een consumentenprogramma, zoals Kassa, dat wil helpen om Yellowbrick onder druk te zetten.
De laatste wanklank in een voor de rest vlekkeloos verlopen bezoek aan ons oude, vertrouwde woonland heeft betrekking op Schiphol en ook op El Al. We hebben de lange rijen op Schiphol, waarvoor wordt gewaarschuwd, inmiddels ervaren. Half acht aankomen voor een vlucht van ongeveer vier uur later en dan door de lange rijen pas ná het tijdstip waarop je wordt geacht aan boord te gaan, bij de gate aankomen, zegt genoeg. Wachten bij de incheckbalie, wachten in lange rijen bij de controle van handbagage plus daarna douane, we hebben het geduldig ondergaan. De verhalen over gemiste vluchten door de drukte begrijp ik nu helemaal. Met comfortabel reizen heeft de gang van zaken op Schiphol weinig te maken. Al mag je blij dat je ondanks corona toch weer kunt reizen zonder testen, formulieren plus extra kosten.
El Al is ook niet meer wat het geweest is. Een warme maaltijd is er niet meer bij. Je moet het doen met een broodje en water. Vliegen is allang een kwestie van opgesloten zijn, nu is het compleet ‘vastzitten met water en brood’.
Bij het inchecken van één koffer en twee stuks handbagage (minikoffers), want we wilden de pittige reiskosten drukken, bleek dat we maar één stuk handbagage in het toestel mochten meenemen. De andere moest in het ruim, samen met de grote koffer. Daar hadden we niet op gerekend, want er zaten kwetsbare dingen in de handbagagekoffertjes.
Op de heenreis was het geen probleem, terug wel door een recente maatregel van de Israëlische luchtvaartmaatschappij, zeiden de onvermurwbare incheckdames. Door het kofferbeleid, ooit ontstaan door de prijsvechters, boeken veel mensen geen koffer meer, doch handbagage bij een korte trip maakt. Dus is er gebrek aan ruimte ontstaan in de cabine om alle handbagage op te bergen.
Ons handbagagekoffertje heeft het overleefd. Die kwam onbeschadigd (net als de inhoud bleek later) op de bagageband aanrollen op vliegveld Ben Goerion. Daar moesten we wel bijna twéé uur op wachten, want de bagage-afhandeling was een complete chaos op Israëls nationale luchthaven. De douaneprocedure daarentegen ging supervlot. De paspoortcontrole gaat tegenwoordig automatisch en de Israëlische scanapparaten werken veel sneller dan op Schiphol. Als permanent ingezetenen konden we zo doorlopen, net als de Israëli’s. Geen verdere controle ondanks ons buitenlandse paspoort.
Terug in ons nieuwe vaderland (nou ja, wat heet, we zijn geen Israëli’s, omdat Nederland geen twee paspoorten toestaat) treffen we een gevallen kabinet aan alsmede aanstaande verkiezingen. De zoveelste in korte tijd. In The Jerusalem Post las ik dat het uitschrijven van nieuwe verkiezingen en dus de ontbinding van de Knesset de afloop van de wet over de juridische status van Israëli’s die over de Groene Lijn wonen (Westbank of Judea en Samaria) voorkómt. Je zou het dus zo kunnen zien dat het besluit van Bennett-Lapid om hun kabinet op te geven, chaos voor kolonisten voorkomt. Een totaal andere insteek dan de Likoed onder Netanjahoe en kornuiten hebben gekozen. Zij wilden niet voor deze wet stemmen, uitsluitend om de regering dwars te zitten.
Dat is gelukt. Ik vrees dat veel Israëli’s in het demagogische praatje trappen dat het kabinet Bennett-Lapid een gevaar was voor het land. Hoezo gevaar? Deze regering was naar mijn idee om vier redenen een zegen. Allereerst is bewezen dat niet alleen Netanjahoe, maar (natuurlijk) ook anderen het land kunnen besturen. Ten tweede heeft het kabinet aangetoond dat uiterst rechts en links in een kabinet kunnen zitten (al was het moeizaam, mede door het gestook van Netanjahoe en kornuiten). In de derde plaats werd er vrij fatsoenlijk geregeerd. Machtsspelletjes stonden niet voorop, zoals degenen die onder Netanjahoe hebben gediend door schade en schande hebben ervaren en daarom onder geen beding meer met hem willen samenwerken. Ten slotte, er nam bij mijn weten voor het eerst een Arabische partij deel aan de regering. Dat kon dankzij de moed van Mansour Abbas, die daarmee een Arabisch taboe doorbrak. Voor het land is dat van groot belang, omdat een vijfde deel van de bevolking tot nog toe politiek aan de kant bleef staan.
Zouden wij in het sterk verdeelde en bedreigde Israël zijn gaan wonen als we niet twee kinderen en vier kleinkinderen in Israël hadden gehad? Waarschijnlijk niet is het antwoord. Echter, toen we Nederland verlieten hadden we slechts één dochter in Israël en twee in Nederland die ieder net een kind hadden gekregen. Dus we lieten eigenlijk twee kleinkinderen in de steek. Kortom, het zit toch wat ingewikkelder in elkaar. En er speelde eigenlijk nog meer mee wat ons gezin betreft, waardoor ons besluit om te verkassen juist weer wél begrijpelijk en niet zo raar was.
Een beetje gek waren we overigens wél om toen te vertrekken. De eerste zionisten waren echter ontstellend veel gekker om naar het vroegere vaderland te trekken waar op dat moment nog lang geen Joodse staat was. Ze werden verdreven door Jodenhaat én gedreven door Zionsverlangen. En zie wat ze voor elkaar hebben gekregen!
