Binnenkort, dinsdag 5 april, organiseert Crescas weer een Debatterij. Het gaat deze keer over de vraag of wij solidair moeten zijn met de Joden in Oekraïne. Bart Schut en Rob Fransman hebben in het NIW al laten weten tegen het verdrag met Oekraïne te zijn omdat in dat land het antisemitisme nog steeds hoogtij viert. Daar wil ik iets tegenover stellen. Ik houd me de laatste tijd opnieuw met Czernowitz bezig en in verband met het komende referendum dacht ik terug aan de reis naar Czernowitz die ik samen met Michel Waterman maart 2013 heb gemaakt. Czernowitz ligt nu in Oekraïne en de Oekraïense naam is Tsjernivtsi.

In Tsjernivtsi bezochten wij het voormalige Joodse Huis. Het fraaie gebouw ligt aan een ruim plein naast het theater van Tsjernivtsi en dateert uit 1908. In het Joodse Huis loopt een eveneens fraaie trap naar boven waarin davidsterren zijn verwerkt. De communistische machthebbers hebben de davidsterren aan het zicht onttrokken maar de Oekraïners hebben de trap en de davidsterren na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie weer in de oude staat hersteld. Eén van de indertijd misvormde davidsterren hebben zij echter zo gelaten, om ook dat deel van de geschiedenis niet aan het zicht te onttrekken.

Trap in het voormalige Joodse Huis van Tsjernivtsi met davidsterren.
Rechtsonder een van de in de Sovjettijd misvormde davidsterren.
(foto: Michel Waterman)

In het voormalige Joodse Huis heeft de Joodse Gemeente van de stad haar kantoor. Sinds 2008 is bovendien een klein museum in het Joodse Huis gevestigd, Museum of the History and Culture of Bukovyna Jews. Het museum heeft een mooie website met veel wetenswaardigheden en beeldmateriaal over de geschiedenis van het Joodse leven in de Boekovina. Het is respectvol gedaan en de moeite van het bekijken waard!

In het licht van het komende referendum over het verdrag met Oekraïne wil ik vooral het volgende naar voren halen. Een medewerkster van het museum, Anna Yamchuk, leidde ons in Tsjernivtsi rond. Zij bracht ons ook in contact met Liudviga Tsurkan, de enthousiaste directrice van de Joodse school van Tsjernivtsi, school nummer 41. Die school staat zó goed aangeschreven dat ook niet-Joodse ouders hun kinderen daar naartoe sturen. Het bleek een opvallend grote school en de directrice liet ons alles met gepaste trots zien, ook de lokalen met kinderen die op dat moment les kregen. De kinderen stalen de show.

Joodse school in Tsjernivtsi, Oekraïne
(foto: Michel Waterman)

Ik zou het gevoel hebben de kinderen van de Joodse school van Tsjernivtsi in de steek te laten als ik 6 april tegen het verdrag met Oekraïne ging stemmen.